Σαντόκα Τανέντα: Φύλλα πορείας
zoom in
Προσθήκη στα αγαπημένα

Σαντόκα Τανέντα: Φύλλα πορείας

Taneda Santoka

`Ατάλαντος και ανίκανος όπως είμαι, μονάχα δύο πράγματα μπορώ να κάνω, και μόνο: να περπατάω, με τα δικά μου πόδια, και να γράφω, τα δικά μου ποιήματα`.
Με αυτές τις λέξεις περιέγραφε τον εαυτό του ο Σαντόκα Τανέντα· ο σπουδαιότερος ίσως ποιητής της Ανατολής στον εικοστό αιώνα.
Στη διάρκεια των ουσιαστικών του περιπλανήσεων που ξεκίνησαν τον Απρίλιο 1926 και έπαψαν με τον θάνατο τον Οκτώβριο του 1940, ο Σαντόκα κρατούσε ημερολογιακές σημειώσεις και διέσωζε ενδιάμεσα τα απαράμιλλα χαϊκού του.
Σε αυτό το βιβλίο συγκεντρώθηκαν τα πιο χαρακτηριστικά και οργανωμένα αποσπάσματα γραπτών από τα ημερολόγιά του, όπως κυκλοφόρησαν στον δυτικό κόσμο στις καλύτερα επιμελημένες και άρτιες εκδόσεις τους. Παρότι τα κείμενα που παρουσιάζονται είναι επιλεγμένα, θα παρατηρήσει κανείς ορισμένες χρονικές ανακολουθίες και μία όχι πάντοτε δομημένη ροή. Είναι φανερό πως ο Σαντόκα δεν ήταν ιδιαίτερα επιμελής. Δεν είναι λίγες οι φορές που στα γραπτά του συναντά κανείς μία αίσθηση απαξίωσης της γραφής· λες και ο Σαντόκα κρατούσε ημερολόγιο μόνο και μόνο γιατί δεν είχε τι άλλο να κάνει πέρα από το να περπατά και να ζητά ελεημοσύνη.
Ο Σοΐτσι Τανέντα, μετέπειτα γνωστός ως Σαντόκα, γεννήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου του 1882 στο χωριό Σαμπαρέ της επαρχίας Γιαμαγκούτσι. Ο Σαντόκα ήταν το δεύτερο παιδί μιας προβληματικής οικογένειας. Μεγάλωσε σε δυσχερές οικογενειακό περιβάλλον. Το 1902 σπουδάζοντας στο τμήμα λογοτεχνικών σπουδών του πανεπιστημίου Ουασέντα στο Τόκυο, και ξεκινώντας την ποιητική του πορεία, άλλαξε το όνομα του σε `Σαντόκα` (Φλεγόμενη Κορυφή).
Μετά από δύο απόπειρες αυτοκτονίας και τα προβλήματα που του προκαλούσε ο αλκοολισμός του, ο Σαντόκα αποφάσισε να χειροτονηθεί ιερέας και να ξεκινήσει τη ζωή του στον δρόμο, σαν περιπλανώμενος ιερέας-ζητιάνος. Με την βοήθεια θαυμαστών και φίλων εξέδωσε επτά μικρές ποιητικές συλλογές, σε λίγες εκατοντάδες αντίτυπα.
Ο Σαντόκα Τανέντα, ήταν στην ουσία ο ποιητικός δισέγγονος ενός εκ των πατέρων (και εκμοντερνιστή) των χαϊκού, του Μασαόκα Σίκι (1867-1902). Ο ένας εκ των δύο σπουδαιότερων μαθητών του Σίκι ήταν ο Καβαχιγκάσι Χεκιγκότο (1873-1937), του οποίου ο πιο σημαντικός μαθητής, και μετέπειτα καινοτόμος ποιητής, ήταν ο δάσκαλος του Σαντόκα, Ογκιγουάρα Σεϊσενσούι (1884-1976).
Τα ποιήματα του Σαντόκα ήταν λιτά, στην εποχή τους θα μπορούσε να τα χαρακτηρίσει κανείς `απογυμνωμένα` και `αντιποιητικά`. Σήμερα θεωρούνται πολύ ιδιαίτερα και μοναδικά. Ο Σαντόκα ακολούθησε εξάλλου την γραμμή των δασκάλων του της `Νέας Σχολής Χαϊκού`: κατά την άποψη του δασκάλου του Σεϊσενσούι, `η έκταση του ποιήματος να είναι μια ανάσα`, ώστε να διαβάζεται με μία και μόνη πνοή. Όσο για τις υπόλοιπες καταγραφές, δεν περιγράφουν παρά τα πλέον ανούσια πράγματα, όπως τον καιρό, τις ασχολίες του, τι έφαγε και πόσο ήπιε, το πόσο περπάτησε - λιγότερο συχνά το τι σκεφτόταν ή το πώς ένιωθε. Όλα αυτά τα στοιχεία όμως, που συγκρότησαν ένα σύνολο ημερολογιακών σημειώσεων, αποτέλεσαν επίσης ένα πολύ ιδιαίτερο, σε ύφος και σε άποψη, ποιητικό στάγμα που παρόλη την γεωγραφική απόσταση και τον `κλειστό` του χαρακτήρα, διάνοιξε τα πλαίσια της εποχής του και αποτέλεσε αναμφισβήτητα μία τρανή, και εντελώς απρόσμενη περίπτωση κορυφαίου `ανατολικού μοντερνισμού`. [. . .] (Από τον πρόλογο της έκδοσης)

