Σε γενικές γραμμές ένα όμορφο βιβλίο, με μια ενδιαφέρουσα ιστορία και πολλές ανατροπές κι εκπλήξεις. Από την Κρήτη του 1928 στο Λονδίνο του 1948 και μια ερωτική ιστορία ανάμεσα σε μια γυναίκα και τρεις άντρες με φόντο την Κατοχή και την Εθνική Αντίσταση. Ρίξτε του μια ματιά, δεν είναι κακό. Ακολουθεί αναλυτική παρουσίαση με spoilers, γιατί έχω πολλές σκέψεις να γράψω γι’ αυτό το βιβλίο, αλλά μη διαβάσετε παρακάτω αν δεν έχετε διαβάσει το βιβλίο πρώτα.SPOILERS
Πριν ξεκινήσω, να τονίσω ότι το βιβλίο κυλά μέσα στο χρόνο, σε μεταφέρει πότε στο τώρα και πότε στο τότε, με έναν πρωτότυπο χειρισμό της υπόθεσης. Σταματά η αφήγηση στο πιο κρίσιμο σημείο και μεταφερόμαστε χρονικά πιο μπροστά, οπότε μετά την εξέλιξη διαβάζουμε τι συνέβη πριν. Είναι κρίμα όμως που μόνο στην πρώτη σελίδα αναγράφεται ο τόπος και το έτος (Κρήτη, 1928) και μετά ποτέ ξανά για το πού εκτυλίσσεται η υπόθεση. Κρίμα, γιατί θα μπορούσε έτσι να φανεί πιο φροντισμένο.
Η ιστορία ξεκινάει με τις παιδικές μνήμες του Μίνωα-Πέτρου και της Μάγιας στο νησί της Κρήτης το 1928. Πολύ καλοί χαρακτήρες, πολύ καλή απόδοση της εποχής και των ηθών του νησιού τότε. Τρία παιδιά, ο Μίνωας, ο Γιώργης και ο Τηλέμαχος μεγαλώνουν μαζί. Ο Μίνωας ζηλεύει που ο πατέρας τους είναι συνέχεια μαζί με τους δυο μεγαλύτερους γιους του κι αυτόν τον παραπετάνε. Εγωιστής και αδέξιος στους χειρισμούς ο πατέρας, σώφρων και μυαλωμένος ο παππούς, αγωνίζεται να δείξει στον γιο του τον σωστό δρόμο, η μάνα με αδυναμία στον μικρότερο γιο. Ο Μίνωας αγαπά τη Μάγια με την άμορφη, άδολη αγάπη της προεφηβείας. Ένα περιστατικό είναι η αφρομή να ανακοινώσει νωρίτερα και με τον χειρότερο τρόπο ο πατέρας στα παιδιά του ότι θα φύγουν από το χωριό: οι δύο μεγαλύτεροι θα πάνε για δουλειά σε χωράφια και ο Μίνωας θα πάει στην Αθήνα να γίνει Εύελπις. Χαμός στο σπιτικό, η μάνα σηκώνει κεφάλι, ρεζιλεύοντας τον πατέρα, κι από κει και πέρα το χάος στις σχέσεις τους.
Η συγγραφέας πολύ επιδέξια δεν πέφτει στην παγίδα να περιγράψει τις δυσκολίες του Μίνωα με τη θεία του που τον φιλοξενεί στην Αθήνα. Στήνει ένα ωραίο υπόβαθρο που θυμίζει τον Ντέιβιντ Κόπερφιλντ αλλά δεν τα περιγράφει όλα αναλυτικά και λεπτομερώς. Σπρώχνει τα χρόνια να φύγουν με ωραίες περιγραφές ενώ έχει αφήσει να αιωρείται στην ατμόσφαιρα ότι υπάρχει μια βεντέτα που αναζητά το αίμα του μικρότερου γιου του και γι’ αυτό τον φυγάδευσε (γιατί δεν είπε την αλήθεια; Δεν έχω καταλάβει). Χρόνια μετά λοιπόν, ο Εύελπις, που έχει ζήσει δάφορα περιστατικά στο μεταξύ αλλά έχει κοπεί η επικοινωνία του με τη Μάγια, φτάνει στο νησί απροειδοποίητα, λίγες ώρες πριν ξεκινήσει η Μάχη της Κρήτης, μόνο και μόνο για να δει ότι η Μάγια παντρεύεται τον αδελφό του τον Τηλέμαχο και τον χαρακτηρίζουν και φονιά. Σε αυτό το σημείο είναι η πρώτη μου αντίρρηση: είναι ωραίο να κρατάς τον αναγνώστη σε αγωνία αλλά τα μυστήρια πολλαπλασιάστηκαν, θα προτιμούσα να λυθεί το ένα και να υπάρξει το άλλο, τώρα έχουμε τρεις απορίες (γιατί φυγαδεύτηκαν τα παιδιά, γιατί να παντρευτεί η Μάγια τον Τηλέμαχο και γιατί ο Μίνωας φονιάς;). Και τα δύο πρώτα απαντώνται σύντομα μέσα σε μα σελίδα!
