«Τίποτα δεν είναι πιο χρήσιμο από αυτή την τέχνη που δεν έχει χρησιμότητα». – ΟΒΙΔΙΟΣ
«Για να γνωρίζουμε τι είναι χρήσιμο πρέπει να ξέρουμε τι είναι άχρηστο». –ΖΟΥΑΝΓΚ-ΖΙ
«Πολλές φορές ο ζήλος που βάζουν οι άνθρωποι σε δραστηριότητες που φαίνονται άνευ σημασίας, χωρίς άλλο σκοπό πέρα από την ψυχαγωγία ή την ικανοποίηση να λύσουν ένα δύσκολο πρόβλημα, αποδεικνύεται ουσιαστικός σε ένα πλαίσιο που κανείς δεν είχε προβλέψει, με συνέπειες που οδηγούν μακριά. Αυτό ισχύει για την ποίηση και την τέχνη, όπως ισχύει για την επιστήμη και την τεχνολογία». – ΙΤΑΛΟ ΚΑΛΒΙΝΟ
Ο Νούτσιο Όρντινε έγραψε το τέλειο βιβλίο για να πάει καλά η χρονιά: Σας ευχόμαστε ολίγη αχρηστία! –J. BIRNBAUM, διευθυντής του LeMondedesLivres, 4.1.2013
Είμαστε ευγνώμονες στον Ν. Όρντινε (άριστο επιμελητή, ανάμεσα στις πολλές αξίες εγκωμίων εργασίες του και η έκδοση των έργων του Τζορντάνο Μπρούνο) για το μανιφέστο του, τη Χρησιμότητα του άχρηστου. – F. SAVATER, ElPais
Ένα βιβλίο χρήσιμο...οδηγός σε αυτή τη ζωή τη ρημαγμένη από την κρίση, από τα άγχη της αποδοτικότητας και της αποτυχίας. – ROBERTO SAVIANO
Δεν αληθεύει, ούτε και σε περίοδο κρίσης, πως μόνο ότι είναι πηγή κέρδους είναι και χρήσιμο. Στις εμπορευματικές δημοκρατίες μας υπάρχουν κάποιες γνώσεις που έχουν τη φήμη των «άχρηστων», οι οποίες στην πραγματικότητα αποκαλύπτουν μια εκπληκτική χρησιμότητα. Σε αυτό το φλογερό κείμενο, ο Νούτσιο Όρντινε εφιστά την προσοχή μας στη χρησιμότητα του άχρηστου και στην αχρηστία του χρήσιμου. Μέσα από τους στοχασμούς μεγάλων φιλοσόφων (Πλάτων, Αριστοτέλης, Ζουάνγκ-ζι, Πίκο ντελλά Μιράντολα, Μονταίνιος, Tζορντάνο Μπρούνο, Καμπανέλλα, Μπέηκον, Κάντ, Τοκβίλ, Νιούμαν, Πουανκαρέ, Χάιντεγκερ, Μπατάιγ) και σπουδαίων συγγραφέων (Οβίδιος, Δάντης, Πετράρχης, Βοκκάκιος, Αλμπέρτι, Αριόστο, Τόμας Μόρ, Σαίξπηρ, Θερβάντες, Μίλτον, Λέσσινγκ, Λεοπάρντι, Ουγκό, Γκωτιέ, Ντίκενς, Χέρτσεν, Μπωντλαίρ, Στήβενσον, Οκακούρα Κακούζο, Γκαρθία Λόρκα, Μάρκες, Ιονέσκο, Καλβίνο, Φόστερ Ουώλλας), ο Νούτσιο Όρντινε δείχνει πως η εμμονή της κατοχής και η λατρεία της χρησιμότητας καταλήγουν να στραγγίζουν το ανθρώπινο πνεύμα, αποσταθεροποιώντας και βάζοντας σε κίνδυνο τα σχολεία και τα πανεπιστήμια, την τέχνη και τη δημιουργικότητα, καθώς και θεμελιώδεις αξίες όπως η dignita hominis, η αγάπη και η αλήθεια. Ο Άμπρααμ Φλέξνερ, στο συναρπαστικό κείμενό του, που μεταφράζεται πρώτη φορά στην Ελλάδα, μας θυμίζει ότι μόνο οι επιστήμες μας διδάσκουν τη χρησιμότητα του άχρηστου. Χωρίς το δωρεάν και το άχρηστο, πνίγοντας εκείνες τις πολυτέλειες που θεωρούνται περιττές, πολύ δύσκολα ο homo sapiens θα καταφέρει να κάνει πιο ανθρώπινη την ανθρωπότητα.