9 Σεπτεμβρίου, 1930
Βγήκα πάλι στον δρόμο. . .για άλλη μία φορά συνειδητοποιώ πως στην πραγματικότητα δεν είμαι τίποτα άλλο από ένας ζητιάνος-μοναχός, κι έτσι ξεκινώ για άλλο ένα ταξίδι. . .θα περπατήσω όσο πιο πολύ μπορώ, θα φτάσω όσο πιο μακριά γίνεται να φτάσω.

Ήχος κυμάτων
μακριά κοντά
πόση ζωή ακόμη;

Σύννεφα μηδέν
ο ουρανός πιο
μόνος από ποτέ.

Καμιά φορά
δεν ζητιανεύω
βουνά κοιτάζω.

Γιάννης Λειβαδάς

Γιάννης Λειβαδάς (Μεταφραστής)

Ο Γιάννης Λειβαδάς (1969) είναι ποιητής. Εργάζεται ως εξειδικευμένος μελετητής και μεταφραστής της αγγλόφωνης μοντέρνας και μεταμοντέρνας λογοτεχνίας, καθώς και του χάικου. Εκ παραλλήλου ασχολείται με τη δοκιμιογραφία και αρθρογραφεί ως ανεξάρτητος συνεργάτης λογοτεχνικών περιοδικών, τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό. Από το 2009 έως το 2011 διατηρούσε λογοτεχνική στήλη στην εφημερίδα "Ελευθεροτυπία". Το 1993 επινόησε το "σύμμεικτο σονέτο". To 2008 εισήγαγε την ιδέα της "οργανικής αντιμετάθεσης", (την περιεχομενική αντιστροφή των οργανικών αντιθέτων). Σημαντικό μέρος της ποιητικής του έχει τις ρίζες της στην παράδοση της τζαζ πρωτοπορίας και έχει συνθέσει αρκετά ποιήματα βασισμένα στον τζαζ αυτοσχεδιασμό. Ποιήματα και δοκίμιά του έχουν εκδοθεί και δημοσιευθεί σε ανθολογίες και ποιητικές επιθεωρήσεις, ανά τον κόσμο, σε εννέα γλώσσες. Ζει στο Παρίσι. http://livadaspoetry.blogspot.fr


Taneda Santoka (Συγγραφέας)

