[...] Μια ποίηση μικτή, συγκεχυμένη και μια πεζογραφία που, κάτω από τη σταθερότητα των τεχνικών της λεπτομερειών, υπονομεύει κάθε ανθρώπινη βεβαιότητα για την υφή της πραγματικότητας. Δεν είναι παράξενο που η Αθήνα της γενιάς του 1880 στάθηκε αμήχανη ή και εχθρική απέναντι σ` αυτόν τον ιδιόρρυθμο άνθρωπο που έγραφε τόσο παράδοξα, και συγκρούστηκε με τα λογοτεχνικά ένδοξα και τις αναζητήσεις της εποχής του. Εν τούτοις, όπως γνωρίζουν οι αριστοτελικοί, ένα παράδοξο γίνεται θεσίς αν το υποστηρίξει με επιχειρήματα κάποιος φιλόσοφος - έτσι, μετά από κάποιο χρονικό διάστημα, ο Βιζυηνός επιβλήθηκε ως λογοτέχνης και η αξία των διηγημάτων του αναγνωρίστηκε από τους κριτικούς της γενιάς του 188ο με κορυφαίο, βέβαια, τον Παλαμά, ενώ του αποδόθηκε ο τίτλος του `Έλληνος Γκυ δε Μωπασσάν`. Επρόκειτο για πραγματική εκτίμηση ενός παραγνωρισμένου ταλέντου ή μιλούσε κυρίως ο οίκτος για τον άτυχο παράφρονα, ο οποίος εκ των πραγμάτων δεν αποτελούσε πλέον απειλή; Δεν θα το μάθουμε· όπως δεν θα μάθουμε αν ο ίδιος ο Βιζυηνός θα προτιμούσε να έχει αναγνωριστεί ως ποιητής. Αξίζει, πάντως να σημειώσουμε ότι η κύρια ιδιομορφία του έργου του, πεζού και ποιητικού, ήταν η βαθιά ρομαντική του ουσία, όχι σε επίπεδο τεχνικής ή θεματολογίας, όσο σε επίπεδο διάθεσης και φιλοσοφίας. Στην πραγματικότητα, ο κόσμος που συγκροτείται με τα παραμύθια, τα όνειρα, την τρέλα, την πλάνη δεν είναι παρά ο χαμένος εκείνος κόσμος τον οποίο νοσταλγούν όλοι οι ρομαντικοί ποιητές· το ίδιο ρομαντική είναι η αναζήτηση της κρυμμένης ουσίας των πραγμάτων μέσα από την τέχνη με την διεισδυτική και αποκαλυπτική δύναμη της φαντασίας. Από μία άποψη, ρομαντική είναι και η βιογραφία του ίδιου του ποιητή, αν κανείς τον αντιμετωπίσει ως τον μελαγχολικό περιπλανώμενο που ζει σ` ένα αντίξοο περιβάλλον η μετάβαση από τους μύθους της ζωής και του έργου στον μύθο της ερμηνείας είναι πολύ εύκολη. Ο Βιζυηνός, όμως, ως φιλόσοφος γνώριζε πολύ καλά την αξία του μύθου. (Λ. Χατζοπολούλου, από την Εισαγωγή της έκδοσης)
Η σειρά `Ανθολόγος Ερμής` έχει τριπλό στόχο: Να κάμει προσιτούς, πρώτα απ` όλα στο ευρύ κοινό, τους ποιητές μας όσων τα έργα εκδόθηκαν παλαιότερα, αλλά σήμερα είτε μένουν ανέγγιχτα μέσα στη λήθη των αρχείων και των βιβλιοθηκών γιατί έχουν επανεκδοθεί μεν, αλλά ως βαρύτιμα `Άπαντα` είναι απλησίαστα, είτε έχουν γνωρίσει ανατυπώσεις - που αποκαλούνται `επανεκδόσεις` ή `νέες εκδόσεις`,- οι οποίες δεν παρέχουν τα εχέγγυα μήτε για την πιστότητα, μήτε για την καλή επιλογή των ποιητικών κειμένων που περιλαμβάνουν.
