Σύμφωνα με το «Μείζον Λεξικό Τεγόπουλος - Φυτράκης»:
Μορφή = Η εξωτερική άποψη πράγματος, σχήμα. Για καλλιτεχνήματα και λογοτεχνήματα, η εξωτερική τους εμφάνιση, σε αντιδιαστολή με την ιδέα ή το περιεχόμενο. Συνώνυμο: Φόρμα.
Φόρμα = Μορφή, σχήμα, καλούπι.
Επειδή υπάρχει αρκετά στενή σχέση έννοιας μεταξύ των δύο λέξεων-όρων «Φόρμα» και «Μορφή», πρέπει να γίνει εξαρχής κάποιος λεπτός εννοιολογικός διαχωρισμός μεταξύ τους, αφού θα χρησιμοποιηθούν για διαφορετικούς σκοπούς.
Η Μουσική Φόρμα είναι ένα αρχιτεκτονικό σχέδιο, βάσει του οποίου εργάζεται ο συνθέτης. Ένας καθορισμένος τύπος σύνθεσης, μια βασική δομή ως προς την χρησιμοποίηση του θεματικού υλικού, αλλά και ξεχωριστή για κάθε είδος μουσικού έργου που ακολουθείται απ` όλους τους συνθέτες. Ένα δημιουργικό σχεδιάγραμμα στην σκέψη του συνθέτη για την σύνθεση ενός έργου του.
Ακόμα και μια απλή μελωδία έχει να δείξει σχέσεις ύψους φθόγγων (διαστήματα), χρονικών αξιών (ρυθμός), ομάδων (φράσεις) κ.ά.. Με δυο λόγια, έχει κάποια «Φόρμα».
Κάθε Φόρμα περιέχει πρακτικά όλες τις θεωρητικές και συνθετικές αρχές, όπως: φθόγγους, διαστήματα, κλίμακες, τονικότητα, συμφωνία και διαφωνία, μέτρο, ρυθμό, φράση, θέμα, μοτίβο, επανάληψη, παραλλαγή, μεταφορά, μετατροπία, αλυσίδα, αναστροφή και όλες τις τεχνοτροπίες της αντίστιξης.
Σκοπός της Φόρμας είναι το «κτίσιμο» μουσικών ιδεών (σκέψεων). Αυτό το «κτίσιμο» γίνεται: είτε με διαδοχική έκθεση του θεματικού υλικού, όπου οι διάφορες μουσικές ιδέες, τα θέματα δηλαδή, εκθέτονται απλώς το ένα κατόπιν του άλλου, είτε με ανάπτυξη, όπου τα θέματα εκτός του να εκθέτονται, υφίστανται και ορισμένη επεξεργασία.
Έτσι, ορισμένες απλές Φόρμες αρκούνται στην έκθεση του θεματικού υλικού, ενώ άλλες χρησιμοποιούν και την θεματική επεξεργασία.
Σχεδόν σε κάθε μουσική περίοδο, τέτοια βασικά σχεδιαγράμματα Φόρμας καθιερώθηκαν παραδοσιακά και χρησιμοποιήθηκαν από τους συνθέτες ως συνθετικά πρότυπα, θέτοντας αυτό το γενικό πλαίσιο στην δημιουργική τους φαντασία.
Η Μορφή αναφέρεται στην εξωτερική, στην επιφανειακή όψη ενός ολοκληρωμένου έργου, π.χ. τι είδους έργο είναι (Συμφωνία, Κοντσέρτο, Σονάτα), από ποιο μέσο (όργανο ή ορχήστρα) εκτελείται, από πόσα μέρη αποτελείται, σε ποια Φόρμα βασίζεται το κάθε του μέρος, τι ύφος έχει, τι θέλει να περιγράψει κ.λ.π. Ο τρόπος όμως με τον οποίο αρχίζει, πώς εξελίσσεται, το συνθετικό του πλάνο, ο αριθμός των θεμάτων του, η ύπαρξη ή μη θεματικής επεξεργασίας, από τι ακριβώς αποτελείται η εσωτερική του δομή, ο τρόπος κατασκευής του δηλαδή, όλ` αυτά αφορούν την Φόρμα.
Αντίθετα με την Μορφή, που είναι σε τελική ανάλυση η εξωτερική όψη, η εξωτερική υφή ενός έργου, Φόρμα είναι η εσωτερική του όψη, με δυο λόγια, το «καλούπι» της κατασκευής του.
Με τις Φόρμες αυτές, ως προς το περιεχόμενο και την εφαρμογή τους, όπως και με τις διάφορες Μορφές, δηλαδή με τα ίδια τα έργα τα οποία συνθέτονται πάνω σ` αυτές τις Φόρμες, ασχολείται η Μορφολογία.