Η Θεσσαλονίκη είναι η μόνη περιφερειακή πόλη η οποία στον 20ό αιώνα κατόρθωσε να δημιουργήσει μια λογοτεχνία που όχι μόνο ήταν διαφορετική από εκείνη του αθηναϊκού κέντρου, αλλά άνοιξε καινούριους δρόμους στα γράμματα μας· διαμορφώθηκε έτσι ένα είδος παράδοσης που επηρέασε πολλούς λογοτέχνες, όχι μόνο της Θεσσαλονίκης αλλά του τόπου γενικότερα, ώστε ορισμένοι μελετητές να μιλούν ακόμα και για `Σχολή της Θεσσαλονίκης`. Η λογοτεχνία αυτή δημιουργήθηκε από συγγραφείς που υπήρξαν συσπειρωμένοι γύρω από κάποια πολύ σημαντικά λογοτεχνικά περιοδικά της πόλης κι έχει δύο φάσεις: μία που ξεκίνησε αρχές της δεκαετίας του 1930 και εισήγαγε τον μοντερνισμό στα γράμματα μας με το προπολεμικό περιοδικό Μακεδονικές Ημέρες (1932-1938) και το μεταπολεμικό Κοχλίας (1945-1048)· και μια δεύτερη που εμφανίζεται στο τέλος της δεκαετίας του 1950 με τα περιοδικά Διαγώνιος (1958-1983) και Κριτική (1959-1961, περιοδικό κριτικής θεώρησης της λογοτεχνίας αυτό) και επανεισήγαγε στη λογοτεχνία της πόλης έναν ανανεωμένο ρεαλισμό που έχει ως κύριο χαρακτηριστικό του τον χαμηλόφωνο εξομολογητικό λόγο, βασισμένο πάνω στα προσωπικά βιώματα των συγγραφέων, ποιητών και πεζογράφων, χωρίς όμως να αγνοεί ό,τι θετικό έχουν συνεισφέρει τα νεοτερικά κινήματα των αρχών του περασμένου αιώνα.
Με αφορμή το γεγονός ότι η Θεσσαλονίκη θα γιορτάσει το 2012 τα εκατό χρόνια της απελευθέρωσης της από τον τουρκικό ζυγό, θέλησα να συμμετάσχω κι εγώ στη γιορτή συγκεντρώνοντας στον παρόντα τόμο δεκατέσσερα μελετήματά μου που αφορούν τη λογοτεχνία της Θεσσαλονίκης και τους συγγραφείς της. Τα μελετήματα αυτά, τα οποία βρίσκονται δημοσιευμένα σε πρακτικά συνεδρίων, ημερίδων, και σε λογοτεχνικά περιοδικά, τα έγραψα τα τελευταία χρόνια επ` αφορμή διαφόρων εκδηλώσεων: συνέδρια, ημερίδες, λογοτεχνικές εκδηλώσεις, κτλ. Πιστεύω πως όλα μαζί, συγκεντρωμένα σ` αυτό το βιβλίο, αποτελούν από τη μια μεριά ένα ακόμα λιθαράκι στην προβολή και καλύτερη κατανόηση της λογοτεχνίας της Θεσσαλονίκης κι από την άλλη, φανερώνουν το ενδιαφέρον μου για την πόλη αυτή, που από τα δεκαοκτώ μου χρόνια με `υιοθέτησε`, πρώτα ως φοιτήτρια της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ., ύστερα ως μέλος του διδακτικού προσωπικού του Τομέα της Νεοελληνικής Φιλολογίας, και τέλος ως πεζογράφο, για να αποθέσω κι εγώ τη μικρή συμβολή μου στη λογοτεχνία της πόλης μου και του τόπου γενικότερα.
Σ.Σ.
[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]
Η Σωτηρία Σταυρακοπούλου γεννήθηκε στον Βόλο (1957). Είναι απόφοιτος της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. (1980) και εργάζεται ως αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Φιλολογίας της παραπάνω Σχολής. Έχει δημοσιεύσει ποικίλα άρθρα, μελετήματα και βιβλιοκρισίες που αφορούν την πρώιμη δημώδη και τη νεοελληνική λογοτεχνία. Έχει εκδώσει τις ακόλουθες μελέτες: "Περικλής Σφυρίδης - Παραφυάδες ΙΙ: Κείμενα λογοτεχνίας και βιβλιοκρισίες 1999-2008" (Καστανιώτης, 2008) και "Περικλής Σφυρίδης - Ο πεζογράφος και η κριτική για το έργο του" (Εστία, 2011), "Επ’ αφορμή - Μελετήματα για τη λογοτεχνία της Θεσσαλονίκης" (Iανός, 2011), "Η γερμανική κατοχή σε πεζογράφους της Θεσσαλονίκης" (Μαλλιάρης Παιδεία, 2015), "Τέσσερις συνεντεύξεις του Περικλή Σφυρίδη" (Μαλλιάρης Παιδεία, 2016), "Εργογραφία - Βιβλιογραφία Κωνσταντίνου Κ. Παπουλίδη: 1960-2016" (Εκδόσεις Κυριακίδη ΙΚΕ, 2016), "Τα μη του έρωτα: Virtu per sensi - Ερμηνευτικές θεωρήσεις της υστερομεσαιωνικής και αναγεννησιακής λογοτεχνίας: 12ος-17ος αι." (Εκδόσεις Κυριακίδη ΙΚΕ, 2017), "Τέχνη αψιμυθίωτη" (Μαλλιάρης Παιδεία, 2017). Στα γράμματα εμφανίστηκε το 1980 με τη συλλογή διηγημάτων "Τα ζούμπερα" (Ερμής) και ακολούθησαν τα εξής βιβλία λογοτεχνίας: "Η χορδοφάσα και ο κύκλος" (διήγηση: Ερμής,1982)· "Η λαπαροτομή" (διηγήματα: Λιβάνης, 1983)· "Άλμα" (μυθιστόρημα: Ερμής, 1989)· "Οι δεξιώσεις" (μυθιστόρημα: Εστία, 2001)· "Η μεθυσμένη γυναίκα" (μυθιστόρημα: Εστία, 2005)· "Σπάνιες αλήθειες" (μυθιστόρημα: Εστία, 2008), "Αχ, Ελλάδα, σ’ αγαπώ" (μυθιστόρημα: Εστία, 2012).
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
