Το βιβλίο της Κατερίνας

του Αύγουστου Κορτώ

Είναι υπέροχο βιβλίο. Έχω σοκαριστεί με την ειλικρίνεια και την αμεσότητα του συγγραφέα κυρίως απέναντι στον εαυτό του και το οικογενειακό του υπόβαθρο. Στο βιβλίο της Κατερίνας, ένα καθαρά αυτοβιογραφικό βιβλίο, η μητέρα του γνωστού μας Κορτώ, μας αφηγείται τη ζωή της, τη ζωή του παιδιού της, τη ζωή της οικογένειάς της και όλα αυτά θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν οικογενειακό μυθιστόρημα με άρωμα δεκαετιών 1950 και 1960 αν δεν υπήρχε ένα φάντασμα στις σελίδες: η μανιοκατάθλιψη από την οποία πάσχει η μητέρα του συγγραφέα.

Ο Κορτώ δε μας κρύβει τίποτα, φωτογραφίζει όλα τα πρόσωπα του οικογενειακού του περιβάλλοντος και τους αποδίδει από ένα χαρακτηριστικό χωρίς να τους κατηγορεί για τίποτα, απλώς το αναφέρει, κι όμως αυτό το χαρακτηριστικό έχει σημαδέψει το αίμα της οικογένειας: σχιζοφρένεια, μανιοκατάθλιψη κλπ. Όποια μορφή θέλετε υπάρχει σε κάποιους από τους ανιόντες συγγενείς.

Η Κατερίνα είναι μια γυναίκα με κατάθλιψη. Μας αφηγείται την ιστορία της λίγο πριν αυτοκτονήσει. Μας μιλά για τους συγγενείς της, τα όνειρά της, τις ελπίδες της και τους δαίμονές της και πώς τους αντιμετώπισε. Μας μεταφέρει το άγχος της να καταφέρει να συμφιλιωθεί (όχι να νικήσει) με αυτό το άγνωστο τέρας, τις φοβίες της για την καθημερινότητά της (ιδίως όταν οι φωνές πανικού αυξάνονται μέσα της) και για τις τύψεις, τις αμφιβολίες, τις αδυναμίες της να μεγαλώσει σωστά τον γνωστό μας Αύγουστο Κορτώ. Ένα παιδί που έγινε παχύσαρκο, κλείστηκε στον εαυτό του και στις μελέτες του και τα παράτησε όλα για να γράψει! Ένα πιαδί που μεγάλωσε, ομόρφυνε, αποδέχτηκε τη σεξουαλικότητά του και κατάφερε να σταθεί στα πόδια του ως ολοκληρωμένος χαρακτήρας σε μια κοινωνία που ακόμη εθελοτυφλεί.

Αν δεν το συνδυάσετε με την προσωπική ζωή του συγγραφέα έχουμε ένα τρυφερό, γλυκόπικρο μυθιστόρημα μιας γυναίκας που παλεύει με τον ψυχισμό της, μιας μάνας που παλεύει με τις ευθύνες και το άγχος της ανατροφής ενός παιδιού, μιας συζύγου που αναρωτιέται πώς να αντιμετωπίσει τον σύζυγό της σε περιπτώσεις που θέλει μόνο να κλειστεί όσο πιο βαθιά γίνεται μέσα της, αγκαλιά με χάπια και αλκοόλ. Αν το συνδυάσετε με την πραγματικότητα θα διαβάσετε μια ειλικρινή και τρυφερή μακρόσυρτη επιστολή μητέρας προς γιο, την οποία ο γιος μοιράζεται με τη σειρά του με το αναγνωστικό κοινό ως ελάχιστο φόρο τιμής στη γυναίκα που τον μεγάλωσε και τον αγάπησε όσο κανείς άλλος.

Ίσως το θεωρήσετε καταθλιπτικό, όμως η γραφή, η ροή του κειμένου, η αμεσότητα της αφήγησης σε πρώτο πρόσωπο είναι στοιχεία που θα σας χαρίσουν κι ένα χαμόγελο στις δύσκολες στιγμές του κειμένου και θα κλείσετε το βιβλίο με ένα αίσθημα ελευθερίας και χαράς: θα πετάξετε πάνω από όλους μας, αισιόδοξοι, δυνατοί, έτοιμοι να αντιμετωπίσετε το παραμικρό πρόβλημα με ελαφριά ψυχή, όπως η ψυχή της Κατερίνας που πετάει στην τελευταία σελίδα. Πολύ χαίρομαι που το κείμενο δεν έχει καμία σχέση με το στυλ στη Βιογραφία μιας σκύλας και ειλικρινά ανυπομονώ για το επόμενο βιβλίο του συγγραφέα, αρκεί να είναι γραμμένο με το ύφος αυτού του βιβλίου!

Πάνος Τουρλής