Ένας αιώνας Κύθηρα
zoom in
Προσθήκη στα αγαπημένα

Ένας αιώνας Κύθηρα

Εικόνες από το κυθηραϊκό φωτογραφικό αρχείο

Η ιστορία των ανθρώπων δεν γράφεται πάντα με κεφαλαία γράμματα. Γράφεται και με πεζά, και με κόμματα, με αποσιωπητικά, με μισοτελειωμένες λέξεις, με άνω τελείες. Όλα αυτά όμως αποτελούν μια αδιάκοπη διήγηση που περνά στις κοινωνίες από τους γέρους στους νέους, και ενώ φεύγουν οι άνθρωποι, η διήγηση συνεχίζει το πέρασμά της. Το ίδιο και οι φωτογραφίες, νέος σχετικά τρόπος διήγησης, έχουν μείνει να διηγηθούν γεγονότα και πραγματικότητες που πολλές φορές είναι κάτι άλλο από την αφορμή της κάθε φωτογραφίας.
Ο Κυθηραϊκός Σύνδεσμος έχει ζωή σχεδόν όσο και αυτές οι φωτογραφίες, έναν αιώνα. Και πάρα πολλοί από αυτούς που εικονίζονται σε αυτές, ήταν μέλη του Συνδέσμου. Για ένα σωματείο, ένας αιώνας είναι πολύ. Το ξέρουμε, και κάθε Τσιριγώτης είναι περήφανος γι΄ αυτό. Είμαστε περήφανοι που από το 1909 έχουμε ιδρύσει τον Σύνδεσμο για "την υιοθέτηση και υποστήριξη παντός κοινωφελούς έργου εν τη επαρχεία Κυθήρων".
Με τη δημοσίευση αυτή ο Κυθηραϊκός Σύνδεσμος σήμερα τιμά όλους εκείνους που τόσα χρόνια με τις συνδρομές και τις φροντίδες τους δημιούργησαν την ιστορία του Συνδέσμου, και χαιρόμαστε ιδιαίτερα που το μεγάλο πολιτιστικό γεγονός του Πανιόνιου Συνεδρίου, που φιλοξενείται στην αίθουσά μας, είναι η αφορμή για την έκθεση και έκδοση του λευκώματος "Ένας αιώνας Κύθηρα". (Μανώλης Χάρος, Πρόεδρος του Κυθηραϊκού Συνδέσμου)

Συλλογικό έργο (Φωτογράφος)


Νίκος Παναγιωτόπουλος (Φωτογράφος)


Γιάννης Σταθάτος (Φωτογράφος)

Ο Γιάννης Σταθάτος είναι φωτογράφος, συγγραφέας και μελετητής της φωτογραφίας. Έχει οργανώσει εκθέσεις για λογαριασμό του Υπουργείου Πολιτισμού, του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, του Arts Council of England και άλλων ελληνικών και ξένων οργανισμών. Στις δημοσιεύσεις του περιλαμβάνονται το λεύκωμα των φωτογραφιών της Μαρίας Χρουσάκη (Εθνική Πινακοθήκη, 2000) και η μελέτη "Η δικαίωση του Τλον: φωτογραφία και φανταστικό" (Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, 2001).

Γιώργος Δεπόλλας

Γιώργος Δεπόλλας (Φωτογράφος)

Ο Γιώργος Δεπόλλας γεννήθηκε στις 28 Μαΐου 1947 στην Αθήνα. Σπούδασε σκηνοθεσία κινηματογράφου και από το 1975 ασχολείται συστηματικά με την επαγγελματική και την καλλιτεχνική φωτογραφία. Είναι συνιδρυτής του Image Studio (1975), του Φωτογραφικού Κέντρου Αθηνών (1979) και της εκδοτικής εταιρίας Fotorama (1983). Από το 1984 διδάσκει φωτογραφία στη Σχολή Βακαλό, τις δραστηριότητές του αυτές τις συνεχίζει μέχρι σήμερα. Η δουλειά του, έχει δημοσιευθεί και εκτεθεί επανειλλημένα τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό.

