Ένας έφηβος ζει σ’ ένα απομακρυσμένο χωριό της ζούγκλας που προετοιμάζεται για το καρναβάλι. Τι του ζητάνε να φέρει; Γιατί γίνεται αυτή η γιορτή; Τι ρόλο παίζει η αγάπη στις ανθρώπινες σχέσεις; Πόσο εύκολα θα ξεφύγουν τα πράγματα τη νύχτα της γιορτής; Η Μαριλένα Παπά επιστρέφει με μια νουβέλα σκληρή, «ανθρωποφαγική» και ξεχωριστή, γεμάτη προσεγμένες λέξεις, ελάχιστους διάλογους και αναπάντεχες εξελίξεις.
Ένα σμάρι ανθρώπων δουλεύει στην καρδιά της ζούγκλας κάτω από το ανελέητο μαστίγιο του Ομάρ κάνοντας τις απαραίτητες προετοιμασίες για το καρναβάλι. Ένας έφηβος δέχεται την προσταγή να πάει στην καλύβα του Προφήτη, στο βάθος της ζούγκλας κι ας τον φοβίζει αυτός ο άνθρωπος,γιατί αγωνίζεται με κάθε τρόπο να παραμείνει μέλος της κοινότητας, άλλωστε κανείς δεν ήξερε από πού είχε έρθει, όλοι τον θυμούνταν έφηβο. «Όταν προσπαθούσε να θυμηθεί την παιδική του ηλικία, μια ήρεμη θάλασσα σκέπαζε τη μνήμη του» (σελ. 13). Η νουβέλα είναι χωρισμένη σε μικρά κεφάλαια που μας δείχνουν σταδιακά τι συνέβη την προηγουμένη του καρναβαλιού (από το πρωί ως το απόγευμα), αυθημερόν και το επόμενο πρωί. Πρόκειται για μια θεματολογία που ξεφεύγει αρκετά από τα συνηθισμένα μυθιστορήματα, μόνο που θέλει γερό στομάχι λόγω των καταστάσεων που περιγράφονται και της φυσικής και ψυχολογικής απέκδυσης των χαρακτήρων. Οι συγχωριανοί του εφήβου, οι σιαμαίες Ελ και Μπεθ, ο τυφλός Ισμαήλ, η γοητευτική Άννα, όλοι ζουν με τις φριχτές αναμνήσεις της φωτιάς που έκαψε το χωριό τους, μια κατάσταση που εκμεταλλεύτηκε ο Ομάρ και ανέλαβε την αρχηγία της κοινότητας. Αυτός έβαλε άραγε τη φωτιά ή κρύβεται κάτι άλλο από πίσω;
Αξιέπαινος ρεαλισμός, δυνατό λεξιλόγιο, γραφή που δημιουργεί έντονες εικόνες κατά την ανάγνωση και στήνει σε τρισδιάστατες βάσεις το χωριό και τη ζούγκλα γύρω από αυτό, σωστές ψυχογραφίες και απρόσμενες εξελίξεις είναι μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά που αναγνωρίζω σε κάθε κείμενο της Μαριλένας Παπά, η οποία εξακολουθεί να κινείται σε οικεία μοτίβα, δεν παύει όμως η γραφή της να έχει δύναμη, ένταση και ρεαλισμό, κι όλα αυτά μέσα σε μόλις 60 σελίδες. Λίγες και παραστατικές λέξεις είναι ικανές να ζωντανέψουν λεπτομερείς εικόνες: «Το ξημέρωμα στη ζούγκλα ήταν υγρό. Ένιωθες μια αφόρητη θερμότητα να κολλάει στη σάρκα σου» (σελ. 11). Τα μάτια και τα αυτιά της συγγραφέως λες και είναι παντού: «Ένας μυστήριος αέρας σηκώθηκε αυτήν την ώρα. Τον άκουγες να θρηνεί την αληθινή ευτυχία, τον άκουγες να μιλά για μια επικείμενη αλλαγή» (σελ. 43).
Ακόμη και οι ήρωες περιγράφονται πολύ προσεκτικά: «Ένας χρυσαφένιος νέος με σκούρες μπούκλες να περιβάλουν το κεφάλι του» (σελ. 14). Μέσα σε αυτό το μεστό, συμπυκνωμένο κείμενο υπάρχει χώρος ακόμη και για παρατηρήσεις που ισχύουν ακόμη και σήμερα: «Πολλές φορές συμβιώνεις με κάποιον, μεγαλώνεις μαζί του, αλλά αφήνεις τη ζωή να σε παρασύρει, να σε προσπεράσει, χωρίς να μάθεις ποτέ ποιος στ’ αλήθεια ήταν. Χωρίς να του δείξεις ποτέ ποιος στ’ αλήθεια ήσουν… Μένοντας μόνος με μια αμήχανη οικειότητα που δεν έγινε ποτέ αυτό που προοριζόταν» (σελ. 34).
«Η μέρα του καρναβαλιού» είναι μια νουβέλα εντελώς διαφορετική και καλοδεχούμενα σκληρή, ζωντανεύει την κοινωνία ενός μικρού χωριού που παρεκτρέπεται στη γιορτή όσο ο πρωταγωνιστής αγωνίζεται να παραμείνει αλώβητος και να μη χάσει την ανθρωπιά του. Προσεγμένες λέξεις, πλοκή που δεν ξέρεις πού θα οδηγήσει, αγάπη και σεβασμός, μίσος και απανθρωπιά συμπορεύονται και συγκροτούν ένα πρωτότυπο κείμενο.
Πάνος Τουρλής