Τι κοινό έχουν μια Μη Κερδοσκοπική Οργάνωση ανθρωπιστικού και επισιτιστικού χαρακτήρα, ένας υφυπουργός Εξωτερικών, ένας πρώην ινστρούχτορας του Κόμματος που έγινε ιεροκήρυκας, μια δημοσιογράφος που θέλει απελπισμένα τηλεοπτική εκπομπή δική της γι’ αυτό και ξαπλώνει με τον εξηντάρη υφυπουργό, μια βουλευτίς που είναι κόρη φοιτητοσυνδικαλιστή στη Χούντα, μυστικοσύμβουλου τότε στο Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και τώρα πολιτικός του σοσιαλισμού, ένας πρώην δικηγορίσκος που έγινε διευθυντής προσωπικού στο Υπουργείο Εξωτερικών και ένας ειδικός εμπειρογνώμων του Υπουργείου Εξωτερικών σε θέματα του Τρίτου Κόσμου; Όλοι αυτοί είναι ανακατεμένοι σε μια υπόθεση χοντρής εξαπάτησης του δημοσίου συμφέροντος, κάποιοι προσπαθούν να κρυφτούν, κάποιοι να τους αποκαλύψουν. Και όλα αυτά ενώ η ρωσική μαφία έχει κι αυτή συμφέροντα, μόνο που λειτουργεί με τον ρωσικό και όχι τον ελληνικό τρόπο εκδίκησης.Ο κύριος Θοδωρής Παπαθεοδώρου γράφει με το ψευδώνυμο Θάνος Δραγούμης το τρίτο βιβλίο πολιτικής συνωμοσιολογίας και θρίλερ, μετά τη «Μαύρη Αυγή», ένα εξίσου συναρπαστικό, γρήγορο, κινηματογραφικά γραμμένο μυθιστόρημα που δε με άφησε να πάρω ανάσα. Αν και στην αρχή μέχρι να τοποθετηθούν τα γεγονότα και οι χαρακτήρες στις σωστές τους θέσεις χρειάστηκε να κρατήσω σημειώσεις, σύντομα το κείμενο απογειώθηκε. Η μία ανατροπή ακολουθούσε την άλλη, ο ιστός που τυλίχτηκε γύρω από τους πρωταγωνιστές ήταν αδιάρρηκτος και ο κύριος Παπαθεοδώρου απέδειξε για άλλη μια φορά την ικανότητά του να μελετάει σε βάθος την κοινωνία και να την αποδίδει ορθολογικά και ρεαλιστικά.
Ο Παύλος Ηλιάδης είναι ειδικός εμπειρογνώμων του Υπουργείου Εξωτερικών σε θέματα του Τρίτου Κόσμου. Χωρίς δική του εισήγηση δεν εγκρίνουν οι Βρυξέλλες την ανάθεση στο ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών της αποστολής βοήθειας κυρίως σε Ουγκάντα, Σουδάν και Κονγκό και άρα τα αντίστοιχα κονδύλια. Η Ευρώπη ήδη έχει αποφασίσει να αποσταλεί ανθρωπιστική, ιατροφαρμακευτική και σιτιστική βοήθεια προς αυτές τις χώρες από κάθε ένα μέλος της Κοινότητας, μόνο που στην περίπτωση της Ελλάδας κάποιοι προσπαθούν να εκμεταλλευτούν