Ένας παλιός φίλος και συμφοιτητής του Ρόμπερτ Χάντερ συλλαμβάνεται με δυο κεφάλια γυναικών στο πορτμπαγκάζ του. Παραδέχεται την αθωότητά του και βάζει τον ντετέκτιβ στο πιο παράδοξο κυνήγι κατά συρροή δολοφόνου, οδηγώντας τον στα ίχνη ενός απάνθρωπου πλάσματος με καριέρα πάνω από είκοσι πέντε χρόνια!
Αυτή είναι η έκτη υπόθεση που αναλαμβάνει ο Ρόμπερτ Χάντερ, ένας ιδιοφυής και χαρισματικός άνθρωπος, με υψηλό δείκτη ευφυίας και πολύ καλή γνώση της ανθρώπινης συμπεριφοράς και ψυχολογίας. Ο Χάντερ, πτυχιούχος Ψυχολογίας και με διδακτορικό στην Ανάλυση Εγκληματικής Συμπεριφοράς και στη Βιοψυχολογία, είδε τη ζωή του να ανατρέπεται οριστικά όταν ο πατέρας του έπεσε θύμα ληστείας από αγνώστους. Η μανία του για εκδίκηση και η αδυναμία των ερευνών να εντοπιστούν οι ένοχοι τον οδήγησαν να καταταγεί στους κόλπους της Αστυνομίας. Η αλματώδης καριέρα του τον ενσωμάτωσε στη Διεύθυνση Ληστειών και Ανθρωποκτονιών. Σε αυτό το βιβλίο μάλιστα, χάρη στην εμφάνιση ενός ανθρώπου από το παρελθόν, μαθαίνουμε για την καθημερινότητα του ντετέκτιβ στο Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, όπου έγινε δεκτός ως «εξαιρετική περίπτωση» και από όπου αποφοίτησε μόλις στα 19 με πτυχίο Ψυχολογίας για να συνεχίσει με διδακτορικές σπουδές στην Ανάλυση Εγκληματικής Συμπεριφοράς και στη Βιοψυχολογία. Δυστυχώς, κάτω από απάνθρωπες συνθήκες, ξαναβιώνουμε τις τελευταίες στιγμές της μητέρας του από καρκίνο και τα συναισθήματά του από αυτήν την περιπέτεια καθώς και τον αρραβώνα του με την Τζέσικα Πίτερσεν λίγο πριν τη μεγάλη ανατροπή στις ζωές τους.
Η αστυνόμος της Διεύθυνσης Ληστειών και Ανθρωποκτονιών της Αστυνομίας του Λος Άντζελες Μπάρμπαρα Μπλέικ αναγκάζεται να ακυρώσει την άδεια του Ρόμπερτ Χάντερ που του έδωσε μετά την εξαντλητική έρευνα που οδήγησε στον δολοφόνο του προηγούμενου βιβλίου. Στο γραφείο της εμφανίζονται ο Έντριαν Κένεντι, επικεφαλής του Εθνικού Κέντρου Ανάλυσης Βίαιων Εγκλημάτων του FBI (NCAVC) και της Μονάδας Συμπεριφορικής Ανάλυσης (ειδικό τμήμα του FBI που παρέχει υποστήριξη σε εθνικές και διεθνείς αστυνομικές διευθύνσεις που ερευνούν ασυνήθιστα ή καθ’ έξιν βίαια εγκλήματα) και η ειδική πράκτορας Κόρτνι Τέιλορ. Ο λόγος; Ο ιδιοκτήτης του αυτοκινήτου στο Γουαϊόμινγκ, στο πορτμπαγκάζ του οποίου βρέθηκαν τα ακέφαλα πτώματα δύο γυναικών, συνελήφθη αλλά είπε πως θα μιλήσει μόνο στον Ρόμπερτ Χάντερ!
