Ένα καλογραμμένο βιβλίο για τη Μάχη της Κρήτης και για τον έρωτα που μπορεί να φυτρώσει ακόμη κι όταν οι συνθήκες δεν είναι κατάλληλες. Ένα μεγάλο, χορταστικό βιβλίο για την Πηνελόπη (Πένι) Τζωρτζ (ή Γεωργίου), μια κοπέλα που γύρισε την πλάτη της στην αριστοκρατία της Σκοτίας και στις παρελάσεις των ντεμπιντάντ για να γίνει αρχαιολόγος στην Αθήνα της δεκαετίας του 1930 και να αφοσιωθεί στον Ερυθρό Σταυρό με το ξέσπασμα του πολέμου.Ομολογώ ότι το ύφος και το στυλ του κειμένου δεν είναι κακό, δηλαδή αν θέλετε απλώς να έχετε ένα βιβλίο που να γράφει ωραίες περιπέτειες, να περνά ωραία μηνύματα για την ειρήνη και τον έρωτα και για να το θυμάστε καιρό μετά που το διαβάσατε το συνιστώ. Από κει και πέρα όμως η ιστορία της Πένυ ήταν ΠΟΛΥ αναλυτική, διεξοδική και εκτεταμένη που ειλικρινά αν ήταν γραμμένο αλλιώς θα το παρατούσα. Φυσικά δε συγκρίνεται με το Νησί της Χίσλοπ ούτε ως προς την πλοκή ούτε ως προς τη συγγραφική ικανότητα. Είναι δύο διαφορετικά βιβλία, με διαφορετικό περιεχόμενο και διαφορετικά μηνύματα.
Το βιβλίο ξεκινάει με τις συνήθειες της βρετανικής αριστοκρατίας, τα τσάγια, τους φιλανθρωπικούς χορούς, τις ντεμπιντάντ και λέω: \"Ωχ, τι βρήκαμε να διαβάσουμε πάλι!\" Ευτυχώς κατάλαβα ότι δεν είναι αυτός ο σκοπός του βιβλίου, απλά η συγγραφέας ήθελε να μας δείξει τι παράτησε η ηρωική Πένυ για να ασχοληθεί με τα βρώμικα χώματα της αρχαιολογίας αρχικά και με τα μολυσμένα, εμετικά τραύματα και παραμορφώσεις του πολέμου κατόπιν. Ωραία η αναπαράσταση της εποχής, ωραίες οι συνήθειες και η καθημερινότητα στη Βρετανική Αρχαιολογική Σχολή και τις ανασκαφές της και πιστότατη η αναπαράσταση της Μάχης της Κρήτης και η Κατοχή του νησιού.
Όταν φτάνουμε στο κυρίως μέρος του βιβλίου, την Κρήτη, περιγράφονται σκηνές ηρωισμού, αυτοθυσίας, αγωνίας, περιπέτειας, αδικίας, σε γεμίζουν αισθήματα οι εικόνες που σου χαρίζει απλόχερα η συγγραφέας. Υπερβολικά πολλές σκηνές μαχών, τραυματισμών, πολλές ανατροπές ως προς τον ρόλο της Πένι στα μετόπισθεν και τα κόλπα που σκεφτόταν για να ξεγελά τους Γερμανούς κατακτητές. Η κολλητή της φίλη, Γιολάντα, Ελληνο-εβραία και νοσοκόμα, είναι η αφορμή για τη συγγραφέα να ξεδιπλώσει την πονεμένη ιστορία και των Εβραίων επί Κατοχής, τα βασανιστήρια, τον ευτελισμό και τις μαζικές απελάσεις προς Νταχάου.
Το βιβλίο θα το εγκατέλειπα, όπως προείπα, όμως έχουμε έναν έξυπνο χειρισμό του υλικού: όλη αυτήν την ιστορία τη θυμάται η Πένι σήμερα, στα βαθιά της γεράματα, όπου επέστρεψε στην Αγγλία μετά από πολύχρονη παραμονή και βοήθεια στην Αφρική, κι όλα αυτά με αφορμή την πρόσκληση της ανηψιάς της να επιστρέψουν στην Κρήτη για να παραβρεθούν στον εορτασμό της Μάχης της Κρήτης. Η Πένι, διστακτικά στην αρχή, πηγαίνει στα Χανιά για την επέτειο και κάθε στενό που περπατά, κάθε σπίτι που βλέπει, της θυμίζει τραγικά πράγματα. Αισιόδοξη νότα η Γιολάντα, με την οποία ξαναβρίσκονται ύστερα από τόσα χρόνια! Παράλληλα με την Πένι φτάνει στην Κρήτη και ο Ράινερ Μπρεχτ για να βρεθεί αντιμέτωπος με τους δικούς του εφιάλτες. Ο Μπρεχτ ήταν από τους επικεφαλής αξιωματικούς της Γερμανικής Κατοχής στην Κρήτη και έχει συνδεθεί στενά με την Πηνελόπη. Το πώς και το γιατί και αν θα ξαναβρεθούν ύστερα από τόσα χρόνια σας αφήνω να το ανακαλύψετε μόνοι σας!
Το βιβλίο το συστήνω γιατί είναι καλογραμμένο, γιατί είναι λεπτομερέστατο ως προς τα ιστορικά στοιχεία για την Κρήτη και τα δύσκολα χρόνια της Κατοχής, γιατί χειρίζεται έξυπνα την υπόθεση και γιατί έχουμε έναν ωραίο έρωτα μεταξύ πρωταγωνιστών αλλά είναι τόσο δύσκολος, τόσο αντίθετος σε ιδανικά και ιδεώδη που ξεδιπλώνεται μετ\' εμποδίων και ξεφεύγει αρκετά από τα τεριμμένα σιροπιάσματα των μυθιστορημάτων! Στα μειονεκτήματα του βιβλίου ο υπερβολικά μεγάλος αριθμός τυπογραφικών και ορθογραφικών λαθών που δε συνάδει με την ποιότητα των εκδόσεων Ψυχογιός.
Πάνος Τουρλής