Ελένη Μαλιγκούρα (Φωτογράφος)


Παναγιώτης Φατσέας

Παναγιώτης Φατσέας (Φωτογράφος)

Ο Παναγιώτης Φατσέας γεννήθηκε στο Λειβάδι Κυθήρων το 1888, γιος του Μανώλη Φατσέα και της Κυριακούλας Καλλιγέρου. Όπως πολλούς Κυθήριους, η οικονομική ανάγκη τον ώθησε να εγκαταλείψει το φτωχό και την εποχή εκείνη πυκνοκατοικημένο νησί και να ξενιτευθεί, μεταναστεύοντας στις Ηνωμένες Πολιτείες σε ηλικία 22 ετών. Φαίνεται να έζησε κυρίως στη Νέα Υόρκη (σώζεται πορτραίτο του από φωτογραφείο του Coney Island), δεν ξέρουμε όμως με τι εργασίες ασχολήθηκε. Το 1912 με την έναρξη του πρώτου Βαλκανικού Πολέμου επέστρεψε στην Ελλάδα και κατετάγη εθελοντής στο πεζικό, λαμβάνοντας μέρος στις μάχες του Κιλκίς και του Μπιζανίου. Μάλλον πρέπει να αποστρατεύθηκε με την υπογραφή της ελληνοτουρκικής συνθήκης του Νοεμβρίου 1913, αφού όπως διαφαίνεται από στοιχεία του αρχείου του, τον Ιανουάριο 1914 εγκαινιάζει επαγγελματική φωτογραφική δραστηριότητα στα Κύθηρα χρεώνοντας τον Χαράλαμπο Στάθη 17,70 δραχμές "δια δελτάρια". Σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες των παιδιών του, ο πατέρας τους είχε επιστρέψει από τις Ηνωμένες Πολιτείες κάτοχος φωτογραφικής μηχανής, πιθανώς μία από τις πρώτες στα χέρια μονίμου κατοίκου των Κυθήρων· ενώ αρχικά δεν είχε σκοπό να ασχοληθεί επαγγελματικά με τη φωτογραφία, φαίνεται πως η ζήτηση, κυρίως για πορτραίτα, ήταν τέτοια που τελικά ενέδωσε, ανοίγοντας φωτογραφείο στο Λειβάδι. Σύμφωνα πάντα με το βιβλίο εργασίας του, ο Φατσέας συμπλήρωσε συνολικά 50 επαγγελματικές φωτογραφίσεις κατά τη διάρκεια του 1914. Για άγνωστο ακόμα λόγο, στο σημείο αυτό διακόπτεται η επαγγελματική του ενασχόληση με τη φωτογραφία, για να ξαναρχίσει, συστηματικά πλέον, στις 21 Μαΐου 1920. Δεν αποκλείεται να επαναστρατεύθηκε. Το 1921 παντρεύθηκε στα Κύθηρα την Αλεξάνδρα Στάθη, με την οποία απέκτησε πέντε παιδιά, τρεις γιους και δύο κόρες. Αρχικά μετέτρεψε ένα δωμάτιο της οικογενειακής κατοικίας σε φωτογραφείο, το 1919 όμως θεμελίωσε στο κέντρο του Λειβαδιού επαγγελματική στέγη που συμπεριλάμβανε studio φωτογράφισης και σκοτεινό θάλαμο, καθώς και αίθουσα λιανικού εμπορίου πάνω στο δρόμο που διέθετε, εκτός φυσικά από φωτογραφίες, ψιλικά, γραφική ύλη και είδη σχεδίου. Σχεδιασμένο κατά τα πρότυπα του προηγούμενου αιώνα, δηλαδή με μεγάλη τζαμαρία και βορινούς φεγγίτες με κουρτίνες που επέτρεπαν στον φωτογράφο να ρυθμίζει τον φυσικό φωτισμό του χώρου, το studio ήταν επίσης εφοδιασμένο με την περίτεχνα σκαλισμένη ξύλινη πολυθρόνα που εμφανίζεται σε πολλά από τα πορτραίτα και από έναν μπερντέ που