«Παρατηρήστε τον κόσμο να τρέχει πολυάσχολος στους δρόμους. Δεν κοιτάζουν ούτε δεξιά ούτε αριστερά, ανήσυχοι, με τα μάτια καρφωμένα στο έδαφος σαν σκυλιά. Προχωράνε ευθεία, λλά πάντα χωρίς να κοιτάζουν μπροστά τους, διότι καλύπτουν μια διαδρομή ήδη γνωστή τους, μηχανικά. Σε όλες τις μεγάλες πόλεις του κόσμου αυτό συμβαίνει. Ο σύγχρονος άνθρωπος, ο οικουμενικός, είναι ο πολυάσχολος άνθρωπος που δεν έχει χρόνο, που είναι φυλακισμένος από την ανάγκη, που δεν κατανοεί πώς ένα πράγμα μπορεί να μην είναι χρήσιμο· που δεν κατανοεί ούτε πώς στην πραγματικότητα, το χρήσιμο μπορεί να είναι άχρηστο, καταπιεστικό βάρος. Αν δεν καταλάβουμε τη χρησιμότητα του άχρηστου, δε θα καταλάβουμε την τέχνη· και μια χώρα που δεν καταλαβαίνει την τέχνη είναι μια χώρα σκλάβων ή ρομπότ, μια χώρα δυστυχισμένων ανθρώπων, ανθρώπων που δεν γελάνε και δεν χαμογελάνε, μια χώρα χωρίς πνεύμα· όπου δεν υπάρχει χιούμορ, όπου δεν υπάρχει γέλιο, υπάρχει οργή και μίσος». –ΙΟΝΕΣΚΟ
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ
Ο Νούτσιο Όρντινε (Ντιαμάντε, Ιταλία, γ. 1958) είναι καθηγητής ιταλικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Καλαβρίας.
Οι τρεις μελέτες του αφορούν τον Τζορντάνο Μπρούνο έχουν μεταφραστεί σε έντεκα γλώσσες, μεταξύ των οποίων τα κινεζικά, τα ιαπωνικά, και τα ρωσικά: Lacaballadell’asino(1996), Lasogliadell’ombra (2009) και ControIIVangeloarmato (2009). Έχει εκδώσει επίσης τα : TeoriadellanovelaeteoriadelrisonelCinquecento (2009), Lesrendez-vousdessavoirs (2009), Troiscouronnespourunroi (2011, Bompiani, 2014), LesportraitsdeGabrielGarciaMárquez (2012). Είναι fellow στο Harvard University Center for Italian Renaissance Studies και στο Alexander von Humboit Stiftung, και επισκέπτης καθηγητής σε διάφορα ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια στις ΗΠΑ (Yale, NYU) και στην Ευρώπη (EHESS, ENS, Paris-IV Sorbonne, CESR στην Tours, IEA Paris, Warbung Institute στο Λονδίνο, Max-Planck Βερολίνου). Το 2010 αναγορεύτηκε επίτιμο μέλος του Ινστιτούτου Φιλοσοφίας της Ρωσικής Ακαδημίας των Επιστημών και το 2012 βραβεύτηκε honors causa από το Universidade Federal do Rio Grande do Sul di Porto Alegre. To 2009 τιμήθηκε στη Γαλλία με τον Ακαδημαϊκό Φοίνικα και το 2012 ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας του απένειμε το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής. Το 2010 ο Πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας τον αναγόρευσε Ταξιάρχη του Τάγματος της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας. Στη Γαλλία διευθύνει με τον Ύβ Ερσάν τρεις σειρές κλασικών (Les Belles Lettres) και στην Ιταλία τη σειρά «Κλασσικοί της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας» (Bompiani). Αρθρογραφεί στην CorrieredellaSera.
