Μαρξισμός, αναρχισμός και "αυτοδιαχείριση"

του Ανδρέα Σκαμπαρδώνη

Το «Μαρξισμός, αναρχισμός και αυτοδιαχείριση» συνιστά τον πρώτο ώριμο καρπό του Ανδρέα Σκαμπαρδώνη στον στίβο της υπεράσπισης του μαρξισμού και της ανάδειξής του σε πρωτοπόρα κοσμοθεωρία. Πρόκειται για το μοναδικό βιβλίο, τουλάχιστον στο μέτρο της γνωστής σε εμάς βιβλιογραφίας, το οποίο προσφέρει μια συστηματική, ολοκληρωμένη και ολοκληρωτική ανασκευή του αναρχισμού. Οι εξοικειωμένοι με την διαμάχη μαρξισμού-αναρχισμού περιορίζονται στην πολιτική σφαίρα, δηλαδή, στα ζητήματα εξουσίας και κράτους.

Στο παρόν πόνημα, ο συγγραφέας διευρύνει την κριτική, αναδεικνύοντας με επιτυχία την ασυμφιλίωτη αντίθεση μεταξύ μαρξισμού και αναρχισμού σε όλα τα επίπεδα: φιλοσοφία, επιστήμη, κοινωνία, οικονομία, ψυχολογία, ηθική, γλώσσα. Ο αναγνώστης έχει μόνο να κερδίσει και το όφελος είναι μεγάλο. Αξίζει να προσεχθεί η θεώρηση της περίφημης «αυτοδιαχείρισης» ως υποσύνολο του αναρχισμού. Θέση πρωτότυπη και επιστημονικά τεκμηριωμένη από την πένα του συγγραφέα. Το βιβλίο αυτό προσφέρει στον σύγχρονο αναγνώστη μια πλήρη έκθεση των αντιλήψεων του αναρχισμού και της αυτοδιαχείρισης και σε κάθε σελίδα προβάλλει ανάγλυφα το δημιουργικό πνεύμα του Μαρξισμού, της θεωρίας εκείνης που κατήντησε δόγμα στα χείλη και την πένα πολλών...

Ο Ανδρέας Σκαμπαρδώνης προβάλλει βαθύς γνώστης της φιλοσοφίας και της πολιτικής οικονομίας, ευαίσθητος στα ανθρώπινα και εξαιρετικός στυλίστας του λόγου. Ο αυστηρά πολεμικός χαρακτήρας του βιβλίου διόλου δεν μειώνει την επιστημονική του υπόσταση. Θα λέγαμε, μάλιστα, πως την τονίζει. Η βιβλιογραφία είναι πλήρης? η χρήση της ως αρμόζει σε κείμενα που ξέρουν να στέκονται στο επίπεδο της επιστήμης και όχι να φλυαρούν.

Μία τελευταία σημείωση. Για όσους αρέσκονται σε αναγνώσματα αβρής γραφής, το βιβλίο τούτο μπορεί να ενοχλήσει. Ο συγγραφέας δεν είναι φειδωλός στην χρήση χαρακτηρισμών έναντι των αντιπάλων του? κάτι που άλλωστε συναντάμε σε πλήθος σπουδαίων κριτικών κειμένων από την αρχαιότητα ακόμα έως τις ημέρες μας, χωρίς σε τίποτα να υπολείπονται της ποιότητας και αποτελεσματικότητάς τους. Όμως, είναι κι αυτή η ενόχλησις ένδειξη της επιτυχίας τους.

Γιάννης Αλυσανδράτος