φιλοτέχνησε τη δεκαετία του τριάντα κάποιος πλανόδιος ζωγράφος διαφημιστικών επιγραφών. Το κτίριο, με τη χαρακτηριστική μεταλλική διαφήμιση της Kodak δίπλα στη πόρτα, σώζεται ακόμα, αν και παρέμεινε κλειστό επί δεκαετίες. Το μεγαλύτερο μέρος των φωτογραφιών του Φατσέα είναι επίσημα πορτραίτα τραβηγμένα στο φωτογραφείο. Παρουσιάζουν μεμονωμένα άτομα όρθια ή καθιστά, ζεύγη, ανδρόγυνα, παιδιά μόνα τους, μητέρες με παιδιά, ηλικιωμένους, καθώς και πολυμελείς οικογένειες· μικρότερες υποενότητες αποτελούν τα πορτραίτα νεονύμφων, τα μωρά, και η ειδική εκείνη κατηγορία ομαδικών πορτραίτων όπου απαθανατίζονται αποκλειστικά οι άνδρες δύο ή περισσοτέρων γενεών μιας οικογένειας. Η εξήγηση για την παραγωγή τόσων φωτογραφικών πορτραίτων σε έναν οικονομικά υποβαθμισμένο τόπο (η φωτογράφιση κόστιζε το αντίστοιχο τριών με τεσσάρων ημερομισθίων) βρίσκεται στο ισχυρό μεταναστευτικό ρεύμα των Κυθηρίων, αρχικά προς τη Μικρά Ασία και την Αίγυπτο, αργότερα προς τη Βόρειο Αμερική και (κυρίως) την Αυστραλία. Επειδή οι προπολεμικοί μετανάστες σπανίως έπαιρναν μαζί τους τις οικογένειές των, επιστρέφοντας στο νησί - εφόσον είχαν τη δυνατότητα - κάθε τρία ή τέσσερα χρόνια για σύντομα χρονικά διαστήματα, απαιτούσαν τη τακτική αποστολή οικογενειακών πορτραίτων. Το γεγονός αυτό εξηγεί βέβαια τη σχετική σπανιότητα πρωτοτύπων εκτυπώσεων των φωτογραφιών του Φατσέα στα Κύθηρα: τα περισσότερα πρωτότυπα πρέπει να αναζητηθούν στο εξωτερικό, όπου και εστάλησαν. Εκτός από επίσημα πορτραίτα, στο αρχείο περιλαμβάνονται και μερικά τοπία, εξωτερικές φωτογραφίσεις ομάδων όπως σχολεία, εμπορικοί σύλλογοι, εκδρομείς κ.λπ., εσωτερικά εκκλησιών, δεξιώσεις, εορτασμοί και πανηγύρια, σκηνές από την περιφορά

Μανώλης Φατσέας (Φωτογράφος)


Εμμανουήλ Σοφίος (Φωτογράφος)


Δημήτρης Παπαδήμος (Φωτογράφος)


Παναγιώτης Πρινέας (Φωτογράφος)


Kristina Williamson (Φωτογράφος)


Γιάννης Σταθάτος (Επιμέλεια)

Ο Γιάννης Σταθάτος είναι φωτογράφος, συγγραφέας και μελετητής της φωτογραφίας. Έχει οργανώσει εκθέσεις για λογαριασμό του Υπουργείου Πολιτισμού, του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, του Arts Council of England και άλλων ελληνικών και ξένων οργανισμών. Στις δημοσιεύσεις του περιλαμβάνονται το λεύκωμα των φωτογραφιών της Μαρίας Χρουσάκη (Εθνική Πινακοθήκη, 2000) και η μελέτη "Η δικαίωση του Τλον: φωτογραφία και φανταστικό" (Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης, 2001).

Τόπος Έκδοσης:
Κύθηρα
Τόμος:
1
Δέσιμο:
Χαρτόδετο
Σελίδες:
71
Διαστάσεις:
20x22
Βάρος:
0.299 κιλά

Αξιολογήσεις

Γράψε μια αξιολόγηση