Η λογοτεχνία σε κίνδυνο
zoom in
Προσθήκη στα αγαπημένα

Η λογοτεχνία σε κίνδυνο

Tzvetan Todorov

Με το "Η λογοτεχνία σε κίνδυνο" ο Τοντορόφ συνεχίζει την κριτική του στις θεωριοκρατούμενες γαλλικές λογοτεχνικές σπουδές, που οι κατευθύνσεις τους έχουν επεκταθεί και επιβληθεί όχι μόνο στην παρουσίαση της λογοτεχνίας από τα μέσα μαζικής επικοινωνίας, αλλά και στη μέση εκπαίδευση (κατάσταση όχι πολύ διαφορετική από τη δική μας, όπου από μαθητές του γυμνασίου και του λυκείου ζητείται, λ.χ., να προσδιοριστεί "ο βαθμός εστίασης" ή "το μεταδιηγητικό επίπεδο" ενός κειμένου). Παρουσιάζοντας το λογοτεχνικό κείμενο ως ένα αυτόνομο και αύταρκες γλωσσικό αντικείμενο, ο κόσμος του οποίου δεν έχει σχέση με τον κόσμο της πραγματικότητας, ή παραιτούμενες από την αναζήτηση της σχέσης των κειμένων με την αλήθεια, επειδή είναι βέβαιες ότι η αλήθεια είναι πάντοτε απρόσιτη ή δεν υπάρχει, οι σπουδές αυτές, γράφει ο Τοντορόφ, αποτελούν "ένα φορμαλιστικό γκέτο" που δεν ενδιαφέρει παρά μόνο άλλους κριτικούς, κρατώντας τη μελέτη της λογοτεχνίας έξω από "τη μεγάλη συζήτηση των ιδεών, στην οποία συμμετέχει κάθε μορφή της ανθρώπινης γνώσης".

Για τον Τοντορόφ αντικείμενο της λογοτεχνίας δεν είναι οι τρόποι με τους οποίους παράγεται ένα λογοτεχνικό έργο αλλά η ανθρώπινη κατάσταση. Και το αντικείμενο των λογοτεχνικών σπουδών δεν είναι μόνο η μελέτη των μεθόδων με τις οποίες προσεγγίζονται τα λογοτεχνικά έργα, αλλά και το νόημα των έργων. Ο Τοντορόφ δεν αμφισβητεί τη σπουδαιότητα του θεωρητικού στοχασμού (επικρίνει μόνο την κακή χρήση της θεωρίας) ή την αναγκαιότητα της γνώσης των μεθόδων ("Όλες οι "μέθοδοι" είναι καλές, υπό τον όρο ότι παραμένουν μέσο και δεν γίνονται αυτοσκοπός"). Εκείνο που ζητά είναι το καθένα από αυτά (η γνώση της θεωρίας και των μεθόδων και η γνώση του περιεχομένου των έργων) να βρει τη θέση που του αρμόζει. Στην ανώτατη εκπαίδευση, όπου η διδασκαλία της λογοτεχνίας παράγει ειδικούς, θα πρέπει να διδάσκονται και τα δύο. Στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση, όπου η λογοτεχνία απευθύνεται σε όλους, θα πρέπει να διδάσκεται μόνο η λογοτεχνία, όχι οι μέθοδοι προσέγγισης της λογοτεχνίας.

(από την Εισαγωγή του Νάσου Βαγενά)

Χρύσα Βαγενά (Μεταφραστής)


Tzvetan Todorov

Tzvetan Todorov (Συγγραφέας)