αυτά τα χρήματα δι’ ίδιον όφελος. Έτσι λοιπόν ο Ηλιάδης εξαφανίζεται μετά από ένα δείπνο όλο εκπλήξεις. Τι συνέβη εκείνη τη νύχτα; Τι έμαθε που έθεσε σε κίνδυνο τη ζωή του; Θα καταφέρει ο κολλητός του φίλος και κουμπάρος Μίλτος Μαρνέρης να λύσει την υπόθεση και να βρει την αλήθεια (μια αλήθεια που πατάει επί πτωμάτων και αποσκοπεί σε κάτι μεγαλύτερο, τρανταχτότερο και χειρότερο από μια απλή υπεξαίρεση χρημάτων);
Ο συγγραφέας χώνει βαθιά το μαχαίρι μέχρι το κόκαλο και δείχνει τι μπορεί να κρύβεται σε ένα σάπιο κράτος πίσω από τις ανθρωπιστικές βοήθειες, τις ΜΚΟ, τα πολιτικά συμφέροντα και όλες αυτές τις διαπλοκές που ξεσπούν κάποτε σε σκάνδαλα, αποπροσανατολίζοντας την κοινή γνώμη. Ακόμη και τα κανάλια και οι ειδήσεις είναι κοινό μυστικό πλέον πως είναι χειραγωγίσιμα και καθ’ υπαγόρευσιν σε μεγάλο ποσοστό κι η κοινή γνώμη νομίζει πως έχει δικαίωμα άποψης και πληροφόρησης. Έτσι κι εδώ, είναι ανατριχιαστικά απροκάλυπτος ο ρόλος των ΜΜΕ, σε μια χώρα με «ασθενή πολιτική μνήμη». Γράφει ο κύριος Παπαθεοδώρου: «Δυο πράγματα έχουν σημασία: η ισχυρή διαβεβαίωση και η διαρκής επανάληψή της. Όταν μια διαβεβαίωση, απογυμνωμένη από κάθε συλλογισμό και απόδειξη, επαναλαμβάνεται τακτικά και δυνατά, γίνεται ιδέα και πίστη και δημιουργεί ρεύμα στην κοινή γνώμη. Ένα ισχυρό ρεύμα μεταδοτικότητας, που κανένας δεν μπορεί να του αντισταθεί. Αυτό είναι. Μπροστά σε αυτό καταρρέει κάθε επιχείρημα, κάθε αντίσταση. Η πίστη δε χρειάζεται επιχειρήματα, χρειάζεται δημαγωγούς» (σελ. 168).
Ο τρόπος που αλληλεπιδρούν οι χαρακτήρες μεταξύ τους είναι καλά μελετημένος, χωρίς χάσματα και κενά. Όλα είναι στέρεα δομημένα, λογικοφανή και με απόλυτη συνέπεια. Εκτός από την περίπλοκη κεντρική ιδέα (όχι μπερδεμένη, όμως, απλώς πολυεπίπεδη) που παρουσιάστηκε σταδιακά ως την τελική αποκάλυψη, η εξέλιξη των πρωταγωνιστών, η κλιμάκωση της ιστορίας, ακόμη και το γεγονός ότι κάποιοι ήρωες που κάνουν ένα πέρασμα στην αρχή αλλά στη συνέχεια θα παίξουν ένα σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη δείχνουν ένα μελετημένο κείμενο που δε βασίζεται στον επιφανειακό εντυπωσιασμό και στην τεκμηριωμένη τοιχογραφία της πλοκής.