Ο συγγραφέας, μεταφραστής και δημοσιογράφος Ανταίος Χρυσοστομίδης (1952-2015), γιος του ιστορικού στελέχους της Αριστεράς Σοφιανού Χρυσοστομίδη και της Ειρήνης, γεννήθηκε το 1952 στο Κάιρο. Σπούδασε αρχιτεκτονική στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστημίου της Ρώμης και εργάστηκε μέχρι το 1982 ως αρχιτέκτονας. Στην Ιταλία οργανώθηκε πολιτικά στο ΚΚΕ Εσωτερικού. Υπήρξε ηγετικό στέλεχος της νεολαίας του κόμματος, "Ρήγας Φεραίος", και η δημοσιογραφική του διαδρομή ξεκίνησε από το περιοδικό της "Θούριος". Στη συνέχεια εργάστηκε σε περιοδικά μαζικής κυκλοφορίας και συνεργάστηκε με την εφημερίδα "Αυγή", όπου υπέγραφε τη λογοτεχνική σελίδα "Περιδιαβάζοντας". Το 1998 ανέλαβε τη διεύθυνση της σειράς ξένης λογοτεχνίας των εκδόσεων Καστανιώτη, όπου επιμελήθηκε την έκδοση έργων συγγραφέων απ΄ όλο τον κόσμο, αναδεικνύοντάς την σε πρότυπο για τα ελληνικά εκδοτικά δεδομένα. Μετέφρασε στα ελληνικά έργα του Ίταλο Καλβίνο, του Αντόνιο Ταμπούκι (όλα τα έργα του που κυκλοφορούν στα ελληνικά), του Κούρτσιο Μαλαπάρτε, του Αλμπέρτο Μοράβια, του Ντάριο Φο, του Λεονάρντο Σάσα, του Ντίνο Μπουτζάτι και άλλων σπουδαίων Ιταλών συγγραφέων. Το 1999 δημοσίευσε μαζί με τον Αντόνιο Ταμπούκι το βιβλίο "Ένα πουκάμισο γεμάτο λεκέδες" (Εκδόσεις Άγρα). Επίσης εξέδωσε τα βιβλία "Λεωνίδας Κύρκος, η δυναμική της ανανέωσης" (2011), "Οι κεραίες της εποχής μου", τόμος Α΄ και Β΄ (2012 και 2013, αντίστοιχα), και τα τρία στις εκδόσεις Καστανιώτη. Από το 2006 έως το 2013 ήταν υπεύθυνος μαζί με τη Μικέλα Χαρτουλάρη της σειράς ντοκιμαντέρ "Οι κεραίες της εποχής μας", στην ΕΡΤ, η οποία παρουσίασε στο ελληνικό κοινό σημαντικούς εν ζωή ξένους συγγραφείς στο περιβάλλον ζωής και δημιουργίας τους. Ως μεταφραστής δίδαξε μετάφραση σε μεταπτυχιακά τμήματα του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης Λογοτεχνίας (ΕΚΕΜΕΛ). Το 2003 βραβεύτηκε με το Κρατικό Βραβείο Ξένης Λογοτεχνικής Μετάφρασης για το μυθιστόρημα του Αντόνιο Ταμπούκι, "Είναι αργά, όλο και πιο αργά". Το 2004 το Ιταλικό Κράτος του απένειμε τον τίτλο του Ιππότη Εργασίας, τιμώντας τον για την προσφορά του στην εξάπλωση του ιταλικού πολιτισμού. Στις ευρωεκλογές του 2014 ήταν υποψήφιος με το κόμμα της Δημοκρατικής Αριστεράς (ΔΗΜΑΡ). Έφυγε ξαφνικά από τη ζωή στην Αθήνα στις 14 Αυγούστου 2015, μετά από επιπλοκές στην υγεία του. Η πολιτική κηδεία του, σύμφωνα με την τελευταία επιθυμία του, έγινε στο Α΄ Νεκροταφείο.
Ο Νούτσιο Όρντινε (Ντιαμάντε, Ιταλία, γ. 1958) είναι καθηγητής ιταλικής λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Καλαβρίας.
Οι τρεις μελέτες του αφορούν τον Τζορντάνο Μπρούνο έχουν μεταφραστεί σε έντεκα γλώσσες, μεταξύ των οποίων τα κινεζικά, τα ιαπωνικά, και τα ρωσικά: "La caballa dell’asino" (1996), "La soglia dell’ombra" (2009) και "Contro II Vangelo armato" (2009). Έχει εκδώσει επίσης τα: "Teoria della novela e teoria del riso nel Cinquecento" (2009), "Les rendez-vous des savoirs" (2009), "Trois couronnes pour un roi" (2011, Bompiani, 2014), "Les portraits de Gabriel Garcia Marquez" (2012). Είναι fellow στο Harvard University Center for Italian Renaissance Studies και στο Alexander von Humboit Stiftung, και επισκέπτης καθηγητής σε διάφορα ερευνητικά κέντρα και πανεπιστήμια στις ΗΠΑ (Yale, NYU) και στην Ευρώπη (EHESS, ENS, Paris-IV Sorbonne, CESR στην Tours, IEA Paris, Warbung Institute στο Λονδίνο, Max-Planck Βερολίνου). Το 2010 αναγορεύτηκε επίτιμο μέλος του Ινστιτούτου Φιλοσοφίας της Ρωσικής Ακαδημίας των Επιστημών και το 2012 βραβεύτηκε honors causa από το Universidade Federal do Rio Grande do Sul di Porto Alegre. To 2009 τιμήθηκε στη Γαλλία με τον Ακαδημαϊκό Φοίνικα και το 2012 ο Πρόεδρος της Γαλλικής Δημοκρατίας του απένειμε το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής. Το 2010 ο Πρόεδρος της Ιταλικής Δημοκρατίας τον αναγόρευσε Ταξιάρχη του Τάγματος της Αξίας της Ιταλικής Δημοκρατίας. Στη Γαλλία διευθύνει με τον Ύβ Ερσάν τρεις σειρές κλασικών (Les Belles Lettres) και στην Ιταλία τη σειρά "Κλασσικοί της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας" (Bompiani). Αρθρογραφεί στην Corriere della Sera.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
