Στον τόμο αυτό δημοσιεύονται για πρώτη φορά στη γλώσσα μας, με πληρότητα και μεταφρασμένα από τα αγγλικά, γερμανικά και γαλλικά πρωτότυπα, τα κείμενα (άρθρα, επιστολές, σκόρπιες αναφορές και σημειώσεις) των Μαρξ και Ένγκελς για τη Νεότερη Ελλάδα, την Τουρκία
και το ανατολικό ζήτημα. Ένας διεξοδικός υπομνηματισμός εξοικειώνει τον αναγνώστη με τα αναφερόμενα πρόσωπα και γεγονότα καθώς και με τις πηγές που χρησιμοποίησαν οι Μαρξ και Ένγκελς στις σχετικές τους μελέτες. Μέσα από τα κείμενα αυτά ανοίγεται ο ευρύτερος πολιτικός και διπλωματικός ορίζοντας, μέσα στον οποίο διαμορφώθηκε η νεοελληνική ιστορία και δείχνονται ανάγλυφα οι θεμελιώδεις διεθνείς της συσχετισμοί. Επιπλέον δίνεται ένα πλήθος θεωρητικών ερεθισμών σ όποιον ενδιαφέρεται για προβλήματα εφαρμογής της μαρξιστικής μεθοδολογίας στη σύλληψη συγκεκριμένων ιστορικών καταστάσεων.