`Το ελληνικό βιβλίο στα χρόνια της ακμής του νεοελληνικού Διαφωτισμού` τιτλοφορούσε ο Φίλιππος Ηλιού τη μελέτη που προέταξε στον Α` τόμο της Ελληνικής Βιβλιογραφίας, και λογάριαζε η σειρά των αντίστοιχων εισαγωγικών μελετημάτων που θα συνόδευαν και τους υπόλοιπους τόμους να απαρτίσουν, εν καιρώ, την ιστορία του ελληνικού βιβλίου τον 19ο αιώνα. Στις σελίδες που ακολουθούν δεν προτίθεμαι να τον υποκαταστήσω. Ωστόσο το υλικό που εκτίθεται με τον τρόπο τον δικό του επιτρέπει τη δημιουργία δεικτών και σταθμητών φαινομένων, ενώ προκαλεί για έναν, συνοπτικό έστω, σχολιασμό, όπου θα επιχειρηθεί να συνδυαστούν, πάνω στον ίδιο καμβά, τα διεστώτα και να επισημανθούν συνέχειες και τομές, αδράνειες και ρήξεις. Θυμίζω ότι στον αρχικό σχεδιασμό της έκδοσης της Ελληνικής Βιβλιογραφίας ο πρώτος τόμος θα περιείχε, για προφανείς λόγους, την παραγωγή έως και το 1820. Ο όγκος της ύλης, όμως, επέβαλε να μεταφερθούν τα δύο τελευταία έτη σε τούτο τον τόμο, ενώ στην εισαγωγική μελέτη του Α` τόμου ο Φίλιππος Ηλιού είχε περιλάβει τα αντίστοιχα μεγέθη στις στατιστικές του επεξεργασίες και τις συναφείς αναπτύξεις. Εκεί, λοιπόν, παραπέμπεται ο αναγνώστης για τα σχετικά με τα έτη 1819 - 1820. Σε όσα έπονται, περιορίζομαι στη σκιαγράφηση της παραγωγής της περιόδου 1821 - 1832, επισημαίνοντας απλώς ότι, με τις νέες έγγραφες που ήρθαν έκτοτε να προστεθούν στο σώμα της βιβλιογραφίας της εξαιρούμενης στους επόμενους πίνακες διετίας, στο 1819 αντιστοιχούν 138 τόμοι και 104 τίτλοι (έναντι 130 και 99 που υπολογίζει ο Φίλιππος Ηλιού) και στο 1820 156 τόμοι και 137 τίτλοι (έναντι 153 και 134). Επισημαίνω, επίσης, ότι επί 1.412 λημμάτων που συγκροτούν την βιβλιογραφούμενη παραγωγή στον ανά χείρας τόμο, έγινε εκ νέου αυτοψία για 1.242 (θυμίζω ότι δηλώνεται με *), τα 113 λανθάνουν (από αυτά 40 εμφανίζονται ως `Άγνωστοι τίτλοι`), ενώ για 57 περιοριστήκαμε στην αυτοψία παλαιότερων βιβλιογράφων (δηλώνονται με *). Ας έρθουμε όμως στα συνολικά μεγέθη της βιβλιοπαραγωγής τα χρόνια της Επανάστασης και του Καποδίστρια, με καταληκτήριο έτος το 1832, προτού η εγκαθίδρυση της μοναρχίας και η μεταφορά της πρωτεύουσας αλλάξει εκ νέου το εκδοτικό τοπίο. (...)

[Απόσπασμα από κείμενο παρουσίασης εκδότη ή έκδοσης]