Δικαίωμα στη μάθηση

της Rebecca Langston-George

Η Μαλάλα Γιουσαφζάι γεννήθηκε το 1997 στο Πακιστάν και είναι ένα κορίτσι που αγωνίζεται για το δικαίωμα των κοριτσιών της χώρας της στην εκπαίδευση και στη μάθηση. Μετά το 2001, σε μια εποχή και σε μια περιοχή που κυριαρχούσαν οι Ταλιμπάν, η εκπαίδευση των κοριτσιών σταδιακά απαγορεύτηκε επί ποινή θανάτου. Η Μαλάλα, κόρη δασκάλου, συνέχισε να μελετά και επιπλέον ενημέρωνε κρυφά τον δυτικό κόσμο για τις συνθήκες στη χώρα της. Μετά από παρ’ ολίγον δολοφονική επίθεση που έβλαψε σοβαρά την υγεία της, ζει πλέον στην Αγγλία, συνεχίζει να αγωνίζεται για ένα καλύτερο αύριο των συμπατριωτισσών της και το 2014 βραβεύτηκε με το Νόμπελ Ειρήνης. Αυτή είναι η ιστορία της προσαρμοσμένη για μικρούς αναγνώστες.

Το κείμενο είναι πυκνό και καλογραμμένο, αναφέρει όλες τις δυσκολίες της ζωής της Μαλάλα στο Πακιστάν, δείχνει ανάγλυφα τις απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης για μια γυναίκα στη χώρα αυτή όσο επικρατούσαν οι Ταλιμπάν και με συγκίνησε βαθύτατα όσο περιέγραφε τις απανωτές περιπέτειες υγείας που της στοίχισε ο πυροβολισμός από έναν άγνωστο άντρα. Αυτή η μικρή ηρωίδα, ένα πρότυπο αγώνα, επιμονής και φιλαλληλίας, αποδόθηκε εικονογραφικά με φωτεινά και ταυτόχρονα σκοτεινά χρώματα, με αστείες αλλά και σοβαρές εκφράσεις, εν συνόλω με μια ζωντανή και ζωηρότατη εικονογράφηση. Το βλέμμα των Ταλιμπάν που παρακολουθούσαν τα πάντα, η απελπισία στα μάτια των γυναικών, ο τρόμος στις ζωές των παιδιών, οι βομβαρδισμένες και κατεστραμμένες περιοχές είναι το φόντο στο οποίο διαδραματίζεται η ιστορία της Μαλάλα και η εικονογράφηση είναι αναπόσπαστο κομμάτι της επιτυχίας αυτού του εγχειρήματος.

Σίγουρα το βιβλίο δεν είναι ένα παραμύθι που θα διαβάσει ο γονιός στο παιδί πριν κοιμηθεί. Άγριες σκηνές, σκληρές αλήθειες, δυσκολίες στη ζωή είναι συστατικά που δε θα χαρίσουν ηρεμία και ασφάλεια στην ψυχούλα του μικρού αναγνώστη. Εδώ όμως είναι απαραίτητη η βοήθεια του γονιού: μιας και δεν είναι σωστό τα παιδιά να μεγαλώνουν σε ένα ροζ πούπουλο αλλά να καταλαβαίνουν και να σέβονται τις πρακτικές δυσκολίες παιδιών που δε στάθηκαν εξίσου τυχερά και αγωνίζονται για πράγματα που η Δύση θεωρεί δεδομένα, ο γονιός οφείλει να διαβάσει αυτήν την ιστορία στο παιδί του, εξοβελίζοντας κάποιες περιγραφές ή αποδίδοντας τις καταστάσεις με άλλα λόγια. Όλα τα παιδιά πρέπει να μάθουν την ιστορία της Μαλάλα για να αγαπήσουν και να σεβαστούν τις συνθήκες ζωής που βιώνουν τα συνομήλικά τους πλασματάκια σε άλλες περιοχές του πλανήτη κι επιπλέον για να μάθουν την αξία του αγώνα ενάντια στην αδικία και το παράλογο αλλά και τον σημαντικό ρόλο της μόρφωσης και της διαπαιδαγώγησης για ένα καλύτερο αύριο, για έναν καλύτερο κόσμο, για έναν καλύτερο χαρακτήρα.

«Ένα παιδί, ένας δάσκαλος, ένα βιβλίο και ένα μολύβι μπορούν να αλλάξουν τον κόσμο», υποστηρίζει η Μαλάλα και ο εκδοτικός οίκος Λιβάνη δίνει στους μικρούς αναγνώστες την ευκαιρία να μάθουν την ιστορία αυτού του κοριτσιού και να αγαπήσουν τον ρόλο της παιδείας στη ζωή τους, με τη βοήθεια πάντα ενός μεγαλύτερου στο πλάι τους που θα προσαρμόσει το βιβλίο στον δικό τους τρόπο σκέψης και δεκτικότητας.

Πάνος Τουρλής