Καϊκέν, το μαχαίρι της τιμής και της αγάπης

του Ζαν-Κριστόφ Γκρανζέ

Ο Ζαν-Κριστόφ Γκρανζέ με ξενύχτισε πάλι! Ερμαφρόδιτο ον σκοτώνει εγκύους γυναίκες και καίει τα αγέννητα έμβρυά τους. Ο αστυνόμος Ολιβιέ Πασάν αρχίζει ένα ανελέητο κυνηγητό για να πιάσει τον Μαιευτήρα, όπως τον αποκαλούν στην Αστυνομία του Παρισιού, ενώ προσπαθεί να χειριστεί ανεπιτυχώς τα οικογενειακά προβλήματα στον γάμο του με τη Γιαπωνέζα Ναόκο. Κι αυτό είναι μόνο η αρχή ενός μυθιστορήματος που απέχει έτη φωτός από τα περισσότερα αστυνομικά, γιατί ενώ ξεκινάει έτσι, στη συνέχεια στρέφεται αλλού και στο τέλος αποκαλύπτεται η πραγματική πλοκή του βιβλίου! Με έναν τόσο δυνατό, ανατριχιαστικό, ανατρεπτικό τρόπο που μόνο ο Γκρανζέ μπορεί να δώσει.

Ο Ολιβιέ Πασάν είναι ένας χαρακτήρας που δε σηκώνει μύγα στο σπαθί του και ταυτόχρονα ταυτίζεται τόσο με τις υποθέσεις του που αδιαφορεί για τις τυπικές διαδικασίες, με αποτέλεσμα κάθε τρεις και λίγο να του κάνουν επιπλήξεις. Παρ’ όλ’ αυτά καταφέρνει και λύνει τις υποθέσεις που του αναθέτουν, δεν παύει όμως να θεωρείται επικίνδυνος, γιατί το ιδρυματικό παρελθόν του τον έχει βοηθήσει να αναπτύξει έναν ευερέθιστο εαυτό, κάτι που του δημιουργεί συνεχώς προβλήματα στη δουλειά του. Κι όμως, αυτός ο άνθρωπος, που έκανε στροφή στη ζωή του και κατετάγη στην αστυνομία, γνώρισε και αγάπησε μια Γιαπωνέζα που είχε κάνει κι εκείνη τη δική της επανάσταση στην προγραμματισμένη ζωή που ζούσε στη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου. Ο συγγραφέας, κατά τη διάρκεια του μυθιστορήματος, περιγράφει με γλαφυρό τρόπο τις πολιτιστικές διαφορές των δύο αυτών ανθρώπων και μου σύστησε τις αρετές και τις δυσκολίες του ιαπωνικού πολιτισμού, τον τρόπο ζωής και σκέψης, το παρελθόν, την ευγένεια, την τυπικότητα, την αρμονικότητα, τη φιλοσοφία κλπ. Η Ναόκο είναι μια γυναίκα που άφησε πίσω της τις τυπικότητες και την καταπιεσμένη ζωή που θα ζούσε για να ανεξαρτητοποιηθεί και να ακολουθήσει τις δικές της επιθυμίες. Αγάπησε με τον τρόπο της τον Πασάν και κάνανε δύο παιδιά, δυο υπέροχα πλάσματα που τώρα καλούνται να προστατεύσουν, γιατί ο Μαιευτήρας ίσως αρχίζει να ζητάει εκδίκηση για την παρενόχληση που του κάνει ο Πασάν.

