Αμάν αυτός ο Ρεβέρτε! Φταίει που ξεκίνησα με Νταν Μπράουν και παρασύρθηκα από το ύφος και τις συνομωσιολογίες του οπότε κάθε τι που βαδίζει στο ίδιο μονοπάτι το αντιμετωπίζω ως φτωχό συγγενή;
Λοιπόν εδώ έχουμε έναν ζωγραφικό πίνακα (όχι αυτόν του εξωφύλλου, η πρωτότυπη έκδοση άλλωστε δεν έχει πίνακα στο εξώφυλλο οπότε μην αντιπαραβάλλετε τζάμπα) κι έναν καλλιτέχνη που κατά πάσαν πιθανότητα ο συγγραφέας εφηύρε (έκανα μεγάλη έρευνα στο διαδίκτυο και πουθενά δεν βρήκα αναφορές ούτε για Πίτερ βαν Χάις ούτε για Σκακιστική παρτίδα). Τέλος πάντων το προσπερνώ αυτό. Κάτω από αυτόν τον πίνακα ο καλλιτέχνης είχε γράψει Ποιος σκότωσε τον ιππότη; στα λατινικά. Τι σημαίνει αυτή η φράση; Γιατί την έσβησε ο καλλιτέχνης; Η συντηρήτρια έργων τέχνης Χούλια αποφασίζει να ανακαλύψει το μυστικό.
Σκάκι, ζωγραφική, ευρωπαϊκή ιστορία. Και το αποτέλεσμα σχεδόν μηδενικό. Έχουμε μια διπολική ιστορία: του παρελθόντος (ο ζωγράφος με τον πίνακά του, τις εκφράσεις και τα πρόσωπα που χρησιμοποίησε ουσιαστικά \"κάρφωσε\" τη Βεατρίκη της Βουργουνδίας ως ηθικό αυτουργό της δολοφονίας του Ροζέ ντε Αρράς, που εδώ παίζει σκάκι με τον ερωτικό αντίζηλό του δούκα του Ουστεμβούργου και σύζυγο της Βεατρίκης). Αυτό είναι το εύκολο κομμάτι. Πάμε στο πιο δύσκολο;
Όσο ψάχνει η Χούλια το μυστικό του πίνακα, στην έρευνά της τη βοηθάει ο Θέσαρ, ηλικιωμένος αντικέρ, που τη μεγάλωσε από μικρό παιδί και φυσικά ποτέ δεν αναταποκρίθηκε στα μύχια ερωτικά της καλέσματα πρώτον γιατί την ξέρει από παιδί και δέυτερον γιατί είναι ομοφυλόφιλος. Η Χούλια ποτέ δεν κατάλαβα γιατί επιθυμεί ακόμη τον Θέσαρ και πώς αυτό την έχει μπλοκάρει σεξουαλικά και αισθηματικά με άλλους άντρες αφού το πόρισμα είναι τελεσίδικο. Τέλος πάντων. Αρχίζει μια σειρά φόνων και η Χούλια φαντάζεται ότι κάποιος δε θέλει να αποκαλυφθεί το μυστικό του πίνακα που θα αλλάξει την ευρωπαϊκή ιστορία (καλά μην αγχώνεστε για μια προσάρτηση του βασιλείου της Βουργουνδίας στην Αυστροουγγαρία πρόκειται). Και ο Θέσαρ τη βοηθάει με έναν γνωστό σκακιστή να αναπαραστήσουν την παρτίδα σκακιού που ζωγράφισε ο καλλιτέχνης, μήπως σε αυτό βρίσεκται η απάντηση και η ταυτότητα του δολοφόνου.
Λοιπόν για να μη φάτε το χρόνο σας άδικα το βιβλίο έχει κάποιες καλές στιγμές, έχει κάποια καλά στοιχεία αλλά από ένα σημείο και μετά λες και βάζει επίτηδες τους ήρωές του να σκέφτονται ώρες ατελείωτες και να χαζεύουν επίσης ώρες ατελείωτες τον πίνακα για να μείνει στάσιμη η πλοκή. Ειδικά στο τελευταίο κεφάλαιο που ο σκακιστής και η Χούλια ανακαλύπτουν τον δολοφόνο και τα σκοτεινά του κίνητρα και τον επισκέπτονται στο σπίτι του και έχουμε εκτενέστατη περιγραφή ενός χώρου που ήδη τον γνωρίζουμε αναλυτικότατα από τα πρώτα κεφάλαια (ουπς, μου ξέφυγε) αναφωνείς έλεος! Για να μην αναφέρω το γεγονός ότι καπνίζουν ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ όλοι τους και επιδεικτικότατα! Πάμε πάλι: έλεος! ΟΚ καλή η παρτίδα, πολλοί σκακιστικοί όροι (ούτε που ασχολήθηκα με τις παρτίδες, απλλώς τις διάβαζα). Πρόχειρο, κακοφτιαγμένο, επιφανειακό και ρηχό. Νταν Μπράουν και πάλι Νταν Μπράουν! Α, έχει γίνει και ταινία Θανάσιμη κίνηση (1995). Μεταξύ μας αν θέλετε να διαβάσετε \"αστυνομικό\" μυθιστόρημα βασισμένο σε σκάκι προτιμήστε το Οκτώ της Κάθριν Νέβιλ, είναι σκάλες ανώτερο!
Εδώ SPOILER γιατί δεν ικανοποιήθηκα καθόλου με τα κίνητρα του δολοφόνου. Δεν είναι δυνατόν ο Θέσαρ να τσακώνεται με τον πρώην της Χούλια, ιστορικό τέχνης, για τον οποίο έχει κάκιστη γνώμη (επιμένει ότι κατέστρεψε τη ζωή του κοριτσιού του) και πάνω στον καβγά να τον σκοτώνει γιατί διέκρινε ενδιαφέρον να τα ξαναφτιάξει με τη Χούλια και αυτόν τον φόνο να τον καλύπτει γύρω από ένα σκοτεινό πέπλο σειράς δολοφονιών (διάλεξε να απαλλάξει το κορίτσι του από άχρηστους και κακούς ανθρώπους σκοτώνοντάς τους και τοποθετώντας τους στην πνευματική του σκακιέρα) παίζοντάς το άγγελος-τιμωρός μιας και ο ίδιος σε έξι μήνες θα πεθάνει από καρκίνο. Το ένα κλισέ μετά το άλλο! Τι σόι ψυχολογία δένει αυτούς τους δύο;
Πάνος Τουρλής