Ο Ρόμπερτ (Μπόμπι) Τζόουνς, κατά τη διάρκεια ενός παιχνιδιού γκολφ, βρίσκει έναν ετοιμοθάνατο άντρα, που οι τελευταίες του λέξεις ήταν: «Γιατί δε φώναξαν την Έβανς»; Ο άντρας αναγνωρίζεται, η δικαστική έρευνα ολοκληρώνεται και ο Μπόμπι συνεχίζει τη ζωή του, μόνο που μια απερισκεψία του θα τον μπλέξει σε μια σειρά από περίεργα γεγονότα που ξεκινάνε με την απόπειρα δολοφονίας του από οκτώ κόκκους μορφίνης. Θέλει λοιπόν κάποιος να τον δολοφονήσει; Γιατί; Πρόσεξε κάτι που δεν έπρεπε; Τι κρύβεται πίσω από αυτά τα ατυχήματα;
Στο μυθιστόρημα έχουμε ένα ταιριαστό, νεανικό ντουέτο, που μου θύμισε τον Τόμι Μπέρεσφορντ και την Προύντενς (Τάπενς) Κόουλι, που εμφανίζονται σε πέντε κατασκοπικά και αστυνομικά μυθιστορήματα της ίδιας συγγραφέως. Ο Μπόμπι είναι ο τέταρτος γιος του Τόμας Τζόουνς, αιδεσιμότατου του Μάρτσμπολτ και «Είχε την αίσθηση ότι η ζωή του στο πατρικό του ήταν μια μεγάλη, ατελείωτη θυσία στις περίεργες ιδέες του πατέρα του» (σελ. 23) ενώ η λαίδη Φρανσις Ντέργουεντ ή Φράνκι είναι παιδική φίλη του Μπόμπι με ένα ιδιαίτερο δέσιμο μαζί του. Συναντιούνται τυχαία μετά από καιρό κι ενώνουν τις δυνάμεις τους για τη λύση του μυστηρίου. Οι διάλογοι μεταξύ τους είναι άκρως απολαυστικοί, γεμάτοι βρετανικό χιούμορ και φιλικά σκαμπανεβάσματα. Η σχετικά ευχάριστη αφήγηση και η κάπως εύθυμη ματιά της συγγραφέως, που είχε ευχαριστήσει κοινό και κριτικούς όταν δημοσιεύτηκε το μυθιστόρημα, δίνουν αφορμή να παρατεθούν πολλές αναφορές στην τρέχουσα τότε κοινωνική, κινηματογραφική και λογοτεχνική πραγματικότητα, με προεξάρχουσα τη συνωνυμία του Μπόμπι με τον επιτυχημένο γκολφέρ της εποχής, αν και οι επιδόσεις του διαφέρουν αρκετά από του πασίγνωστο αθλητή!
Η Φράνσις Ντέργουεντ είναι ο κινητήριος μοχλός για να ασχοληθούν οι δύο φίλοι με την υπόθεση. Κατεβάζει συνέχεια ιδέες που δε διστάζει να τις εφαρμόσει ώστε να έρθουν πιο κοντά στο τι πραγματικά ψάχνουν και να καταλάβουν αν όντως κάποιος θέλει να βγάλει από τη μέση τον φίλο της. Διακριτικό φλερτ, συγκεκριμένος αριθμός υπόπτων, διπροσωπίες και απάτες και η επαναλαμβανόμενη ερώτηση του ετοιμοθάνατου «Γιατί δε φώναξαν την Έβανς» είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά γνωρίσματα μιας ενδιαφέρουσας, αν και κατά βάση απλοϊκής, αστυνομικής υπόθεσης που δεν τη θεωρώ και από τα καλύτερα της Agatha Christie. Η κεντρική ιδέα πάντως που αποκαλύπτεται φυσικά μόνο όταν πρέπει είναι άκρως ενδιαφέρουσα και η ανάλυσή της, με διαρκείς ανατροπές και εκπλήξεις, με κράτησε σε αγωνία ως το τέλος. Ο πρωτότυπος τίτλος προβλημάτισε αρκετά τις ελληνικές μεταφράσεις που προσπάθησαν να τον αποδώσουν όπως μπορούσαν, με αποτέλεσμα να έχουμε τα «Γιατί δεν ρώτησαν τον Έβανς», «Η κυρία Έβανς», «Έβανς» (σκέτο) κλπ.
Το «Γιατί δε φώναξαν την Έβανς;» κυκλοφόρησε στην Αγγλία το 1934 και στην Αμερική, με τον τίτλο «The boomerang clue», το 1935. Στα ελληνικά, όπως προανέφερα, υπήρξαν πολλές εκδόσεις του μυθιστορήματος ώσπου κυκλοφόρησε από το Λυχνάρι με τον τίτλο «Οκτώ κόκκοι μορφίνης» και σήμερα (2019) επανακυκλοφορεί από τις εκδόσεις Ψυχογιός σε μεγαλύτερο σχήμα, με προλογικό σημείωμα και με νέα μετάφραση (της Έφης Τσιρώνη). Ως προς το εξώφυλλο ακολουθούν την έκδοση Harper Collins (1998) ενώ έχουν ανακοινώσει πως στόχος τους είναι να κυκλοφορήσουν στα ελληνικά όλα τα αστυνομικά έργα της Agatha Christie.
Πάνος Τουρλής