Ο δεύτερος στόχος είναι να ανθολογηθούν νεοέλληνες ποιητές, παλαιότεροι και σύγχρονοι, που το έργο τους βρίσκεται βέβαια στην αγορά και έχει εκδοθεί με την φροντίδα που του πρέπει, - ωστόσο ήρθε η ώρα να ξανακοιταχτεί με καινούρια μάτια: Καρυωτάκης, λόγου χάρη, ναι, Εμπειρίκος, πάλι ναι, αλλά ποιος Καρυωτάκης συγκινεί σήμερα; και με ποια κριτήρια θα περισυνέλεγε ο ανθολογητής τα καλύτερα, για το σύγχρονο αναγνωστικό κοινό, ποιήματα του Εμπειρίκου; Κι αλλιώς: σε ποιάν όψη της Ερωφίλης θα εστίαζε την προσοχή του ο αισθαντικός αναγνώστης της ποίησης, έτσι ώστε να προσπεράσει το ιστορικίστικο κοίταγμα και να έλθει σε άμεση επαφή με την λυρική ουσία της;
Τρίτος στόχος - ο πιο ζητούμενος! - είναι να φανερωθούν οι ποιητές που το έργο τους έμεινε παραγνωρισμένο έως άδικα υποτιμημένο μέχρι τις μέρες μας...
[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]
Ο Μίμης Σουλιώτης είναι αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Νηπιαγωγών της Παιδαγωγικής Σχολής Φλώρινας του Πανεπιστημίου Δυτικής Μακεδονίας και υπεύθυνος της βιβλιοθήκης του. Επίσης, είναι ο ιδρυτής του "Βαλκανικού Ασύλου Ποίησης" στις Πρέσπες. Έχει εκδώσει τις ποιητικές συλλογές: "Σβούρα", Τραμ, 1972, "Ποιήματα εν παρόδω", Τραμ, 1974, "Βαθιά επιφάνεια", Κέδρος, 1992, "Αβγά μάταια", Ερμής, 1998, "Περί ποιητικής", Ερμής, 1999, "Υγρά", Ερμής, 2000, "Ήλιος στην σκοτία", Ερμής, 2001, "Παλιές ηλκίες", Ερμής, 2002. Είναι υπεύθυνος της σειράς "Ανθολόγος Ερμής" των εκδόσεων "Ερμής", ιδρυτικό μέλος της Ένωσης Συγγραφέων Δυτικής Μακεδονίας και μέλος της Εταιρείας Συγγραφέων.
Ο Γεώργιος Βιζυηνός (1849-1896) ποιητής και πεζογράφος γεννήθηκε στη Βιζύη της Ανατολικής Θράκης. Όταν τελείωσε το δημοτικό, δούλεψε αρχικά στην Πόλη για τρία χρόνια περίπου σ΄ ένα ραφτάδικο. Το 1867, με τη βοήθεια του Κύπριου εμπόρου Γιάγκου Γεωργιάδη πήγε στην Κύπρο για να γίνει κληρικός και φοίτησε στην Ελληνική Σχολή της Λευκωσίας. Το 1872 συνόδεψε τον επίσκοπο Κύπρου Σωφρόνιο στο Φανάρι για εκκλησιαστικούς λόγους και γράφτηκε ως ιεροσπουδαστής στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Με τη βοήθεια του Φαναριώτη ποιητή Ηλία Τανταλίδη το 1873 τύπωσε την πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο Ποιητικά. Η συλλογή αυτή συνέβαλε στη γνωριμία του με τον πάμπλουτο Έλληνα Γεώργιο Ζαρίφη που του παρείχε τα οικονομικά μέσα για να ταξιδέψει στην Αθήνα και να γραφτεί στην τελευταία τάξη του Γυμνασίου. Τον ίδιο