Ο Τσβετάν Τοντορόφ (1939-2017) γεννήθηκε στη Σόφια της Βουλγαρίας. Σπούδασε φιλοσοφία στο Πανεπιστήμιο της Σόφιας. Εγκαταστάθηκε στο Παρίσι το 1963. Μαθητής του Ρολάν Μπαρτ, εντάχθηκε αρχικά στην παράδοση του φορμαλισμού και στο κίνημα του στρουκτουραλισμού. Η δεκαετία του ΄80 σηματοδοτεί μια ριζική στροφή στο έργο του που σφραγίζεται από την ενασχόλησή του με τον διαφωτισμό. Αντικείμενα της έρευνάς του καθίστανται ο ρατσισμός, η αποικιοκρατία, ο εθνοκεντρισμός και η αναζήτηση ενός καινούργιου ανθρωπισμού. Στο έργο του διασταυρώνονται η ιστορία, η ανθρωπολογία, η πολιτική φιλοσοφία και η θεωρία της λογοτεχνίας. Επίτιμος διευθυντής ερευνών στο γαλλικό Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών (CNRS). Είχε βραβευτεί από τη Γαλλική Ακαδημία για το σύνολο του έργου του. Εξέδωσε πολυάριθμα κείμενα γύρω από τη λογοτεχνική θεωρία, την ιστορία των ιδεών και την ανάλυση των πολιτιστικών φαινομένων. Σ΄ αυτά περιλαμβάνονται: "Theorie de la litterature, textes des formalistes russes", Seuil, 1966 (ελλ. εκδ. "Θεωρία λογοτεχνίας: Κείμενα των Ρώσων φορμαλιστών", Οδυσσέας, 1995), "Litterature et signification", Larousse, 1967, "Introduction a la litterature fantastique", Seuil, 1970 (ελλ. εκδ. "Εισαγωγή στη φανταστική λογοτεχνία", Οδυσσέας, 1991), "Poetique de la prose", Seuil 1971 (ελλ. εκδ. "Ποιητικη", Γνώση, 1989), "Qu’est-ce que le structuralisme?", Seuil, 1977, "Symbolisme et interpretation", Seuil, 1978, "La Conquete de l΄Amerique, la question de l΄autre", Seuil, 1982 (ελλ. εκδ. "Η κατάκτηση της Αμερικής: Το πρόβλημα του Άλλου", Νήσος, 2004), "Recits azteques de la conquete" (με τον Georges Baudot), Seuil, 1983, "Critique de la critique", Seuil, 1984 (ελλ. εκδ. "Κριτική της κριτικής", μτφρ. Γιάννης Κιουρτσάκης, Πόλις, 1994), "Nous et les autres", Seuil, 1989, "Face a l’extreme", Seuil, 1991 (ελλ. εκδ. "Απέναντι στο ακραίο", μτφρ. Βασίλης Τομανάς, Νησίδες, 2002), "Les Morales de l’histoire", Grasset, 1991, "L’Homme depayse", Seuil, 1996 (ελλ. εκδ. "Ο εκπατρισμένος", μτφρ. Οντέτ Βαρών-Βασάρ, Πόλις, 1999), "Benjamin Constant: la passion democratique", Hachette, 1997, "Le Jardin imparfait: la pensee humaniste en France", Grasset, 1998, "Eloge du quotidien", Adam Biro, 1998, "La Fragilite du bien: le sauvetage des Juifs bulgares" (επιμ.), Le Grand Livre du Mois, 1999, "Memoire du mal, tentation du bien", Robert Laffont, 2000 (ελλ. εκδ. "Μνήμη του κακού, πειρασμός του καλού", Εστία, 2003), "Le nouveau desordre mondial. Reflexions d’un europeen", Robert Laffont, 2003 (ελλ. εκδ. "Η νέα διεθνής αταξία: στοχασμοί ενός Ευρωπαίου", Εστία, 2004), "Les Aventuriers de l΄absolu", Robert Laffont, 2006, "L΄Esprit des Lumieres, Robert Laffont, 2006, "La Litterature en peril: Tzvetan Todorov evoque son passe, personnel et intellectuel", Flammarion, 2007 (ελλ. έκδ. "Η λογοτεχνία σε κίνδυνο", Πόλις, 2013), "La Peur des barbares: Au-dela du choc des civilisations", 2008 (ελλ. έκδ. "Ο φόβος των βαρβάρων: Πέρα από τη σύγκρουση των πολιτισμών", Πόλις, 2009), "L΄ Experience totalitaire. La signature humaine, 2010, "Goya a l΄ombre des Lumieres", 2011, "Les Ennemis intimes de la democratie", 2012 (ελλ. έκδ. "Οι εσωτερικοί εχθροί της δημοκρατίας", Πατάκης, 2013), "La Peinture des Lumieres", 2014, "Insoumis", 2015. Έφυγε από τη ζωή στο Παρίσι στις 7 Φεβρουαρίου 2017, σε ηλικία 77 ετών.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα

Εκδότης:
Τόπος Έκδοσης:
Αθήνα
Τόμος:
1
Δέσιμο:
Χαρτόδετο
Σελίδες:
108
Διαστάσεις:
21x14
Βάρος:
0.173 κιλά

Αξιολογήσεις

Γράψε μια αξιολόγηση