Δάσκαλος και μαθητής

του Antonio Scurati

Ένας έφηβος μαθητής την ημέρα των απολυτήριων εξετάσεων μπαίνει στην αίθουσα και σκοτώνει έξι καθηγητές, αφήνοντας εσκεμμένα ζωντανό τον έναν, και φεύγει ανενόχλητος. Η ζωή του επιζώντος Αντρέα Μαρεσκάλκι αλλάζει άρδην. Είναι ο Επιζών! Και η ζωή του γίνεται κομμάτια από τη μια στιγμή στην άλλη.

Το βιβλίο δεν είναι αστυνομικό αλλά ψυχολογικό-ψυχογραφικό. Είτε θα αρέσει είτε όχι. Με κέντρισε ο τρόπος που περιγράφει ο συγγραφέας διάφορα περιστατικά για τα οποία διαβάζουμε μέσα από τα μάτια αυτών των ηρώων, δηλαδή τον επικήδειο των καθηγητών απευθείας από τον ιερέα, την ιατροδικαστική έκθεση απευθείας από τον ιατροδικαστή κλπ. σε μικρά παρένθετα κεφάλαια, σαν ιντερμέδια σε ένα μεγαλύτερο έργο. Ακόμη σκέφτομαι την περιγραφή της δολοφονίας των θυμάτων: όχι αίματα, αγωνία κλπ. σα να τα αφηγείται ένας αυτόπτης μάρτυς αλλά σα να είσαι η σφαίρα, διεισδυτική περιγραφή δηλαδή των καταστροφών σε χόνδρους, αρτηρίες, κόκαλα κλπ. Ουάου!

Το κείμενο είναι δύσκολο και ομολογώ ότι κάποιες περιγραφές σε πρώτο πρόσωπο τις προσπέρασα. Συνολικά όμως το βιβλίο μου άρεσε γιατί έδινε πολύ καλά τις ψυχολογικές πλευρές και επιπτώσεις μιας τέτοιας περίπτωσης, αδιαφορώντας για το \"έλεος\" και την \"κάθαρση\". Δε μας νοιάζει ο ένοχος κι αν τον συλλαμβάνουν, μας νοιάζει ο επιζών και μέσα από αυτήν την περιπέτεια η δύσκολη καθημερινότητα που αντιμετωπίζει ο εκπαιδευτικός όταν διδάσκει. Τελικά δεν είναι και τόσο εύκολο να είσαι καθηγητής, ειδικά σε \"δύσκολες\" περιοχές, ειδικά με παιδιά σε προεφηβική και εφηβική ηλικία. Και ό,τι ζεις, ό,τι αντικρίζεις, ό,τι βλέπεις, ανάλογα με το χαρακτήρα και την ιδιοσυγκρασία σου, σε στοιχειώνει και σε κυνηγά ώσπου είτε να αυτοκτονήσεις είτε να πέσεις σε κατάθλιψη είτε να παραιτηθείς. Εντάξει, δεν το παθαίνουν όλοι αυτό, όμως ένα μεγάλο ποσοστό ζει και εργάζεται υπό έντονο καθεστώς άγχους και ομολογώ ότι άρχισα να τους βλέπω με άλλο μάτι!

Ένα διαφορετικό μυθιστόρημα, για πιο εξειδικευμένους ή / και απαιτητικούς αναγνώστες, όπου η κοινωνία και η παιδεία ανατέμνονται αργά αργά και ωμά μπροστά στα μάτια μας.
Χαρακτηριστικό απόσπασμα:

\"Στα σπίτια των μέσων οικογενειών, οι γονείς εξακολουθούσαν να εξετάζουν καχύποπτα τα παιδιά τους που βρίσκονταν στην εφηβεία, ενώ εκείνα εξακολουθούσαν να κλείνουν πίσω τους την πόρτα του δωματίου τους, βάζοντας το στερεοφωνικό στη διαπασών για να πνίξουν τον πόνο τους και να ξεχάσουν το ερευνητικό βλέμμα των γονιών τους. Οι γονείς, τότε, άνοιγαν την τηλεόραση για να πνίξουν τον πόνο τους και να ξεχάσουν το χαμένο βλέμμα των παιδιών τους\" (σελ. 199).

Πάνος Τουρλής