Το 2004 ο καθηγητής Πέτρος Θέμελης ολοκλήρωσε τη θητεία του στο Πανεπιστήμιο Κρήτης. Η εκτίμηση, ο θαυμασμός, ο σεβασμός, η αναγνώριση της προσφοράς του, και προπαντός η αγάπη προς αυτόν, οδήγησε εμάς, τους μαθητές του, στην ανάγκη της δημιουργίας αυτού του τιμητικού τόμου, που παίρνει σήμερα σάρκα και οστά. Οι 24 μελέτες που τον συγκροτούν είναι έργο των μαθητών αφιερωμένο στο Δάσκαλό τους. Αποτελούν ελάχιστο Αντίδωρο στην προσφορά ενός επιστήμονα και δασκάλου που διέπρεψε και εξακολουθεί να διαπρέπει στον ελληνικό και διεθνή επιστημονικό χώρο.
Ο τίτλος `ΘΕΜΕΛΙΟΝ` που δόθηκε στον τιμητικό τόμο εκφράζει τη συμβολή του τιμώμενου στην επιστήμη της αρχαιολογίας, αλλά και το ζήλο του στην επιστημονική καθοδήγηση παλαιών και νεώτερων αρχαιολόγων, για τους οποίους `ως σοφός αρχιτέκτων θεμέλιον έθηκε` (Α` Κορ. 3,10).
Οι μελέτες που περιέχονται στο `ΘΕΜΕΛΙΟΝ` αφορούν διαφορετικές θεματικές ενότητες της επιστήμης της αρχαιολογίας, αλλά και άλλων αρχαιογνωστικών αντικειμένων. Πρόκειται για μελέτες που σχετίζονται με την κεραμική, την πλαστική, την αρχιτεκτονική, αλλά και την επιγραφική, τη νομισματική, τις λατρείες ή και την οστεολογία. Η ευρύτητα των θεματικών αυτών πεδίων αντιπροσωπεύει, προφανώς, τα ειδικά ενδιαφέροντα των συγγραφέων του τόμου, αλλά ταυτόχρονα αντανακλά και την επιστημονική και διδακτική ευρυμάθεια του Πέτρου Θέμελη.
Αν το έργο των δασκάλων φαίνεται και, ορισμένες φορές, κρίνεται μέσα από το έργο των μαθητών τους, θέλουμε να πιστεύουμε πως αυτό θα γίνει φανερό από τις μελέτες του παρόντα τόμου. Σε κάθε περίπτωση, για όλους όσοι συμμετέχουμε σε αυτόν -αλλά και για πολλούς άλλους που δεν στάθηκε δυνατό να συμπεριληφθούν- η μαθητεία κοντά στον Πέτρο Θέμελη αποτέλεσε και αποτελεί Τύχη Αγαθή και ισοδυναμεί ισοβίως με honoris causa. [...]

[Απόσπασμα από το κείμενο του προλόγου]