Οι μετρέσες

της Elizabeth Abbott

Μετρέσες λοιπόν. Mistresses. Όχι σύζυγοι (=wives). Καλογραμμένο, μελετημένο, δε θα το έλεγα επιστημονικό, μιας και χρησιμοποιεί αρκετές καθημερινές, σχεδόν λαϊκές εκφράσεις, χωρίς αυτό να αναιρεί ούτε το σημαντικό περιεχόμενο ούτε την επιστημονική έρευνα, μελέτη και απόδοση της συγγραφέως. Κείμενα κατανοητά, απλά, καλογραμμένα, στο σύνολό τους διαγράφουν έναν κύκλο ανά περιόδους της Ιστορίας, κατά χώρες του πλανήτη και ανά λογοτεχνικά κείμενα. Μια ολοκληρωμένη ματιά γύρω από τις αστεφάνωτες του μάταιου τούτου κόσμου. Τα επιμέρους κεφάλαια βοηθούν να διαβαστεί το βιβλίο και αποσπασματική ή τμηματικά, δεν είναι απαραίτητο να το διαβάσετε όλο μαζί με τη μία. Μετά από χρόνια εξαντλητικής έρευνας, η συγγραφέας κατέληξε στις πιο αντιπροσωπευτικές περιπτώσεις μετρεσών, μέσω της ιστορίας των οποίων δείχνει τον κοινωνικό, πολιτιστικό, πολιτικό, οικονομικό περιβάλλοντα χώρο κάθε εποχής και έθνους. Μέσα από τα κείμενα αναπαρίσταται πλήρως το υπόβαθρο στο οποίο δρουν κάποιες \"χαρισματικές\", \"πρωτοπόρες\" γυναίκες, που κάποιες έβαλαν τα θεμέλια για να προχωρήσει η γυναικεία χειραφέτηση και η ερωτική απελευθέρωση λίγο πιο πέρα.

Από την Άγαρ της Βίβλου και την Ασπασία του Περικλή, από τις περιπέτειες και τα συγκινητικά παραδείγματα των παλλακίδων σε Κίνα και Ιαπωνία, από τα χαρέμια του Σουλτάνου και την καπάτσα και πανέξυπνη Ροξελάνα ή Χουρρέμ του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς, φτάνουμε στις βασιλικές μετρέσες της Ευρώπης (Ζαν-Αντουνέτ ντε Πομπαντούρ, Ζαν ντι Μπαρί, Λόλα Μοντέζ, Καταρίνα Σραφτ, Καμίλα Πάρκερ-Μπόουλς-ναι, κι αυτήν). Ξεχωριστό κεφάλαιο για την αγαμία και την αποχή από το σεξ των κληρικών του ρωμαιοκαθολικισμού και τις χιλιάδες επιπτώσεις που είχαν αυτά τα θέσφατα κυρίως στις γυναίκες, που είτε εκβιάζονταν είτε το ήθελαν, αν έκαναν σχέση με ιερωμένους καταδικάζονταν σε θάνατο ενώ οι κληρικοί τη γλύτωναν με νηστεία και προσευχές! Στο βιβλίο αναφέρεται ακόμη και η Εύα Μπράουν και καταγράφονται περιπτώσεις Εβραίων γυναικών που δεν έπαυαν να παρενοχλούνται σεξουαλικά ακόμη και μέσα στα στρατόπεδα συγκέντρωσης! (σε αυτό το σημείο η συγγραφέας έχει απόλυτο δίκιο και χωρίς να παραβλέπω ότι το Ολοκαύτωμα ήταν εξίσου ολέθριο και για τα δύο φύλα υποστηρίζω την άποψή της ότι περισσότερα τράβηξαν οι γυναίκες: εγκυμοσύνες, εκτρώσεις, πειράματα, βιασμοί, ακόμη και ψυχολογικός εκβιασμός να διαλέξουν ανάμεσα στα παιδιά τους ή ανάμεσα στα παιδιά και στο θάνατό τους). Προχωράμε στις μούσες που ενέπνευσαν μεγάλους άντρες: Ελοΐζα και Αβελάρδος, Εμιλί ντι Σατλέ και Βολταίρος, Ζαν Εμπιτέρν και Μοντιλιάνι, Τζωρτζ Έλιοτ (ψευδώνυμο της Μαίρη Αν Έβανς, εμπνευσμένο από το όνομα του εραστή της), Λίλιαν Χέλμαν και Ντάσιελ Χάμετ, Κάθριν Ουόλστον και Γκράχαμ Γκριν. Συνεχίζουμε με μετρέσες εγκληματιών και μαφιόζων, με μετρέσες-τρόπαια (π. χ. Μέριλυν Μονρόε, Γκλόρια Σβάνσον, Τζούντιθ Κάμπελ) και η μελέτη κλείνει με μετρέσες στη λογοτεχνία: ποιος (ή μάλλον ποια) δεν έχει ξενυχτήσει με τις περιπτύξεις, τα πάθη και τους ανολοκλήρωτους έρωτες της Άννας Καρένινα, της Τζέιν Έυρ, της μαντάμ Έμμα Μποβαρί, της Λάρα από το Δόκτωρ Ζιβάγκο και της Σάρα Μάιλς από το Τέλος της σχέσης;

Καλογραμμένο και καλά μελετημένο κείμενο που θα σας συνεπάρει στο ταξίδι των γυναικών της σκοτεινή πλευράς του έγγαμου βίου.

Πάνος Τουρλής