Στην Κρήτη, κατά τη διάρκεια της Κατοχής, γίνονται διάφορα περιστατικά Εθνικής Αντίστασης, ωραίες σελίδες ηρωισμού αλλά τα μαθαίνουμε τέσσερα χρόνια αργότερα, που η Μάγια είναι με αμνησία στο Λονδίνο και δυστυχώς κατ’ εμέ η ιστορία στα χρόνια της Κατοχής είναι μπερδεμένη και ανεξήγητη ψυχολογικά. Ποιες είναι οι ενστάσεις μου; Ο Μίνωας χαρίζει ένα βότσαλο και τον οικογενειακό σταυρό στη Μάγια, στο βιβλίο από κει και πέρα γίνεται αναφορά μόνο στο βότσαλο κι όχι στον σταυρό. Κάλλιστα τις φορές που τσακώθηκαν οι δυο τους θα μπορούσε να τον βγάλει και να του τον δώσει. Ενώ στα παιδικά τους χρόνια ο Τηλέμαχος και ο Γιώργης αδιαφορούσαν για τη Μάγια πώς ξαφνικά βρέθηκε ο ένας παντρεμένος μαζί της; Ναι, ο Μίνωας έζησε τη ζωή του στην Αθήνα και κάποιος σαμποτάρισε την επικοινωνία τους αλλά να διαλέξει τον αδερφό του ανθρώπου που την πλήγωσε; Από τη στιγμή μάλιστα που ο Τηλέμαχος, όπως γράφει η συγγραφέας, είναι πιο κοντά στον Μίνωα από ό,τι ο Γιώργης; Επίσης δε μου άρεσε η κατά λάθος δολοφονία της μάνας, έγινε πολύ απλουστευτικά και νομίζω ότι δεν εξυπηρέτησε κανεναν σκοπό. Και μέσα σε όλα αυτά, ο Γιώργης θεωρεί τη Μάγια συνεργάτη των Γερμανών, την κατηγορεί για όλα και προσπαθεί να τη βιάσει! Από πού κι ως πού; Και μες στο γενικό χαμό εμφανίζεται κι ο αφέντης της οικογένειας που θέλει να εκδικηθεί με το αίμα του Μίνωα! Η ανεξήγητη και αψυχολόγητη τροπή της ιστορίας με ξένισε πολύ και τις τεελυταίες σελίδες ουσιαστικά τις προσπέρασα μόνο και μόνο για να δω πώς θα καταλήξουν οι ήρωες.
Η συγγραφέας μου έδειξε ότι έχει πολλές δυνατότητες. Διαλέγει σωστά τις λέξεις, στήνει ωραίους χαρακτήρες και μελετημένη ατμόσφαιρα, θέλει προσοχή όμως την αρχική ιδέα να την πλάσει και να την εξελίξει όμορφα και αληθοφανώς. Αν δηλαδή επιλέξει να αφηγηθεί μια όμορφη ιστορία στρωτά και χωρίς πισωγυρίσματα σίγουρα το κείμενό της θα βγει εξαιρετικό. Όλα τα πράγματα έχουν ένα τέλος και μια λύση, αρκεί να μην είναι βεβιασμένο ή μπερδεμένο. Θα ρίξω σίγουρα μια ματιά και στα άλλα της μυθιστορήματα.
Πάνος Τουρλής