Η υπόθεση με τον Μαιευτήρα είναι ανατριχιαστική. Με τρομερή δεινότητα και σαφήνεια, ο Γκρανζέ δίνει ζωή σε ένα ερμαφρόδιτο πλάσμα που δεν το θέλησε κανείς από την αρχή της ζωής του κι έτσι κλήθηκε να αγωνιστεί και να παλέψει μόνος του για να επιβιώσει, παρά τις συνεχείς καζούρες των παιδιών των ιδρυμάτων, παρ’ όλες τις εγχειρίσεις και τις ενέσεις τεστοστερόνης. Είναι ένα πλάσμα γεμάτο μίσος και κακία για τους ανθρώπους που γνώρισε στο διάβα του και το απέρριψαν, ώσπου γνώρισε την ιστορία του Φοίνικα που αναγεννιέται από τις στάχτες του, άφυλο και αέναο, οπότε βρήκε την απόλυτη ταύτιση κι από κει ξεκινάει η εγκληματική του καριέρα. Αυτό που δε μου άρεσε ήταν που από την αρχή ξέρουμε τον δολοφόνο και ο αστυνομικός απλώς τον κυνηγάει, οπότε αναπτύσσεται ένας αγώνας εναντίον του χρόνου, μιας και ο Μαιευτήρας είναι πάντα ένα βήμα μπροστά. Αυτό που με ξετρέλανε όμως είναι το γεγονός ότι όσο εκτυλισσόταν η ιστορία του ερμαφρόδιτου, κάποιος τρυπώνει στο καλά φρουρούμενο σπίτι του Πασάν και αφήνει κάποια μακάβρια ίχνη, δείχνοντας ξεκάθαρα ότι αν δεν τον αφήσουν ήσυχο θα κάνει κακό στην ίδια την οικογένεια του Πασάν. Κι εκεί που δεν έχω προλάβει να συνέλθω από την αγωνία, η ιστορία του Μαιευτήρα ολοκληρώνεται με τον πιο ανατρεπτικό και ανατριχιαστικό τρόπο, αφήνοντάς με έμπλεο ερωτημάτων και με το χέρι να γυρνά πυρετωδώς τις σελίδες. Γιατί το σπίτι εξακολουθεί να παραβιάζεται!

Ειλικρινά, εύχομαι ολόψυχα να μπορούσα να γράψω ποια είναι πραγματικά η κεντρική ιδέα του μυθιστορήματος, όμως θα αφαιρέσω αυθωρεί τη δυνατότητα στον αναγνώστη να μείνει κυριολεκτικά με ανοιχτό το στόμα και μάλιστα επί ώρες όπως εγώ (ευτυχώς που ήμουν σπίτι στο κρίσιμο σημείο αλλιώς θα με μαζεύανε με υποψία αποπληξίας ή εγκεφαλικού στον δρόμο). Ποιος λοιπόν κρύβεται πραγματικά πίσω από την καταδίωξη της οικογένειας του Πασάν και πώς συνδέεται με τον Μαιευτήρα; Γιατί αυτό το πλάσμα θέλει να κάνει κακό στην οικογένεια της Ναόκο; Έμεινα άναυδος όταν είδα κατάματα την αλήθεια και τρόμαξα με τον ευφυή χειρισμό μιας σκέψης που τελευταία άρχισε να κερδίζει έδαφος στο οικογενειακό δίκαιο.

Το τέλος, αν και δε με απογόητευσε, ήταν πλέον αναμενόμενο. Οι μονομάχοι πήραν τις θέσεις τους, η αλήθεια αποκαλύφθηκε και η λύση θα δοθεί στην Ιαπωνία, οπότε ο συγγραφέας βρίσκει την ευκαιρία να εμπλουτίσει κι άλλο τις γνώσεις του αναγνώστη για τη μακρινή αυτή χώρα. Η γνωριμία με την κουλτούρα της Ιαπωνίας δεν είναι εξόφθαλμα παρένθετη, με την έννοια να τρενάρει ο συγγραφέας τη λύση της ιστορίας ή να γεμίσει άφθονες σελίδες με πληροφορίες για να δώσουμε όγκο στο βιβλίο. Όχι, λίγες πληροφορίες και όπου δει, που συμπληρώνουν τη νοοτροπία των χαρακτήρων και επεξηγούν σε βάθος χρόνου (ή σελίδων) τη δράση και την αντίδραση. Απλώς οι διαρκείς ανατροπές και η μητέρα όλων των αποκαλύψεων σχεδόν ξεφούσκωσαν όσο οδεύαμε αργά αργά προς το αναμενόμενο τέλος (γιατί ξέρεις ποιος θα νικήσει, κλασικός κανόνας από καταβολής κόσμου) ενώ οι φρενήρεις ρυθμοί προς το τέλος μειώθηκαν σχεδόν απότομα μόνο και μόνο για να παρακολουθήσω διεξοδικά το τέλος.

Παρ’ όλα’ αυτά το βιβλίο εξακολυοθώ να το υποστηρίζω και κρατώ τις απανωτές ανατροπές που μου επεφύλασσε καθώς και τη μεγάλη έκπληξη της πλοκής, πράγματα που σπάνια μου έχει χαρίσει σε τόσο μεγάλο βαθμό ένα αστυνομικό μυθιστόρημα. Ένα εξαιρετικό βιβλίο που παρά τις 563 σελίδες του διαβάζεται πολύ γρήγορα και δεν παίρνεις ανάσα έτσι και βυθιστείς σε ένα κόσμο όπου το καϊκέν, το μαχαίρι της τιμής και της αγάπης, θα δώσει τη λύση.

Πάνος Τουρλής