Ιερή παγίδα

της Λείας Βιτάλη

Ένα πολύ καλό ιστορικό μυθιστόρημα. Η άλωση της Κωνσταντινούπολης, η ζωή και οι περιπέτειες της οικογένειας Νοταρά και του τελευταίου απογόνου της, του Ιάκωβου Νοταρά. Γλώσσα δυνατή, μεστή. Άριστη γνώση των πηγών. Μέσα από τα μάτια της αδερφής του Ιάκωβου αλλά και τα ημερολογια που άφησε ο ίδιος ξαναζούμε τις πραγματικές στιγμές της Άλωσης. Μου άρεσε λιγακι που η αδελφή του Ιάκωβου επικοινωνούσε μαζί του τηλεπαθητικά κι έτσι μαθαίνουμε κι εμείς τα γεγονότα, αν και παραταβηγμενο απο τα μαλλια. Κι ό,τι δεν μπορούσε να ξέρει η ιδια, το μαθαίνουμε μέσα απο τα ημερολόγια του Ιάκωβου. Ανατριχιαστικά τα γεγονότα της Άλωσης. Τρισδιάστατη η αγωνία των πολιορκημένων. Νιώθουμε την αγωνία των πολιορκημένων και την καθημερινότητά τους με το φόβο του Τούρκου πάνω από το κεφάλι τους. Μου άρεσε που δεν ασχολούμαστε με τον Παλαιολόγο, τη δοξασία στην Αγιά Σοφιά κι όλα αυτά τα μυθοθρυλήματα.

Ζούμε πραγματικά γεγονότα, καθημερινές ιστορίες, πραγματικές συνωμοσίες. Ώστε ο Άνθιμος ήταν προδότης; Ώστε η Εκκλησία του Πάπα έπαιξε σημαντικό ρόλο στην παράδοση της Πόλης στον Οθωμανό ε; Πραγματικα είναι η μη ευρέως γνωστή ιστορία της Πόλης. Κι όλα αυτά γιατί ο Μεχμέτ έψαχνε τον άντρα-μοντέλο για τη ζωγραφιά που έπεσε τυχαία στα χέρια του; Έχουμε πάλι μια νέα Ελένη, έναν νέο τρωικό πόλεμο; Δε μου κάνει εντύπωση. Είμαι σιγουρος οτι σε πολλες περιπτωσεις η Ιστορια δεν ειναι αυτη που διδασκεται αλλα ζει κι αναπνεει μεσα απο τα σωζομενα αρχεια.

Ανατριχιαστικη λοιπον η περιπτωση του Ιακωβου Νοταρα που ευνουχιστηκε από τον ερωτευμενο μαζι του Μωαμεθ για να τον κρατησει κοντα του, δικο του. Και με μια εξυπνη κινηση η Γαληνοτατη Βενετια του τον πηρε μεσα απο τα χερια του. Για να συνεχισει στη Βενετια την επανενωση των διασπαρτων ανα την οικουμενη φυγαδων Ελληνων. Και με τη βοηθεια της τυπογραφιας (ναι, μιλαει για τον Γουτεμβεργιο) να ξαναδωσει την αιγλη του παρελθοντος και της ελληνικης γλωσσας ως συνεκτικο δεσμο των επαναπατριζομενων. Κι υστερα να κυνηγησει τον Ανθιμο και τον ιδιο τον Μωαμεθ για να τους θανατωσει. Ανθρωπινες πτυχες, λογικα γεγονοτα, εμεινα αρκετα ικανοποιημενος. Αν μη τι αλλο δε σε κουραζει σαν ιστορικο μυθιστορημα. Κι επιπλεον οι αποριες της γυναικας-αφηγητριας, αδερφης του Ιακωβου, ηταν τοσο αληθινες, που σε κανουν να συμπασχεις μαζι της και να ξαναζεις την εποχη της.

Πάνος Τουρλής