[...] Πρώτη φορά έμαθα την ύπαρξη της "Κατάη" διαβάζοντας την αλληλογραφία Γ. Σεφέρη - Ζ. Λορεντζάτου. Αλλά δεν είχα ασφαλώς -όπως πολλοί νεότεροι, υποθέτω- την πρώτη έκδοση της μετάφρασης του Ζήσιμου Λορεντζάτου. Ατυχώς για μένα, καθ` ότι ευρισκόμενος ως γιατρός εις υπηρεσίαν υπαίθρου, δεν έλαβα γνώση ούτε της δεύτερης έκδοσης, του 1978 από τη Λέσχη. Τις μεταφράσεις των: Τ. Κόρφη. Ν. Σημηριώτη και Η. Κυζηράκου δεν τις είδα ποτέ, απλώς πληροφορήθηκα την ύπαρξή των από το εισαγωγικό σημείωμα του Τάκη Μενδράκου στη δική του μετάφραση. Ακόμα και σήμερα δεν έχω δει καμμία.
Αγνοώντας λοιπόν κάθε προηγούμενη μεταφραστική προσπάθεια και πιστεύοντας πως μόνον ο Ζ. Λορεντζάτος είχε ασχοληθεί (το 1948), μου φάνηκε ελκυστική η ιδέα ν` αποπειραθώ μια νέα μετάφραση της "Κατάη". Έτσι από τις αρχές του 1994 άρχισα τη δική μου προσπάθεια με συνεργό μόνον το αγγλικό κείμενο. Προχωρούσα αργά με πολλές επιφυλάξεις και αμφιβολίες για το δόκιμον του εγχειρήματος, οπότε εμφανίστηκε τρία περίπου χρόνια αργότερα η μετάφραση του Τ. Μενδράκου από τις εκδόσεις Άγρα. Τότε βρισκόμουν στο 15ο ποίημα της "Κατάη" και το γεγονός αυτό με αποθάρρυνε ως προς την όποια προοπτική της δικής μου δουλειάς.
Ύστερα από την πρώτη ψυχρολουσία, συνέκρινα τη δική μου εργασία με εκείνη του Τ. Μενδράκου και βρήκα αρκετές, αλλά κυρίως σημαντικές, διαφορετικές προσεγγίσεις. Σε μια συζήτησή μου με το Λαρισαίο ποιητή Άγγελο Πετρουλάκη για την εμπλοκή μου στη μετάφραση της "Κατάη" μου αποκάλυψε πως κατείχε τη δεύτερη έκδοση (του 1978) της μετάφρασης του Λορεντζάτου. Μου τη δάνεισε, τη φωτοτύπησα, και διέθετα πλέον ακόμα ένα συγκριτικό μέγεθος.
Είδα πως η δική μου μετάφραση βρισκόταν πιο κοντά σ` εκείνη του Ζ. Λορεντζάτου ως προς το λυρικό μέρος, αλλά μακράν ως προς το γλωσσικό στοιχείο. Έβρισκα δηλαδή πως η γλώσσα του Λορεντζάτου (και απολύτως δικαιολογημένα για την εποχή που εμφανίστηκε) υπάκουε στις απαιτήσεις εκείνης της δημοτικής που τότε ακόμα έδινε σκληρό αγώνα εναντίον της "επίσημης" καθαρεύουσας του ελληνικού κράτους... Κάποιες λέξεις και εκφράσεις μου φαίνονταν να ηχούν περίεργα, ενώ σήμερα, πιστεύω, η γλώσσα μας (η επίσημη πια δημοτική) έχει "λειανθεί" αρκούντως και "ισορρόπησε", αποδεχόμενη τα όσα λόγια στοιχεία εξυπηρετούν το γραπτό ή τον προφορικό της λόγο.
Το αντίθετο, έχω τη γνώμη, συμβαίνει με τη μετάφραση του Τ. Μενδράκου. Ενώ δηλαδή η γλώσσα του είναι η σημερινή δημοτική, η τόσο οικεία στην ακοή μας, το λυρικό της στοιχείο ενίοτε θυσιάζεται προς όφελος της πλησιέστερης νοηματικής απόδοσης. Εντέλει έμεινα με την εντύπωση -υποκειμενική ασφαλώς- πως η δική μου μετάφραση προσπαθεί να "διασώσει" το λυρικό στοιχείο (πρωταρχικό ζητούμενο στην ποίηση) και τη φρεσκάδα του σημερινού γλωσσικού μας εργαλείου. [...]
