Ο πόλεμος της Όλγας

104797

Εξαιρετικά καλογραμμένο μυθιστόρημα Ελληνο-Αυστραλού συγγραφέα με ένα από τα πιο όμορφα εξώφυλλα που έχω δει σε βιβλίο. Η Όλγα Σταμπόλη φτάνει στην Αθήνα το 1936. Είναι άνεργη και ένα μυστικό την καταδιώκει από τη μακρινή Αυστραλία, από την οποία αυτο-εξορίστηκε για πάντα. Με τις γνώσεις της και τις ξένες γλώσσες πιάνει διαδοχικά δουλειά σε πρεσβείες ενώ η Ελλάδα πιέζεται να μπει στον πόλεμο που ξεσπά λίγα χρόνια αργότερα. Η Όλγα γίνεται μέλος της Εθνικής Αντίστασης και αγωνίζεται για την ελευθερία της πατρίδας που τη φιλοξένησε. Γιατί έφυγε από την Αυστραλία; Γιατί εγκατέλειψε την οικογένειά της; Θα καταφέρει να επιβιώσει από τον Γερμανό κατακτητή; Με συνεχείς εναλλαγές από το σήμερα στο χτες ξεδιπλώνεται η ιστορία της Όλγας και ο πόλεμος που έζησε, ο πόλεμος κάποιου άλλου που όμως έγινε δικός της.

Το κείμενο είναι λυρικότατο, ανθρώπινο, αληθινό, άμεσο. Ο συγγραφέας πλέκει πολύ καλά διάφορα αποσπάσματα από το ημερολόγιο της Όλγας Σταμπόλη και τη μυθιστορηματική πλοκή. Οι περιπέτειες της Όλγας είναι αδιάκοπες, τα συναισθήματά της πλούσια, η ματιά της διερευνητική και διεισδυτική. Το μυστικό της και η οικογενειακή της ιστορία ξεδιπλώνονται σιγά σιγά και παράλληλα με την κεντρική ιστορία του σήμερα, δηλαδή την Εθνική Αντίσταση. Η Όλγα είναι υιοθετημένη. Πώς θα αντιδράσει όταν αντικρίσει τους πραγματικούς της γονείς; Πόσο θα την εκμεταλλευτούν στα δύσκολα και σκληρά χρόνια της Κατοχής; Ποια η στάση της απέναντί τους;

Ο σύζυγός της στη μακρινή Αυστραλία κάνει προσπάθειες να την εντοπίσει, όμως η επίθεση των Ιαπώνων στο Περλ Χάρμπορ κάνει τα πράγματα δυσχερέστατα. Οι Ιάπωνες βάζουν στο μάτι την Αυστραλία και της επιτίθενται. Οι επικοινωνίες κόβονται για πάντα. Οι δύο άνθρωποι μαζεύουν τα κομμάτια τους και ελπίζουν σε ένα καλύτερο αύριο. Αλλάζουν, μεταμορφώνονται, αλλιώνονται.

Στο βιβλίο ζούμε τις σκληρές μέρες που έζησε ο κόσμος στον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο. Ο συγγραφέας αναφέρει αρκετά πράγματα για την κατάσταση στην Αυστραλία, όμως οι σημειώσεις του και οι γνώσεις του για την ελληνική Εθνική Αντίσταση είναι αρκετά ικανοποιητικές. Γλαφυροί διάλογοι, εικόνες από την κατεχόμενη Αθήνα τόσο ζωντανές σα να παρακολουθείς ντοκιμαντέρ, βασανιστήρια, πείνα και πτώματα, απελπισία και αδιαφορία, μαυραγοριτισμός, εκτελέσεις, αντίποινα και η αγωνία της μάνας που δεν ξέρει τι γίνονται τα παιδιά της στους αντίποδες της γης.

Ναι, το βιβλίο αυτό έπρεπε να κυκλοφορήσει και στην Ελλάδα και να φωτίσει άλλη μία από τις χιλιάδες ζωές των ανώνυμων και αφανών αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης. Αρκετά από τα κεφάλαια είναι σύντομα σε έκταση και αποσπασματικά όταν προέρχονται από το ημερολόγιο της Όλγας. Αυτό, σε συνδυασμό με τη συναρπαστική γραφή και τις ανατροπές, δε σου επιτρέπει να αφήσεις γρήγορα το βιβλίο.

Χαρακτηριστικά αποσπάσματα:

\"Όταν ήταν πολύ αργά πια, όταν είχαν γίνει όλα, αφού η μητέρα Χατζιδάκη γύρισε κι έφυγε από την εκκλησία, γνώρισα εκείνο το σπαραγμό που πρέπει να μάθει κάθε γυναίκα, το σπαραγμό να αφήνεις μια οικογένεια για να φτιάξεις μια άλλη. Η ζωή είναι μια σκληρή επιλογή. Και το πιο σκληρό είναι ότι δεν έχουμε επιλογή. Συμβαίνει σε όλους μας, εκτός από τις θλιμμένες γεροντοκόρες που βλέπουμε να σπρώχνουν το καροτσάκι με τη μητέρα τους ή τον πατέρα τους σε πλατείες και μαγαζιά. Αυτές τις γεροντοκόρες που ποτέ δε χαμογελούν. Δεν προσέχει κανείς ότι αυτές οι γεροντοκόρες ποτέ δε χαμογελούν;\" (σελ. 53).

\"...η οικογένεια είναι γεμάτη αγάπη και μίσος. Αλλά όταν οι άνθρωποι φτάνουν στο τέλος της ζωής τους ζητούν τ\' αδέρφια τους\" (σελ. 208).

Πάνος Τουρλής