χρόνο ο ποιητής κέρδισε στο Βουτσιναίο ποιητικό διαγωνισμό το πρώτο βραβείο με το ποίημα Κόδρος. Μετά την αποφοίτησή του γράφτηκε στη Φιλοσοφική Σχολή του Παν/μίου Αθηνών αλλά προτίμησε να συνεχίσει τις σπουδές του στη φιλοσοφία στο Γκαίτιγκεν της Γερμανίας. Εξακολούθησε να γράφει ποιήματα και πήρε το πρώτο βραβείο στο Βουτσιναίο διαγωνισμό με την ποιητική συλλογή "Άραις, Μάραις, Κουκουνάραις" την οποία μετονόμασε σε "Βοσπορίδες Αύραι". Από το Μάιο του 1877 μέχρι τον Αύγουστο του 1878 συνέχισε τις φιλολογικές σπουδές του στη Λιψία, με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στην ιστορία της φιλοσοφίας, την αισθητική και την ψυχολογία. Το 1880 άρχισε να γράφει τη διδακτορική του διατριβή με θέμα "Το παιχνίδι υπό έποψη ψυχολογική και παιδαγωγική". Το 1883 πήγε στο Λονδίνο όπου άρχισε να γράφει τα διηγήματά του με πρώτο "Το αμάρτημα της μητρός μου". Τα υπόλοιπα είναι: "Μεταξύ Πειραιώς και Νεαπόλεως" (1883), "Ποιος ήτον ο φονεύς του αδελφού μου" (1883), "Αι συνέπειαι της παλαιάς ιστορίας" (1884), "Πρωτομαγιά" (1884), "Το μόνον της ζωής του ταξείδιον" (1884), "Διατί η μηλιά δεν έγεινε μηλέα" (1885) και "Ο Μοσκώβ Σελήμ". Στο Λονδίνο έγραψε και την επί υφηγεσία διατριβή του με τίτλο: "Η φιλοσοφία του Καλού παρά Πλωτίνω" και εξέδωσε και τη νέα ποιητική συλλογή του "Ατθίδες Αύραι". Το 1884 λόγω του θανάτου του Γ. Ζαρίφη επέστρεψε στην Αθήνα και διορίστηκε καθηγητής στο Γυμνάσιο. Το 1885 ανακηρύχτηκε παμψηφεί υφηγητής στη Φιλοσοφική Σχολή αλλά λόγω ανταγωνισμών δεν πέτυχε η ακαδημαϊκή του σταδιοδρομία. Οι φιλολογικοί κύκλοι τον περιφρονούσαν και ξαφνικά χωρίς λόγο απολύθηκε από καθηγητής και για να ζήσει, εργάστηκε ως καθηγητής της Δραματολογίας στο Ωδείο Αθηνών και έγραψε παράλληλα για τον Μπαρτ και τον Χιρστ στο "Λεξικόν Εγκυκλοπαιδικόν". Το 1890 άρχισαν τα συμπτώματα μιας ασθένειας των νεύρων και μετέβη για λουτρά στις κεντρικές Άλπεις της Αυστρίας, όμως η κατάστασή του δεν βελτιώθηκε. Επιστρέφοντας στην Αθήνα γράφει διαρκώς: μια μελέτη για την Ιστορία της Φιλοσοφίας του Zeller και μεταφράσεις γνωστών ευρωπαϊκών μπαλλαντών (βαλλίσματα). Ο συγγραφέας σε ηλικία 40 ετών ερωτεύθηκε σφοδρά ένα δεκατετράχρονο κορίτσι, το οποίο ζήτησε σε γάμο αλλά η πρότασή του απορρίφθηκε από τη μητέρα της. Ακολούθησαν θλιβερά επεισόδια που κατέληξαν στον εγκλεισμό του Βιζυηνού στο Δρομοκαΐτειο Ψυχιατρείο, όπου και πέθανε τον Απρίλιο του 1896.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
