Δοκίμιο για την παλινόρθωση του καπιταλισμού και τη διεθνοποίηση

του Ανδρέα Σκαμπαρδώνη

Βιβλίο βαθιά επαναστατικό και επίκαιρο. Ερμηνεύει τα αίτια των ανατροπών του σοσιαλισμού, αποκαλύπτει τη διαδικασία της καπιταλιστικοποίησης των σοσιαλιστικών χωρών, στηλιτεύει τους εκφραστές του ανάδρομου κοινωνικού γίγνεσθαι (η αντεπανάσταση δεν είναι τυφλή), αποκαθιστά επιστημονικά και ολοκληρωμένα το περιεχόμενο του σοσιαλισμού.
Δεύτερο κύριο θέμα του βιβλίου, όπως δηλώνει και ο τίτλος, είναι η διαδικασία της διεθνοποίησης. Η επεξεργασία του εν λόγου ζητήματος κάθε άλλο παρά μάταιη είναι. Δύο είναι οι διαδικασίες διεθνοποίησης: η καπιταλιστική και (όταν υπάρχει σοσιαλισμός) η σοσιαλιστική διεθνοποίηση. Η καπιταλιστική διεθνοποίηση είναι ζήτημα κεφαλαιώδους σημασίας που πρέπει να ληφθεί υπόψιν για το δέσιμο της ταχτικής και της στρατηγικής της προλεταριακής πρωτοπορίας (ειδικά για χώρες όπως η Ελλάδα). Η διεθνοποίηση του κεφαλαίου ενισχύει την πολιτική και οικονομική εξάρτηση των χωρών εκείνων η αστική τάξη των οποίων, κατά το μοίρασμα του κόσμου ανάμεσα στις μεγάλες ιμπεριαλιστικές χώρες, ακολουθεί εθελόδουλη πολιτική, άκρως υποταγμένη στις εντολές των ισχυρών ιμπεριαλιστικών κρατών. Η σοσιαλιστική διεθνοποίηση, αρχικά αδύναμη, ισχυροποιείται σταδιακά με την προσχώρηση στο σοσιαλισμό και άλλων επαναστατημένων χωρών και τείνει να αγκαλιάσει την παγκόσμια παραγωγική διαδικασία: αγκάλιασμα που υλοποιείται όταν απονεκρωθούν τα κράτη και ολοκληρωθούν παγκοσμίως οι κομμουνιστικές σχέσεις παραγωγής.

Πολλά έχουν γραφεί για τα αίτια ανατροπής του σοσιαλισμού. Ο συγγραφέας δεν αμελεί να ανασκευάσει τις αντιεπιστημονικές προσεγγίσεις και με την μελέτη του μας προσφέρει την πρώτη ολοκληρωμένη μαρξιστική-λενινιστική ερμηνεία της καπιταλιστικής παλινόρθωσης. Η δουλειά του συγγραφέα είναι αυστηρά επιστημονική. Η βιβλιογραφία του είναι εξαντλητική και πλήρως αφομοιωμένη. Σε όλο το βιβλίο ο συγγραφέας φροντίζει να παραθέτει χωρία από τα κείμενα εκείνων που ανασκευάζει και χωρία από τα κείμενα βάσει των οποίων ασκεί την κριτική του και εκθέτει τις μαρξιστικές θέσεις. Κι ενώ κάτι τέτοιο είναι αναγκαίο για την επιστημονική αξίωση κάθε μελέτης, δυστυχώς, για πολλούς «μαρξιστές» έχει παύσει να είναι αυτονόητο. Όσοι θέλουν να διαστρεβλώσουν τις μαρξιστικές θέσεις, μιλούν συνεχώς στο όνομα του Μαρξ ή του Λένιν, μα διαρκώς «αμελούν» να παραθέσουν σχετικά χωρία ή έστω να παραπέμψουν συγκεκριμένα στα έργα τους.

Πρέπει να ειπωθεί και το εξής: είναι κάτι παράπάνω από προφανές ότι ο συγγραφέας είναι δεμένος με το θέμα που τον απασχολεί. Συνήθως τα βιβλία αποτελούν τα «παιδιά» των δημιουργών τους. Ο εν λόγω συγγραφέας ανήκει σε μία από τις ελάχιστες εξαιρέσεις δημιουργών όπου τα βιβλία δεν αποτελούν τα «παιδιά» του, αλλά είναι αυτός ο ίδιος που έχει εναποθέσει τον εαυτό του μέσα σε αυτά. Πίσω από τον αμείλιχτο χαρακτήρα κάθε επιστημονικής θεμελίωσης και απόδειξης, στέκει ακμαία η αποφασιστικότητά του. Πίσω από τις καθάριες διατυπώσεις για την ουσία των πραγμάτων σε όλο το εύρος και το βάθος τους, προβάλλει καθάριο το ήθος και ο ακέραιος χαρακτήρας του. Ο Ανδρέας Σκαμπαρδώνης επιτυγχάνει όχι μόνο να προσφέρει μια ολοκληρωμένη και επιστημονική ερμηνεία της καπιταλιστικής παλινόρθωσης και της διαδικασίας της διεθνοποίησης, μα και να μιλήσει απευθείας στον τίμιο αναγνώστη, και όχι μόνο να του καλλιεργήσει την ανάγκη για την αλήθεια, μα και την ευθύνη να την υπερασπιστεί, έτσι που το βιβλίο αυτό να είναι ένα βιβλίο «Παιδεία».

Τα βιβλία του Ανδρέα Σκαμπαρδώνη είναι απαραίτητα για κάθε άνθρωπο με γνήσια επαναστατικά αισθήματα σήμερα.
Ο τίμιος αναγνώστης που διαθέτει οξυμένο κριτήριο αισθάνεται τον συγγραφέα να συνομιλεί με την Ιστορία. Γνώμη μας είναι πως πρόκειται για ένα βιβλίο που όχι μόνο η Ιστορία το είχε ανάγκη, μα που το γέννησε κιόλας. Και είναι ευχής έργον που το «ανέθεσε» σε έναν τέτοιο συγγραφέα.

Γιάννης Αλυσανδράτος