Η κατάρα των Μάγιερ

της Ελένης Γαληνού

Η Ιρίνα και ο Φίλιππος ετοιμάζονται να παντρευτούν κι έτσι, ευκαιρίας δοθείσης, η Ιρίνα επισκέπτεται τη γιαγιά Ελισσώ και τη θεία Τατιάνα, που έχει πάρα πολλά χρόνια να τις δει, για να τις καλέσει στην τελετή, ουσιαστικά όμως τις αναστάτωσε γιατί επέστρεψε σ ένα σπίτι γεμάτο μυστικά. Τι μυστικά κρύβουν οι τοίχοι του σπιτιού; Γιατί πέρασε τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα μέχρι να επιστρέψει η Ιρίνα; Ποιος ήταν ο μυστηριώδης Ιβάν-Νικολάι Μάγιερ; Τι πραγματικά συνέβη τη νύχτα της εκτέλεσης της διάσημης οικογένειας των Ρομανώφ;

Το μυθιστόρημα εκτυλίσσεται κυρίως στο ερημικό μέρος κοντά στο Δάσος των Στεφανιών, στη βόρεια Ελλάδα: «Καθηλωμένοι σε τούτο τον έρημο τόπο, ζούσαν στο παρασκήνιο, μην τολμώντας να πετάξουν από πάνω τους το μεγάλο κακό που στοίχειωνε τούτη την οικογένεια» (σελ. 35-36). Η άγρια ομορφιά και η απομόνωση του αρχοντικού δίνουν αφορμή στη συγγραφέα να γεμίσει τις περιγραφές της με όμορφα καλολογικά στοιχεία και να περιγράψει τη φύση με ρεαλισμό ενώ η ζοφερότητα και η αίσθηση πως σταμάτησε ο χρόνος είναι τα κατάλληλα υλικά για να ζωντανέψει μια παλιά κατάρα που θα στοιχειώσει τους ήρωες του μυθιστορήματος, ακόμη και χρόνια μετά. Η δεισιδαιμονία, χάρη στη βελτιούμενη γραφή της κυρίας Γαληνού, σχεδόν εξανθρωπίζεται και κάνει συντροφιά στη λυρικότητα και τις πρωτότυπες παρομοιώσεις που χρησιμοποιούνται. Οι κοφτοί και παραστατικοί διάλογοι χαρίζουν τη συναρπαστική κινηματογραφικότητα που απαιτείται για να αιχμαλωτιστεί ο αναγνώστης σε μια πολυεπίπεδη και ανατρεπτική ιστορία έρωτα, πάθους και προδοσίας. Παράλληλα όμως με το σήμερα, μέσω των αναμνήσεων της γιαγιάς Ελισσώς ταξιδεύουμε στο παρελθόν, στα νεανικά της βιώματα και πώς μεγάλωσε με τη μάνα της μετά τον θάνατο του πατέρα της και πόσο σημαντικός υπήρξε για κείνη ο γοητευτικός και πλούσιος Ιβάν. Σελίδα τη σελίδα ξεδιπλώνεται ένας μίτος που θα φέρει στο φως ανθρώπινα λάθη και αστοχίες, αλήθειες καλά κρυμμένες και ψέματα που λαμπυρίζουν ολοπόρφυρα.

Το μυθιστόρημα προσεγγίζει με έναν ιδιαίτερο τρόπο και με ευρηματικές ιδέες τον μύθο της δολοφονίας του τελευταίου τσάρου της Ρωσίας, Νικολάου Ρομανόφ του Β΄ και της οικογένειάς του καθώς και της απόδρασης της Αναστασίας, της μικρότερης κόρης, πριν τη μαζική τους εκτέλεση. Υπάρχουν αρκετές παραλλαγές για τα γεγονότα της μοιραίας νύχτας, καμία πληροφορία όμως δεν είναι επιβεβαιωμένη και μετά το συμβάν ξέσπασε έντονη παραφιλολογία γιατί η ρωσική κυβέρνηση δεν ανέλαβε επίσημα την ευθύνη αυτών των θανάτων, πλην του τσάρου. Η κυρία Ελένη Γαληνού, μετά την εξίσου συναρπαστική και τεκμηριωμένη διλογία της για τη Δούκισσα της Πλακεντίας («Μυστική διαθήκη» και «Αιώνιοι ψίθυροι»), επιστρέφει στην έρευνα και βρίσκει άφθονο υλικό που θα ταξιδέψει εκ νέου τον αναγνώστη σε περασμένες εποχές, απόλυτα κρίσιμες για την εξέλιξη ιστορίας και θεσμών. Καταφέρνει σε γενικές γραμμές να κρατήσει αποστάσεις από τους χαρακτήρες της, τους παρακολουθεί, τους καταγράφει ακριβοδίκαια, παρ’ όλ’ αυτά ο χειρισμός της πλοκής καθρεφτίζει ξεκάθαρα τις προσωπικές της απόψεις για την ελεύθερη βούληση και ταυτόχρονα το πεπρωμένο, το οποίο δεν μπορείς τελικά να αποφύγεις. Έτσι το στυλ του κειμένου δημιουργεί μια γλυκιά συντροφικότητα μεταξύ αναγνώστη και συγγραφέως και βοηθάει στην καλύτερη δημιουργία συναισθημάτων.

«Η κατάρα των Μάγιερ» είναι μια τρυφερή, ρομαντική ιστορία που ξεδιπλώνεται ως απότοκο ιστορικών γεγονότων που εξακολουθούν να επηρεάζουν ακόμη και σήμερα τις αντιλήψεις και τις δοξασίες αρκετών. Θα καταφέρει ο έρωτας και η αγάπη να βοηθήσουν τη λύτρωση και τη δικαίωση να κυριαρχήσουν; Πόσο καλά είναι κρυμμένα τα μυστικά της οικογενείας που αναστατώνει η Ιρίνα με την τυχαία επίσκεψή της;

Πάνος Τουρλής