Κι αυτή είναι η αρχή μιας νέας ανατριχιαστικής ιστορίας γύρω από έναν δολοφόνο που κορνιζάριζε κομμάτια από το δέρμα των θυμάτων του και κατάφερε να ξεσηκώσει ολόκληρο το FBI, παρασύροντας μαζί του και τον Ρόμπερτ Χάντερ που τον δανείστηκε η ομοσπονδιακή υπηρεσία. Σε αυτό το βιβλίο δεν έχουμε να κάνουμε με στάδια επίλυσης γρίφων και κυνήγι δολοφόνου, αντίθετα, ξέρουμε τον ένοχο, έχει συλληφθεί, μόνο που εκκρεμούν άλλες σοβαρές ελλείψεις κι αυτές παρακολουθούμε, μιας και ο serial killer επιφυλάσσει απανωτές εκπλήξεις στους πράκτορες, καταστρέφοντας κάθε επιστημονική άποψη πάνω στη συμπεριφορά και την προσωπικότητα των δολοφόνων (ελληνιστί, «τους κάνει να μασάνε τα πτυχία τους» με την περίπτωσή του). Δε γίνεται να μείνεις απαθής όταν ακούς τον δολοφόνο να λέει πως απλά ήταν περίεργος: «Ήθελα να κατανοήσω εις βάθος τι οδηγεί ένα άτομο στο να σκοτώνει δίχως κανένα συναίσθημα ή μεταμέλεια. Υπήρχε ένα μεγάλο ερώτημα στο μυαλό μου: είναι όλοι οι ψυχοπαθείς γεννημένοι έτσι, εκ φύσεως, ή είναι δυνατόν κάποιος να γίνει τέτοιος με τη δύναμη της θέλησής του και μόνο;…για να γίνει κάποιος σαν εμένα, πρέπει να ακολουθήσει μια μακροχρόνια μαθησιακή διαδικασία. Έπρεπε να εξελιχθώ, να προσαρμοστώ, να αυτοσχεδιάσω και να γίνω πιο ευρηματικός όσο περνούσαν τα χρόνια» ή ακόμη χειρότερα να θέλει να μεταλαμπαδεύσει αυτήν τη γνώση: «Κάποιοι από αυτούς θέλουν να μάθουν. Θέλουν να βρουν κάποιον που να τους διδάξει. Κάποιον σαν εμένα» (σελ. 174).
Ο συγγραφέας για άλλη μια φορά δείχνει τις γνώσεις του και την εμπειρία του από τον χώρο της εγκληματολογικής ψυχολογίας. Χάρη σε αυτόν έμαθα εδώ για τα γνωρίσματα της διασχιστικής διαταραχής ταυτότητας, για τον λόγο που παίρνουν τρόπαια από τα θύματά τους οι εγκληματίες και ποια είναι αυτά συνήθως, για τη στατιστική έρευνα που υποστηρίζει πως ανά πάσα στιγμή κυκλοφορούν ελεύθεροι τουλάχιστον πεντακόσιοι κατά συρροή δολοφόνοι στις ΗΠΑ, πως υπάρχουν διάφορες κατηγορίες: σκοτώνουν για προσωπική ευχαρίστηση ή ακούνε φωνές ή νομίζουν πως κάνουν θεάρεστο έργο σκοτώνοντας αμαρτωλούς ή πραγματοποιούν τις σκοτεινές τους επιθυμίες και τέλος για το ότι αυτοί οι ψυχοπαθείς ανήκουν είτε στους θυματοκεντρικούς είτε στους επιθετικούς ή βιαιοκεντρικούς τύπους.
Ολοκληρώνοντας τη νέα περιπέτεια του Ρόμπερτ Χάντερ μου δημιουργήθηκαν πολλές και αντικρουόμενες σκέψεις, τόσο πάνω στην πλοκή όσο και ως προς το επιμύθιο. Αφήνοντας εντελώς έξω από την ιστορία τον συνεργάτη Κάρλος Γκαρσία, έχουμε να κάνουμε με την πιο προσωπική υπόθεση του Χάντερ, μιας και βγαίνουν στο φως οι δύσκολες στιγμές του και η ψυχοσυναισθηματική χιονοστιβάδα που τις ακολούθησε, μιας και ο serial killer δίνει πληροφορίες αλλά και απαιτεί ώστε να προχωρήσει στις επόμενες αποκαλύψεις. Άλλη μια ριζική αλλαγή λοιπόν είναι και αυτή της παράθεσης των γεγονότων, μιας και ο δολοφόνος συνελήφθη και αποκαλύπτει ένα προς ένα τα εγκλήματά του, κρατώντας όμως για το τέλος έναν μεγάλο άσο: ένα από τα θύματά του είναι ακόμη ζωντανό ενώ ο ίδιος συνδέεται με απρόσμενο τρόπο με τη ζωή του Χάντερ! Αφηγηματικά λοιπόν έχουμε ένα πείραμα του συγγραφέα, που πιστεύω πως θα αποθαρρύνει κάποιον αν αυτή είναι η πρώτη επαφή του με τον κόσμο του ντετέκτιβ και ίσως ενθουσιάσει όσους τον ακολουθούν πιστά. Προσωπικά, διαπίστωσα πως ο Chris Carter δεν εφησυχάζει ούτε ως προς τις έρευνές του ούτε ως προς την εξέλιξη και τη σκιαγράφηση του πρωταγωνιστή του.