Αγαπημένος χαρακτήρας η Έλλη Καμπάνη, μια γυναίκα που ξεκίνησε ως ερωμένη υπουργού ευελπιστώντας να γίνει τηλεπερσόνα, δείχνει αρχικά εύκολη, πειθήνια, ευκολόπιστη, μετά από μια τυχαία συνομιλία όμως και κάποια «σκατά» που την ανάγκασαν να ακουμπήσει μεταστρέφεται κατά 180 μοίρες και δείχνει έναν άλλο εαυτό, της «σκύλας», της παθιασμένης για εκδίκηση, της γυναίκας που θα καταστρώσει βήμα βήμα το σχέδιό της, ορρωδώντας προ ουδενός. Και όλα αυτά καταρρέουν σα χάρτινος πύργος όταν συναντά τον ειλικρινή, παθιασμένο με την αλήθεια, άμεμπτο Μίλτο Μαρνέρη, που της δείχνει άθελά του πως υπάρχουν ακόμη άνθρωποι στη ζωή, όση σαπίλα κι αν κυριαρχεί γύρω μας. Θα υπάρξει άραγε ερωτική σπίθα ανάμεσά τους; Κι αν ναι, τι αντίκτυπο θα έχει στις ζωές τους και πώς θα σφυρηλατηθεί τη στιγμή που τους καταδιώκουν άνομα συμφέροντα ΜΚΟ και ρώσικα μαχαίρια; Δε θα ξεχάσω τη σκηνή όπου η δημοσιογράφος παίρνει τη δύναμη και το θάρρος να επισκεφθεί τη γυναίκα που ξεφτίλισε δημοσιογραφικά τον άντρα της με φήμες κι εκείνη την πλακώνει στο ξύλο, μόνο και μόνο για να κλάψουν μαζί αγκαλιά αμέσως μετά, η κάθε μία για τους δικούς της λόγους αλλά πάνω από όλα για την κοινή ψυχική μοναξιά που τις ενώνει. Σκηνές σαν αυτή και χαρακτήρες σαν την Έλλη Καμπάνη δείχνουν πως ο κύριος Παπαθεοδώρου δεν ξεχνάει τις λογοτεχνικές του καταβολές και δεν αφήνεται να παρασυρθεί σε ένα ανεξέλεγκτης ταχύτητας θρίλερ, ίσα για να ξεφυλλίζεται το βιβλίο και να έρθει η κάθαρση της λύσης.
Έχω και μία ένσταση. Στα τελευταία κεφάλαια ένιωσα μια αμηχανία από μεριάς του συγγραφέα, μιας και η καταιγιστική δράση, οι ανατροπές, οι αποκαλύψεις και τα σκάνδαλα αντικαταστάθηκαν με δύο παράλληλες σκηνές βασανιστηρίων, αρκετά εκτεταμένες. Ένιωσα σα να έλεγε ο συγγραφέας «ας γράψω λίγο παραπάνω μέχρι να σκεφτώ τι θα κάνω στη συνέχεια». Και όντως, η τελική λύση της δράσης ήρθε από έναν από μηχανής Θεό πάνω ακριβώς τη στιγμή που όλα τακτοποιήθηκαν στην εντέλεια, η ιστορία μπήκε στις πραγματικές της διαστάσεις, αποκαλύφθηκε πολύ σωστά ποιος ήταν πίσω από όλα αυτά και γιατί, όμως η εξέλιξη της ροής που οδηγούσε προς το τέλος έδειχνε κάποια σημάδια δεύτερων σκέψεων, κόπωσης ίσως. Και έρχεται το αναπάντεχο, από κει που δεν το περίμενα. Παρ’ όλο τον άψογο χειρισμό, τις λογοτεχνικές εκπλήξεις, την εκπληκτική ενορχήστρωση του συνόλου, το τέλος μου φάνηκε αταίριαστο με το επίπεδο που ένιωσα να ανεβαίνω με αυτό το μυθιστόρημα.
Τα «Εντιμότατα λαμόγια» είναι ένα αριστοτεχνικό θρίλερ, που δείχνει κατάματα την αλήθεια που κρύβεται πίσω από ονομαστά τζάκια, έγκυρους πολιτικούς, ψεύτικες υποσχέσεις, αθώα και αντικειμενικά δελτία ειδήσεων και με κράτησε με κομμένη ανάσα ως την τελευταία σελίδα. Σε αυτό βοήθησε και η τμήση της ιστορίας σε μικρά και μεσαίας έκτασης κεφάλαια, όπως συναντάμε κυρίως σε βιβλία των Πάτερσον, Κλάνσυ, Τουίνινγκ κλπ. Το νέο έργο του κυρίου Παπαθεοδώρου είναι μια υπέροχη περιπέτεια, από την οποία δε θα βγει κανείς αλώβητος.
Πάνος Τουρλής