Η Λίτσα Χατζοπούλου γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης. Σπούδασε ιστορία στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακά στη νεοελληνική φιλολογία στο Τμήμα Φιλολογίας του ίδιου Πανεπιστημίου, όπου πήρε το διδακτορικό της. Δίδαξε Νεοελληνική Φιλολογία στο Τμήμα Φιλολογίας (1996-2002) και Αισθητική στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κρήτης (2004-2005), ενώ διετέλεσε πρόεδρος του Κέντρου Κρητικής Λογοτεχνίας (2002-2005). Έχει εκδώσει τα βιβλία: "Α. Ρ. Ραγκαβής, Τα εις την Μούσαν" (Ερμής 1995), "Η Ευτέρπη 1847-1855" (Θεσσαλονίκη, University Studio Press 1997, μαζί με τον Κωστή Δανόπουλο), "Α. Ρ. Ραγκαβής, Λέιλα και άλλα διηγήματα" (Νεφέλη 1997), "Μαρτυρία λόγου, Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής" (Ελληνικά Γράμματα 1999), "Γ. Μ. Βιζυηνός, Το τέλος του παραμυθιού ή η αρχή του ονείρου" (Ερμής 2001), "Σ. Ν. Βασιλειάδης, Αττικαί νύκτες" (Ίδρυμα Ουράνη 2003). Έχει δημοσιεύσει μελετήματα για τη νεοελληνική φιλολογία και ιστορία του 19ου και του 20ού αιώνα, ενώ πρόσφατα έγραψε και επιμελήθηκε τα κείμενα για το DVD-ROM "Ν. Καζαντζάκης - Η ζωή και το έργο", που κυκλοφόρησε από το Μουσείο Ν. Καζαντζάκη (Ηράκλειο Κρήτης).
Η Λίτσα Χατζοπούλου γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης. Σπούδασε ιστορία στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης και στη συνέχεια έκανε μεταπτυχιακά στη νεοελληνική φιλολογία στο Τμήμα Φιλολογίας του ίδιου Πανεπιστημίου, όπου πήρε το διδακτορικό της. Δίδαξε Νεοελληνική Φιλολογία στο Τμήμα Φιλολογίας (1996-2002) και Αισθητική στο Τμήμα Φιλοσοφίας του Πανεπιστημίου Κρήτης (2004-2005), ενώ διετέλεσε πρόεδρος του Κέντρου Κρητικής Λογοτεχνίας (2002-2005). Έχει εκδώσει τα βιβλία: "Α. Ρ. Ραγκαβής, Τα εις την Μούσαν" (Ερμής 1995), "Η Ευτέρπη 1847-1855" (Θεσσαλονίκη, University Studio Press 1997, μαζί με τον Κωστή Δανόπουλο), "Α. Ρ. Ραγκαβής, Λέιλα και άλλα διηγήματα" (Νεφέλη 1997), "Μαρτυρία λόγου, Αλέξανδρος Ρίζος Ραγκαβής" (Ελληνικά Γράμματα 1999), "Γ. Μ. Βιζυηνός, Το τέλος του παραμυθιού ή η αρχή του ονείρου" (Ερμής 2001), "Σ. Ν. Βασιλειάδης, Αττικαί νύκτες" (Ίδρυμα Ουράνη 2003). Έχει δημοσιεύσει μελετήματα για τη νεοελληνική φιλολογία και ιστορία του 19ου και του 20ού αιώνα, ενώ πρόσφατα έγραψε και επιμελήθηκε τα κείμενα για το DVD-ROM "Ν. Καζαντζάκης - Η ζωή και το έργο", που κυκλοφόρησε από το Μουσείο Ν. Καζαντζάκη (Ηράκλειο Κρήτης).