Αυτό που με δυσαρέστησε παρ’ όλ’ αυτά είναι το γεγονός πως το τέρας αυτό θέλησε να βιώσει όλες τις συναισθηματικές εκφάνσεις των κατά συρροή δολοφόνων κάνοντας διαφορετικές απάνθρωπες δολοφονίες κάθε φορά κι αυτές παρουσιάζονται με τη μορφή της κατάθεσης αλλά κι ενός παιχνιδιού μεταξύ Χάντερ και ενόχου. Δεν αμφισβητώ την αξία ενός συγγραφέα όπως ο Chris Carter, απλώς με το συγκεκριμένο βιβλίο αναρωτήθηκα πιο έντονα από ποτέ γιατί να υπάρχει τόση βία, γιατί να μπαίνουμε τόσο βαθιά στην ψυχολογία ενός αποτρόπαιου πλάσματος; Ακόμη κι αν είναι αληθινά περιστατικά, δεν παύουν να μου φέρνουν ανατριχίλες και σύγκρυο κάθε φορά που τα θυμάμαι. Η νέα περιπέτεια του Χάντερ είναι για γερά στομάχια και το συστήνω μόνο σε όσους έχουν αντοχές. Γιατί να δοθούν βορά στον αναγνώστη όλες αυτές οι ασύλληπτες περιπτώσεις, που επιπλέον ποικίλουν ως προς τη μέθοδο βασανισμού, εκτέλεσης και περαιτέρω επεξεργασίας (κανιβαλισμός, γδάρσιμο, έκρηξη υγρού αζώτου και άλλα); Η απάντηση με περίμενε και πάλι στο τέλος. Πρέπει να περάσεις μέσα από την κόλαση για να νιώσεις και ν’ αγαπήσεις πραγματικά τον παράδεισο. Έτσι, μέσα από μια σειρά εμετικών και σκληρών περιστατικών και μετά από ένα αγωνιώδες κυνήγι ενάντια στον χρόνο οδηγούμαστε σ’ ένα αναπάντεχο τέλος, κάτι που δίνει άφθονη τροφή για σκέψη απέναντι στη «θεία και την ανθρώπινη δικαιοσύνη». Διαπίστωσα μάλιστα πως, παρ’ όλους τους συγγραφικά συναρπαστικούς μοχλούς πίεσης που άσκησε ο Διαβολικός για να φέρει τον Χάντερ και την Τέιλορ στα όριά τους, ακόμη και να στραφούν ο ένας εναντίον του άλλου ή να αποπειραθούν να τον σκοτώσουν, κάνοντάς τον ήρωα, υπάρχει πάνω απ’ όλα η δικαίωση και η ψυχική γαλήνη που οφείλουν να νιώσουν οι συγγενείς των θυμάτων μιας εικοσιπεντάχρονης καριέρας δολοφόνου με πάνω από ογδόντα νεκρούς!
«Ο Διαβολικός» είναι ένα εντελώς διαφορετικό βιβλίο από όσα της σειράς έχω διαβάσει ως τώρα. Όχι μόνο δεν υπάρχει κυνήγι δολοφόνου αλλά και τα εγκλήματα καταγράφονται με όλες τις δυνατές ανατριχιαστικές λεπτομέρειες εν είδει περιστατικών που αφηγείται ο serial killer ενώ ταυτόχρονα ο Ρόμπερτ Χάντερ φτάνει στα όρια των αντοχών και της ψυχραιμίας του, διαπιστώνοντας πως ο αντίπαλός του είναι ικανότατος στο να πατάει τα σωστά κουμπιά, τη στιγμή που κρατάει στα χέρια του τις τύχες των θυμάτων του και αποκαλύπτει τις πληροφορίες που χρειάζεται το FBI μία προς μία. Πρόκειται για μια διαφορετική πλοκή και για μια εντελώς επαναστατική αφήγηση που δείχνει ότι ο συγγραφέας δεν εφησυχάζει ούτε ακολουθεί την πεπατημένη των εύκολων και στερεότυπων λύσεων.
Πάνος Τουρλής