Μικροδιηγήματα μικρής εμβέλειας
Ο Πέδρο Χουάν Γκουτιέρες είναι ένας από τους αγαπημένους μου συγγραφείς. "Αγαπημένος" όχι με την έννοια του ότι απολαμβάνω πραγματικά τη γραφή του ? δύσκολα θα χαρακτήριζε κανείς απολαυστικά βιβλία όπως τα "Η βρόμικη τριλογία της Αβάνας" και "O βασιλιάς της Αβάνας", γεμάτα με άγριες, οδυνηρές και εν πολλοίς αηδιαστικές περιγραφές της ζωής σε μια πόλη που παραπαίει - αλλά κυρίως με την έννοια ότι ανυπομονώ για κάθε καινούριο κείμενό του, αναμένοντας να με σοκάρει, να με ταρακουνήσει, να με αγγίξει βαθιά για άλλη μια φορά.
"Η μελαγχολία των λιονταριών" δυστυχώς δεν είναι ένα από αυτά τα βιβλία που σε συγκλονίζουν. Αν και μόλις εκδόθηκε στα ελληνικά, ο Γκουτιέρες το έγραψε πριν δέκα και βάλε χρόνια και αποτίει φόρο τιμής στο flash fiction, στο "μικροδιήγημα", στο είδος εκείνο των υπερβολικά σύντομων διηγημάτων (από ελάχιστες λέξεις έως μιάμιση σελίδα maximum), στο οποίο διέπρεψε πλήθος λατινοαμερικάνων συγγραφέων, με πρώτο και καλύτερο τον υπέροχο Χούλιο Κορτάσαρ (ο ίδιος ο Γκουτιέρες, μάλιστα, δηλώνει φανατικός λάτρης του τελευταίου). Έτσι, η "Μελαγχολία" αποτελείται από πενήντα περίπου πολύ μικρές ιστορίες, κωμικές ή δραματικές, ρεαλιστικές ή φανταστικές, με ήρωες ανθρώπους, αγγέλους και ζώα ή και άλλες ακόμα, που μοιάζουν με αποφθέγματα ή με βιαστικές καταγραφές σε ένα ημερολόγιο, με σημειώσεις ζωής ή σχεδιάσματα ποιημάτων.
Κι ενώ κάποιες από αυτές φυσικά ξεχωρίζουν ("Κότες", "Τηρουμένων των αναλογιών", "Ημιτελής ιστορία", "Αμείλικτοι οι ρούνοι", "Επιρροές από τον Σαλγκάρι", "Παράλληλα επαγγέλματα", "Το τούνελ"), η γενική εντύπωση που σου αφήνει στο τέλος το βιβλίο είναι λίγη. Κι ενώ οπωσδήποτε η "Μελαγχολία" είναι, εξαιτίας και του μεγέθους των ιστοριών της, ένα συμπαθές ανάγνωσμα για το μετρό, την αναμονή σε ουρές ή τα διαλείμματα από τη δουλειά, θα πρότεινα σε όσους πραγματικά θέλουν να εντρυφήσουν στο έργο του Γκουτιέρες να ξεκινήσουν με κάποιο από τα μεγάλα του μυθιστορήματα, που του χάρισαν το χαρακτηρισμό "ο κουβανός απόγονος του Μπουκόφσκι". Στα συν του βιβλίου και το εξαιρετικά κατατοπιστικό επίμετρο της Κλεοπάτρας Ελαιοτριβιάρη.
Μαρία Τσουκανά