Ο ασκητής

του Δημήτρη Ι. Καλανδράνη

Πρόκειται για τη ζωή και την καριέρα του Πέτρου Μιχαηλίδη, που γεννήθηκε στην Αίγυπτο, από την οποία αναγκάστηκε να φύγει τον Φλεβάρη του 1965 και να μεταναστεύσει με την οικογένειά του στην Αθήνα, όπου έφτιαξε μια αξιόλογη καριέρα στα λογιστικά και στις τουριστικές επιχειρήσεις ενώ τις ιδέες και τις αξίες του τις μετουσιώνει σε Κανόνες Ζωής. Εμπόδια και χαρές, προβλήματα και ευτυχία, σκευωρίες και δικαίωση είναι όσα αποτελούν τη ζωή ενός έξυπνου και ηθικού ανθρώπου.

Με ενδιαφέρουσα, λεπτομερή και στρωτή γραφή ο κύριος Δημήτρης Ι. Καλανδράνης συγκροτεί ένα καλοδουλεμένο «αυτοβιογραφικό» μυθιστόρημα που με ταξίδεψε από την ελληνική παροικία της Αιγύπτου στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη. Με ελάχιστους διαλόγους, ενδιαφέρουσες ιδέες, σωστές ανατροπές, υπέροχα ηθικά νοήματα ξεδιπλώνεται μια ζωή που ξεκίνησε από την απόλυτη ένδεια και κατέληξε σε μια άνετη αλλά μετρημένη οικονομικά καριέρα. Τα βιώματα και οι εμπειρίες της παιδικής ηλικίας, τα πικρά «γιατί» και οι αδικίες έγιναν παραδείγματα και ηθικά βράχια, στα οποία εξακολουθούσε να γαντζώνεται ο πρωταγωνιστής ακόμη κι όταν προόδευε επαγγελματικά και προσωπικά. Σεμνός και ταπεινός ως το τέλος, πατέρας δύο παιδιών, αγωνίστηκε να παραμείνει ο εαυτός του, μακριά από σειρήνες εργασίας ή ερωτικές. «Ο ασκητής» είναι ένα κείμενο που με παρέσυρε, μου έδειξε με το απόλυτα προσωπικό στυλ του συγγραφέα τις κοινωνικές ανισότητες στην προνασερική Αίγυπτο, την ατμόσφαιρα τρομοκρατίας που επικρατούσε κατά τη διάρκεια της Δικτατορίας του 1967, τα κέρδη και τα οφέλη που ήρθαν ως απότοκα της εργατικότητας και της διορατικότητας του πρωταγωνιστή κ. ά.

Όπως ανέφερα και πριν, όλα τα γεγονότα της ζωής του ο Πέτρος τα μετατρέπει σε απόσταγμα Κανόνων Ζωής, τους οποίους καθαρογράφει σ’ ένα τετράδιο. Κι αλήθεια, αν ακολουθήσει κανείς αυτές τις σοφές παραινέσεις θα βγει κερδισμένος λόγω της αλήθειας που εμπεριέχουν. Η χριστιανική του ηθική από την άλλη εμποτίστηκε από τους μοναχούς της Μονής του Σινά που συναναστρεφόταν, οπότε η ολοκλήρωση της ιστορίας ήταν κάτι αναμενόμενο και ταιριαστό με τον γοητευτικό, ξεχωριστό και ιδιαίτερο χαρακτήρα που κατέγραψε ο κύριος Καλανδράνης. «Θα έλεγε κανείς ότι ήταν ένας ασκητής μέσα στο χάος της πόλης. Γιατί αυτό ήταν πράγματι: ένας άνθρωπος με αυστηρή πειθαρχία και θέληση, που προσπαθούσε να ισορροπήσει με τη συνείδησή του και τις ιδέες του» (σελ. 220). Αγαπημένος μου Κανόνας είναι ο τελευταίος: «Να παραμείνεις ο εαυτός σου και να πιστέψεις σε αυτό που είσαι… Οι πράξεις σου να μη βλάπτουν τον πλησίον και το περιβάλλον σου αλλά αντιθέτως να τους ωφελούν» (σελ. 422).

Πριν κλείσω, ας μου επιτραπεί μια ξεχωριστή αναφορά στη συνολική εκδοτική προσπάθεια, μιας και, αν εξαιρέσει κανείς τη μικρή γραμματοσειρά, είναι αξιέπαινη και χωρίς τυπογραφικά ή ορθογραφικά λάθη. Με μεγάλη μου χαρά διαπίστωσα πως το καλογραμμένο μυθιστόρημα του κυρίου Καλανδράνη βρήκε και την εκδοτική υποστήριξη που του αξίζει, μιας και πολλές φορές ως τώρα έχω συναντήσει σε μικρότερου βεληνεκούς εκδόσεις αξιόλογα κείμενα να είναι παραδομένα σε έναν κυκεώνα λαθών και αβλεψιών. Οι Εκδόσεις Gemma, που δραστηριοποιούνται από το 2001 στον χώρο των βιβλίων ψυχολογίας, της λογοτεχνίας και των λευκωμάτων δημιούργησαν ένα φροντισμένο σύνολο, με ιλουστρασιόν εξώφυλλο, λεπτές και ελαφριές σελίδες και σωστό lay out που με κέρδισε από την αρχή. Ας μου επιτραπεί λοιπόν, μιας και πρώτη φορά έπιασα βιβλίο της Gema στα χέρια μου, να εκφράσω τα θερμά μου συγχαρητήρια για την έξωθεν και έσωθεν σωστή και καλή δουλειά.

«Ο ασκητής» λοιπόν είναι ένα καλογραμμένο κείμενο που μεταλαμπαδεύει δύσκολες σήμερα να βρεθούν ή να φωτιστούν κατάλληλα ηθικές αρχές και αξίες που οφείλουμε όλοι να έχουμε μέσα μας ώστε να παραμείνουμε καλοί και τίμιοι άνθρωποι σ’ ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο οικογενειακό, κοινωνικό και εργασιακό περιβάλλον. Η αφήγηση ρέει σα νεράκι και όλα τα μηνύματα περνάνε υποδόρια και λειτουργούν κατευναστικά απέναντι στα διλήμματα που αντιμετωπίζουμε καθημερινά. Χωρίς ίχνος διδακτισμού ή επίκρισης, το μυθιστόρημα μας καταδεικνύει μια αξιέπαινη πορεία ζωής.

Πάνος Τουρλής