Ο Σοΐτσι Τανέντα, πλέον γνωστός ως Σαντόκα, γεννήθηκε στις 3 Δεκεμβρίου του 1882 στο χωριό Σαμπαρέ της επαρχίας Γιαμαγκούτσι. Ο πατέρας του ήταν γαιοκτήμονας και ενεργο μέλος της πολιτικής σκηνής του τόπου. Στο σχολείο ήταν άριστος μαθητής και από μικρή ηλικία έδειξε το ενδιαφέρον του για τη λογοτεχνία. Στα 11 χρόνια του αυτοκτώνησε η μητέρα του σε ηλικία μόλις 33 ετών. Από εκεί και έπειτα ο Σαντόκα έζησε με τη γιαγιά του. Το 1896 άρχισε να γράφει χαϊκού. Το 1902 πέρασε στο τμήμα σπουδών λογοτεχνίας του πανεπιστημίου Ουασέντα στο Τόκυο, όπου κι έδωσε στον εαυτό του το ψευδώνυμο "Σαντόκα" (φλεγόμενη κορυφή). Αρχίζει να πίνει ασταμάτητα, περνά τις πρώτες σοβαρές νευρικές κρίσεις και σύντομα, μαζί με την οικονομική καταστροφή του πατέρα του αφήνει τις σπουδές του κι επιστρέφει το 1904 στο πατρικό του σπίτι, στη διάρκεια του πολέμου με τη Ρωσία. Πατέρα και γιος άνοιξαν ως έσχατη οικονομική διέξοδο μια ποτοποιία σακέ. Δύο χρόνια αργότερα ο πατέρας του τον πιέζει να παντρευτεί με απότερο στόχο να τον αναγκάσει να κόψει το ποτό, πράγμα που περιστασιακά το καταφέρνει. Ο γάμος του διαλύθηκε απ΄ τις πρώτες κιόλας μέρες, μα παρόλες τις δυσκολίες κατάφερε να αποκτήσει ένα γιο. Ποτέ του όμως δεν συμβιβάστηκε με την οικογενειακή ζωή. Το 1911 και με την παρότρυνση του Σεϊσενσούι Ογκιουάρα (1884-1976), ιδρυτή της σχολής ελεύθερης γραφής χαϊκού "Τζιγιουρίτσου", άρχισε να γράφει συστηματικά χαϊκού. Στη συνέχεια ο Σαντόκα εργάστηκε στο περιοδικό "Σόουν" όπου και δημοσίευσε για πρώτη φορά ποιήματά του. Όντας όμως αλκοολικός έχασε τη θέση του ενώ την ίδια εποχή αυτοκτόνησε ο ένας του αδελφός, ο πατέρας του καταστράφηκε οικονομικά για δεύτερη φορά και ο γάμος του διαλύθηκε οριστικά. Έτσι, άφησε τα πάντα πίσω του για να βρεθεί στο Τόκυο αναζητώντας κάτι καινούργιο. Εκεί εργάστηκε ως εργάτης σε μια βιομηχανία τσιμέντου και στην συνέχεια ως βιβλιοθηκάριος στην δημοτική βιβλιοθήκη Χιτοτσουμπάσι το 1920. Μετά από ενάμιση χρόνο εγκατέλειψε ξανά τα πάντα και μια νέα οξεία νευρική κρίση τον βρήκε σε απελπιστική κατάσταση στον σεισμό της 1ης Σεπτεμβρίου του 1923. Τον επόμενο χρόνο, μεθυσμένος και όντας σε πλήρη απόγνωση έκανε μια απόπειρα αυτοκτονίας περιμένοντας πάνω στις ράγες την διερχόμενη αμαξοστοιχεία. Σώθηκε μόλις την τελευταία στιγμή από φίλους και μεταφέρθηκε ράκος στο ζενικό μοναστήρι Χόον Τζι όπου και παρέμεινε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα ανακτώντας τις δυνάμεις του. Το 1926 χειροτονήθηκε ιερέας και ξεκίνησε τη ζωή στο δρόμο σαν περιπλανώμενος ζητιάνος. Στη διάρκεια των περιπλανήσεων του εξέδωσε επτά ποιητικές συλλογές με τη βοήθεια θαυμαστών και φίλων. Σύμφωνα με τις επίσημες μαρτυρίες περπάτησε πάνω από εικοσιοχτώ χιλιάδες μίλια και μέσα σ΄αυτό το σύνολο αναβίωσε το παλαιότερο οδοιπορικό του μεγάλου δασκάλου ποιητή Ματσούο Μπασό (1644-1694), διανύοντας την ακριβή διαδρομή σύμφωνα με τα γραφτά της εξιστόρησης του Μπασό. Ο Σαντόκα βρέθηκε νεκρός ύστερα από μια νυχτερινή οινοποσία, την αυγή 11ης Οκτωβρίου του 1940
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα

Τόπος Έκδοσης:
Τρίπολη
Τόμος:
1
Δέσιμο:
Χαρτόδετο
Σελίδες:
69
Διαστάσεις:
23x16
Βάρος:
0.158 κιλά

Αξιολογήσεις

Γράψε μια αξιολόγηση