Ο γιος του δάσκαλου

του Γιάννη Ξανθούλη

Ο γιος του δάσκαλου. Κι όχι του δασκάλου. Έτσι λέγαν στο χωριό έτσι είναι κι ο τίτλος. Από τα καλά βιβλία του συγγραφέα. Ο Νικόδημος επιστρέφει στο χωριό του, το Τριφύλλι, κάπου στη Θεσσαλία, σαράντα χρόνια μετά την αυτοκτονία του αδερφού του. Γιατί γύρισε; Τι ψάχνει; Τι έχει αλλάξει από τότε; Ο Νικόδημος σπούδασε στο Παρίσι και κατάφερε να ξεφύγει από την τελειομανία του πατέρα του και από την κλειστή κοινωνία του χωριού του.

Άλλο ένα βιβλίο με τα γνωστά συστατικά του Ξανθούλη: εμμονές παρελθόντος, υπερ-φυσικά φαινόμενα, αδιέξοδα και αναζητήσεις. Η υπόθεση όμως σε κρατάει. Το γράψιμο είναι το γνωστό, μοναδικό και αξεπέραστο του Ξανθούλη. Με πρωτότυπο τρόπο μαθαίνουμε για την ιστορία της οικογένειας του Νικόδημου, για τον αυστηρό και σκληρό πατέρα που ήθελε απόλυτη τάξη και πειθαρχία από τον μεγάλο γιο του και 2 νεαρούς του χωριού που ξεχώρισε. Ο μεγάλος γιος αυτοκτόνησε στο στρατό το 1972 και τα δυο αγόρια παντρεύτηκαν τις δίδυμες κόρες του. Κι ο Νικόδημος πώς γλύτωσε; Α, πάντα σιχαινόταν την τελειότητα!

Κρατώ εδώ την ατάκα που είπε ο ίδιος ο συγγραφέας στη βιβλιοπαρουσίαση στον Ιανό Αθήνας στις 12/12/2012: \"Με κατηγορούν ότι αναμνησιολογώ. Ε, καλά, εσύ κάτσε κι αναπόλησε το μέλλον σου!\" Φοβερός και αποστομωτικός!

Το ωραιότερο σημείο είναι που ο Νικόδημος ανακαλύπτει τυχαία ένα βιβλίο μιας Μαρίας Ιορδάνου με τίτλο \"Γεια σας, παιδιά\" (ο τίτλος παραπέμπει στην ομώνυμη ταινία του Λουί Μαλ αλλά η υπόθεση είναι τελείως διαφορετική!) όπου τρομαγμένος διαβάζει ακριβώς την ιστορία του αδερφού του όσο ήταν στο στρατό, τα καψόνια που του κάναν, τις πλάκες που του κάναν, τις δυσκολίες και τα συναισθήματα που τον έπνιξαν και αυτοκτόνησε. Οπότε με έναν έξυπνο χειρισμό μαθαίνουμε τι προηγήθηκε της αυτοκτονίας του αδερφού του Νικόδημου, χωρίς να ανατρέχουμε στο παρελθόν του κεντρικού ήρωα αλλά πορευόμαστε μαζί του παράλληλα. Έτσι ο Νικόδημος αναζητά τη συγγραφέα για να μάθει ποια είναι και πώς ήξεερε όλες αυτές τις λεπτομέρειες, μιας και δεν υπήρξε γυναίκα στην οικογένειά του ή στο χωριό με τέτοιο όνομα!

Γιατί να το διαβάσετε; Είναι Ξανθούλης. Ξέρεις τι θα διαβάσεις και το βιβλίο είναι καλογραμμένο και στρωτό και η υπόθεση σε κρατάει. Γιατί ο κόσμος του Ξανθούλη είναι μοναδικός, αναντικατάστατος και καθόλου κλειστοφοβικός. Επιτέλους ο συγγραφέας άφησε πίσω του τα υπαρξιακά αδιέξοδα του Τρένου με τις φράουλες και το απαράδεκτο Οικογένεια Μπες Βγες και περπατάει σε καλά χνάρια. Ανυπομονώ πλέον για το κάθε επόμενό του βήμα! Συγχαρητήρια στις εκδόσεις Διόπτρα που αγκάλιασαν τον συγγραφέα και τον ενέταξαν στην οικογένειά τους.

Διαβάστε ένα απόσπασμα χαρακτηριστικό της διεισδυτικής ματιάς του συγγραφέα:

\"Στο μισοσκόταδο διέκρινε το Μνημείο των Εκτελεσθέντων επί Γερμανικής Κατοχής...Πρόσεξε πως η Γεμρανική Κατοχή είχε αντικατασταθεί με Ναζιστική Κατοχή, για να μη χαλάνε προφανώς καρδιές όψιμων φίλων και συμμάχων. Χαμογέλασε, όπως χαμογελούσε τελευταία, παρακολουθώντας σιωπηλός την ανάγκη της τρέχουσας πατρίδας να αποσαφηνίζει την ιστορία της, την ίδια της την ύπαρξη αλλά και τη στοιχειώδη αξιοπρέπειά της με εκπτωτικό ήθος\" (σελ. 55).

Πάνος Τουρλής