Ο πλειστάκις βραβευμένος κύριος Γιώργος Κατσούλας επιστρέφει με ένα νέο βιβλίο, πολύ προσωπικό και διαφορετικό, που εισάγει τον αναγνώστη στην κοσμοθεωρία του με ένα συγκινητικό κεντρικό εύρημα και που με βοήθησε να τον γνωρίσω ακόμη καλύτερα. Ο Μάρκος είναι ένας συγγραφέας που πηγαίνει κόντρα στο ρεύμα της εποχής του, δεν ακολουθεί τη μόδα και επιμένει να γράφει όπως εκείνος ξέρει και νομίζει. Από την άλλη, ο πατέρας του, Ντάνι, είναι ένας ηλικιωμένος άντρας που εξακολουθεί να ζει στον δικό του ψεύτικο κόσμο και να αφηγείται συναρπαστικές περιπέτειες, τις οποίες υποτίθεται έχει ζήσει ο ίδιος αλλά όλος ο κόσμος ξέρει πως τις βίωσε μόνο στο μυαλό του. Γιατί ζουν χωριστά αυτοί οι δύο άντρες; Τι συνέβη στο παρελθόν και πώς θα ξαναβρεθούν μαζί στη συνέχεια του μυθιστορήματος;Το κείμενο είναι περισσότερο μια ενδοσκόπηση στον ψυχισμό του άντρα-συγγραφέα, του πατέρα και του ίδιου του κυρίου Κατσούλα. Είναι ένα κείμενο με πάμπολλες φιλοσοφικές, ψυχολογικές και κοινωνιολογικές αναζητήσεις και απόψεις, γραμμένες στρωτά και δοσμένες με τον τρόπο που μόνο ο κύριος Κατσούλας ξέρει. Το βιβλίο θα έλεγα ότι απευθύνεται σε όσους θέλουν να διαβάσουν κάτι διαφορετικό, λίγο πιο στατικό αλλά απόλυτα ακριβές και αληθινό. Υπάρχουν ανατροπές στην αφήγηση ενώ η σχέση πατέρα και γιου ξετυλίγεται με τρυφερότητα και μου χάρισε στιγμές συγκίνησης. Μόνο που ένιωθα αρκετές φορές πως ο συγγραφέας παρασύρθηκε και αφέθηκε να επιχειρηματολογήσει εκτενέστατα απέναντι στις συνθήκες της σημερινής κατάστασης στη λογοτεχνία και στην κοινωνία γενικότερα. Στηλιτεύονται συνθήκες και πράγματα που γνωρίζει ο μέσος αναγνώστης και πολίτης με μια στάση ζωής και μια αντίληψη του γράφοντος που σε αρκετά σημεία με βρήκε απόλυτα σύμφωνο. Οι μεγάλες παράγραφοι όμως, οι βωμολοχίες σε ορισμένα σημεία και το βάρος που δίνεται στα αισθήματα και τις, δυστυχώς υποκειμενικές, απόψεις ίσως κουράσουν ή αποθαρρύνουν τη συνέχιση της ανάγνωσης.
Από την άλλη δεν μπορώ να προσπεράσω σημαντικές παρατηρήσεις όπως αυτήν: «Τώρα τα παιδιά μας μαθαίνουν συγγραφή όχι για να προβληματίσουν τον κόσμο, όχι για να τον κάνουν να θυμηθεί αλλά για να ξεχάσει» (σελ. 38). Επίσης, ο συγγραφέας εστίασε σε κάτι πλέον αγνοημένο: κάποτε ο κόσμος ακολουθούσε μια τελετουργία είτε για να ακούσει έναν δίσκο είτε για να δει μια ταινία κλπ. Με τον δίσκο π. χ. ασχολιόσουν αρκετά πριν τον βάλεις στο πικ-απ αλλά και μετά, η ταινία είχε διακεκριμένα στάδια ενώ μια οβερτούρα σε καλωσόριζε στο σύμπαν που θα παρακολουθήσεις. Από την άλλη, ο κύριος Κατσούλας στηλιτεύει το εύκολο χρήμα, την έντονη προβολή εφήμερων ινδαλμάτων που μεταλαμπαδεύουν στους νέους την ευτελή αξία του εφήμερου και πολλά άλλα. Λύση σε όλα αυτά υπάρχει; Ναι και δίνεται πολύ σωστά και όχι «δασκαλίστικα».
«Ο μεγάλος παραμυθάς» είναι μια ενδοσκόπηση του αναγνώστη στον κόσμο του γράφοντος, με τον οποίο θα ταυτιστεί σε αρκετά σημεία. Παρ’ όλ’ αυτά, το συστήνω κυρίως στους φανατικούς του κυρίου Κατσούλα ενώ για όσους δε γνωρίζουν τον συγγραφέα, «Το πιόνι απέναντι στον βασιλιά» είναι ένα καλό εφαλτήριο, οπότε θα έρθουν τρέχοντας να διαβάσουν και αυτό!
Πάνος Τουρλής