Η σκιά του πατέρα

του Άγγελου Χαριάτη

Ο Υάκινθος Πορδαφήκας ζει μια ήρεμη, οργανωμένη, απλή και καθόλου κοινωνική ζωή όταν ξαφνικά αρχίζουν να έρχονται στην πόρτα του επιστολές που έγραψε ο πατέρας του που εγκατέλειψε σύζυγο και παιδί εδώ και πάνω από σαράντα χρόνια. Τι θέλει τώρα από τον γιο του; Τι είχε συμβεί τη μοιραία εκείνη μέρα που τους εγκατέλειψε; Γιατί έφυγε χωρίς να πει κουβέντα; Ήθελε να ζήσει τη ζωή του, είχε κρυφή σχέση, είχε ένα μυστικό που δεν έπρεπε να αποκαλυφθεί, τι απ’ όλα αυτά; Σε τι βοηθάνε οι επιστολές; Θα έρθουν ξανά κοντά πατέρας και γιος;

Ο Άγγελος Χαριάτης έγραψε ένα ιδιαίτερο μυθιστόρημα με ένα καθαρά προσωπικό στυλ γραφής που ακολουθεί τα δικά του μονοπάτια και χαράζει μια πρωτότυπη γραμμή αφήγησης. Η βασική πλοκή είναι αρκετά ενδιαφέρουσα, με τις επιστολές να συστήνουν στον Υάκινθο Πορδαφήκα κάθε φορά κι ένα διαφορετικό πρόσωπο από το περιβάλλον του πατέρα του, ώσπου σταδιακά αρχίζει να χτίζεται ένα ασφυκτικό πλαίσιο που θα τον μεταφέρει πίσω στη δικτατορία του 1967, στον αγώνα του Αλέξανδρου Παναγούλη κατά των συνταγματαρχών και στα βασανιστήρια της ΕΑΤ-ΕΣΑ.  Η γραφή όμως είναι κουραστική, φορτωμένη με πολλές προτάσεις που περιγράφουν ποικίλες ψυχοσυναισθηματικές καταστάσεις των εκάστοτε χαρακτήρων που γνωρίζει ο Υάκινθος από τη μια και του ίδιου του πρωταγωνιστή από την άλλη, ο οποίος έχει επιπλέον διάφορες μεταπτώσεις: θυμό, αδιαφορία, πόνο, πίκρα, ελπίδα, αγωνία, περιέργεια κι όλα αυτά παρατίθενται εκτενέστατα. Είναι ένα κείμενο που αξίζει να διαβαστεί, θέλει όμως χρόνο και υπομονή, διότι, συν τοις άλλοις, το πλούσιο λεξιλόγιο που ίσως να το χαρακτηρίσει κάποιος ως βερμπαλισμό (για παράδειγμα «νωδή βιβλιοθήκη», μεταφορικά «η άδεια, η κενή»), και οι γεμάτες λέξεις, συνδέσμους και άλλα εκφραστικά μέσα προτάσεις καθυστερούν σημαντικά την πορεία της ανάγνωσης.

«Η σκιά του πατέρα» είναι ένα ενδιαφέρον λογοτεχνικό και αφηγηματικό πείραμα που επικεντρώνεται στις σχέσεις πατέρα και γιου και καταγράφει με διαφάνεια και αντικειμενικότητα τα στάδια από τα οποία περνάει η μεταξύ τους σχέση μέσω των γραμμάτων στην προσπάθεια του Υάκινθου να κατανοήσει τα κίνητρα της φυγής του πατέρα του και να αντιμετωπίσει τον εσωτερικό του κόσμο με αφορμή την ανατροπή της ήρεμης ως τότε ζωής του, μιας και τόσα χρόνια έχει εναρμονιστεί με την απόρριψη και τα συνακόλουθα ψυχολογικά της προβλήματα. Μήπως όμως τελικά ο πατέρας του είχε σοβαρό λόγο που χάθηκε χωρίς εξηγήσεις; Η απάντηση που βρίσκεται στις τελευταίες σελίδες αποζημίωσε το κοπιώδες μου αυτό ταξίδι και γι’ αυτό και το συνιστώ.

Πάνος Τουρλής