Πραγματικά συναρπαστικό! Έχω διαβάσει πολλές βιογραφίες και αυτοβιογραφίες καλλιτεχνών και σημαντικών παραγόντων του πολιτισμού μας, καμία όμως δε με κράτησε ως το τέλος όσο η αυτοβιογραφία του κυρίου Μάτσα. Και δεν ήταν το γεγονός ότι είχε να μας γράψει πολλά από την πενηντάχρονη πορεία του στο χώρο της ελληνικής δισκογραφίας και κατ' επέκτασιν του ελληνικού τραγουδιού, όσο η καθαρότητα του λόγου του, ο απόλυτος έλεγχος των γραφομένων, χωρίς επαναλήψεις, αοριστολογίες και αυτοεπαίνους. Ένα πλούσιο άλμπουμ, γεμάτο νότες, στίχους, καριέρες, μυστικά και αποκαλύψεις, χωρίς να βάφεται σε χρώματα κίτρινα και ροζ. Ο κύριος Μάτσας ανοίγει την αστείρευτη δεξαμενή της μνήμης του και μας εξομολογείται ανατροπές, συγκινήσεις, αναγνωρίσεις, αποτυχίες, άστοχες κινήσεις, αδικίες, συμβόλαια, αγωνίες, ξρνύχτια, προβλήματα υγείας, ό,τι ακριβώς δηλαδή συνθέτει αυτό που λέμε «μύθος».Δε φανταζόμουν ότι θα μάθαινα τόσα πολλά για την ιστορία του ελληνικού τραγουδιού. Δεν περίμενα ποτέ ότι μεγάλοι τραγουδιστές είχαν τον τάδε ή τον δείνα χαρακτήρα και εκείνη ή αυτήν τη συμπεριφορά και νοοτροπία. Μέσα από τις σελίδες του λευκώματος ξεπηδά η ιστορία της εταιρείας-θρύλος Minos-EMI, πρώην Μίνως Μάτσας και Υιός. Ο συγγραφέας ξεκινάει από τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής και τις άσχημες στιγμές που έζησε η εβραϊκή οικογένειά του από τους Γερμανούς. Ξεκινάει από το ναδίρ και φτάνει στο ζενίθ! Παρατηρητικός, εύστοχος, ειλικρινής, άμεσος, αληθινός, μας δείχνει τον πραγματικό του εαυτό, με τα λάθη και τις δεύτερες σκέψεις, με την ευστοχία και τη διορατικότητά του!
Το 1930 είχαμε δύο αντίπαλες παρατάξεις στον χώρο της δισκογραφίας: την Odeon-Parlophone, με εκπροσώπους τους Μπενβενίστε και Αμπραβάνελ και τη His Master 's Voice, με εκπρόσωπο τον Δημήτρη Κισσόπουλο. Ο Μίνως Μάτσας απέκτησε το 15 % και την απόλυτη διεύθυνση της Parlophone. Κάποια στιγμή ο Κισσόπουλος πούλησε τη His Master 's Voice στους αδελφούς Λαμπρόπουλους των γνωστών πολυκαταστημάτων, στους οποίους δόθηκε και η αντιπροσώπευση της Columbia στην Ελλάδα. Το 1930 επίσης οι Άγγλοι έχτισαν ένα εργοστάσιο γραμμοφώνων και δίσκων στη λεωφόρο Ηρακελίου 127, στη Ριζούπολη, το γνωστό εργοστάσιο της μετέπειτα Columbia. Εκεί χτίστηκε το 1935 και το πρώτο στούντιο ηχογραφήσεων. Τη δεκαετία του 1950, ο Αλέκος Πατσιφάς ίδρυσε τη Fidelity, την οποία πούλησε στη Philips και ίδρυσε τη Lyra. Αργότερα, με τη χρεοκοπία της Odeon, ο Μάκης Μάτσας, πήρε το ρίσκο και ήρθε σε συμφωνία με τους Άγγλους για την εξαγορά του χρέους της εταιρείας, οπότε το 1960 ιδρύθηκε η Μίνως Μάτσας και Υιός, εκπρόσωποι των Odeon και Parlophone. Αντίπαλον δέος της Minos τις κρίσιμες για το ελληνικό τραγούδι δεκαετίες 1950-1970 ήταν πάντα η Columbia και ο Τάκης Λαμπρόπουλος! Το 1981, μετά τον θάνατο του Πατσιφά, η Lyra, περιήλθε στον συνέτιαρό του, Κυριάκο Μαραβέλια, του οποίου ο γιος την πούλησε στον Κώστα Γιαννίκο του πρώην ALTER. Ο Γιαννίκος προχώρησε σε επανεκδόσεις των πρώτων δίσκων, σύντομα όμως η εταιρεία χρεωκόπησε.
Και αυτό είναι ένα μικρό κομμάτι από τον πλούτο πληροφοριών που χαρίζεται απλόχερα στον αναγνώστη. Σπάνιες και αδημοσίευτες φωτογραφίες συμπληρώνουν ιδανικά μια εξομολόγηση ψυχής και δίνω τα ειλικρινή συγχαρητήριά μου στις εκδόσεις Διόπτρα που φιλοξένησαν στην αγκαλιά τους αυτό το υπέροχο βιβλίο! Και πάνω που θα ζητούσα από αυτόν τον μοναδικό άνθρωπο, τον έμπειρο γνώστη των μουσικών μας πραγμάτων, να έγραφε τη γνώμη του για τη σημερινή κατάσταση στον χώρο της ελληνικής δισκογραφίας, όπου ο καθένας βρίσκει και κρατά δικό του όποιο τραγούδι αγαπά και δεν τρέχει με αγωνία στα δισκοπωλεία να βρει τον δίσκο του αγαπημένου του καλλιτέχνη, στον επίλογο του λευκώματος ο κύριος Μάτσας αισιοδοξεί ότι κάποια στιγμή θα γράψει και για τη σημερινή κατάσταση! Ειλικρινά, το περιμένω πώς και πώς!
Η έκδοση συνοδεύεται από ένα πολύτιμο DVD, όπου ο κύριος Μάτσας αφηγείται και μπροστά στην κάμερα κάποια αποσπάσματα από τις πολύτιμες εμπειρίες του κι αυτά συνοδεύονται από συνεντεύξεις καλλιτεχνών, μουσικά ακούσματα και πλούσιο αρχειακό υλικό! Το λεύκωμα «Πίσω από τη μαρκίζα» είναι μια κιβωτός πολύτιμων λίθων που συνθέτουν το στέμμα της ελληνικής δισκογραφίας!
Πάνος Τουρλής