(Από τον πρόλογο του Κώστα Λάνταβου)
Ο Ezra Pound γεννήθηκε στο Hailey του Αϊντάχο (1885), μεγάλωσε στο Wyncote της Πενσυλβανίας και φοίτησε στο κολέγιο του Χάμιλτον και στο Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας. Δίδαξε για λίγο γαλλικά και ισπανικά στο Κολέγιο Wabash της Ιντιάνα και απολύθηκε γιατί ένα βράδυ πρόσφερε στέγη σε μια απένταρη χορεύτρια. Αμέσως ξενιτεύτηκε στην Ευρώπη (1907). Έμεινε ένα χρόνο στη Βενετία, όπου τύπωσε (1908) την πρώτη του συλλογή "A lune spento" . Τον ίδιο χρόνο εγκαταστάθηκε στο Λονδίνο και άρχισε να εμφανίζεται με προκλητική εμφάνιση στα καλλιτεχνικά σαλόνια. Εκεί τύπωσε τις συλλογές του: "Personae" και "Exultations" (1909), πρωτοστατώντας στο αμερικάνικο ποιητικό κίνημα του "εικονισμού" που καθιέρωνε μια ποίηση λιτή, απέριττη αντικειμενική και ελλειπτική. Το 1914 παντρεύτηκε τη Dorothy Shakespear, απόχτησε από το γάμο του ένα γιο (1926) κι αργότερα την εγκατέλειψε για να συνδεθεί εως το τέλος της ζωής του με την πιανίστα Όλγα Rudge, ερωμένη και πιστή του φίλη. Καρπός του δεσμού τους υπήρξε η κόρη του πριγκήπισσα Mary de Rachewiltz. Την εποχή εκείνη παρεκίνησε τον Τζόυς και τον Έλιοτ να τυπώσουν τα έργα τους και μάλιστα περιέκοψε σχεδόν τη μισή "Έρημη χώρα" του Έλιοτ και της έδωσε την τελική της μορφή. Παράλληλα ασχολήθηκε και με τη μουσική. Συνέθεσε (μουσική και λιμπρέτο) την όπερα "Francois Villon" και ήταν από τους πρώτους που ανακάλυψαν στον αιώνα μας τον Βιβάλντι. Φύση αντιφατική με τραγικές μεταπτώσεις από την τρυφερότητα έως την αυτοκαταστροφή, μπορούσε να βοηθάει από το υστέρημα του τους φίλους του ή να αναπτύσει μια δική του οικονομική θεωρία περί κοινωνικής πίστεως, να μελετά επί χρόνια νεκρές γλώσσες για να μεταφράζει ή να παραφράζει αρχαία κείμενα από το πρωτότυπο ή να φωνασκεί υπέρ του Μουσολίνι και κατά των Εβραίων από το ραδιοφωνικό σταθμό της Ρώμης. Αυτές οι τακτικές εκπομπές συνεχίστηκαν σ΄ όλο το διάστημα του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου. Ακολούθησε η σύλληψή του (1945) από τα αμερικάνικα στρατεύματα που απελευθέρωσαν την Ιταλία, η απομόνωσή του σ΄ ένα ξέσκεπο κλουβί με συρματοπλέγματα στην Πίζα και η μεταφορά του στην Ουάσιγκτον (1945) για να δικαστεί επί προδοσία. Κρίθηκε διανοητικά ακατάλληλος για δίκη και κλείστηκε σε ψυχιατρική κλινική. Αποφυλακίστηκε (1958) και ξαναγύρισε τον ίδιο χρόνο στην Ιταλία. Πέθανε στη Βενετία, στις 2 Νοεμβρίου 1972.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
Ο Κώστας Λάνταβος γεννήθηκε στην Τερψιθέα της Λάρισας το 1949. Σπούδασε ιατρική στο πανεπιστήμιο Αθηνών και ειδικεύτηκε στην παθολογία, την οποία ασκεί στη Λάρισα. Οι πρώτες του ποιητικές συλλογές ήταν: "Πορεία" (1980), "Χαμαιλέοντες και σαλτιμπάγκοι" (1985), "Νυκτόβιος συλλέκτης" (1989), "Το σπάταλο φως" (1993), "Εκ Θεού αντιμισθία" (1997). Συμμετείχε στην έκδοση του λογοτεχνικού περιοδικού "Γραφή". Μετέφρασε στα ελληνικά ποιήματα των Ουίλιαμ Μπλέηκ, Έζρα Πάουντ, κ.ά., και ασχολήθηκε με την κριτική βιβλίου.
