Γράμμα στον Κωστή

της Ξένιας Καλογεροπούλου

Η Ξένια Καλογεροπούλου γεννήθηκε το 1936 στην Αθήνα, έζησε τα παιδικά της χρόνια στο Ψυχικό και το 1948, μετά τον χωρισμό των γονιών της, έμεινε με τη μητέρα της, ζωγράφο Ίρα Οικονομίδου. Τη δεκαετία του 1950 μετακόμισαν μαζί στο Λονδίνο, όπου η ηθοποιός σπούδασε στη Βασιλική Ακαδημία Δραματικής Τέχνης. Στη συνέχεια επέστρεψε στην Ελλάδα, οπότε και ασχολήθηκε επαγγελματικά με το θέατρο και εμφανίστηκε σε ελληνικές και ξένες κινηματογραφικές ταινίες. Το 1972 ίδρυσε θίασο παραστάσεων για παιδιά, τη «Μικρή Πόρτα», πρωτοπόρος στον χώρο του θεάτρου για παιδιά, που βρήκε μόνιμη στέγη το 1984 στο θέατρο Πόρτα, έναν χώρο που ετοίμασε η ίδια από την αρχή, μετατρέποντάς τον από κινηματογράφο σε θέατρο.
Την περίοδο 1964-1975 ήταν παντρεμένη με τον Γιάννη Φέρτη, με τον οποίο έκαναν παραστάσεις μαζί ενώ το 1976 μπήκε στη ζωή της ο κριτικός και μεταφραστής Κωστής Σκαλιόρας, με τον οποίο έζησαν τριάντα εφτά χρόνια. Με τον θάνατο του ανθρώπου της, η ηθοποιός άρχισε να του γράφει διάφορα πράγματα για να του τα θυμίζει, για να τα θυμάται η ίδια με τη γλυκιά νοσταλγία της απώλειας, για να του εκμυστηρευτεί ό,τι δεν πρόλαβε όσο εκείνος ζούσε.

Το «Γράμμα στον Κωστή» είναι μια εκτεταμένη επιστολή στον άνθρωπο που αγάπησε βαθιά και ουσιαστικά η σημαντική αυτή ηθοποιός. Του περιγράφει πότε εν είδει σημειώσεων, πότε εν είδει επιστολών μνήμες κοινές και μνήμες ατομικές, τη ζωή της πριν από κείνον και μαζί του, του εκμυστηρεύεται τα λάθη που έχει κάνει και πόσο μετάνιωσε γι’ αυτά, του αναφέρει τα σκαμπανεβάσματα της σχέσης της με τον Γιάννη Φέρτη, του καταθέτει τα όνειρά της όταν ξεκινούσε ως ηθοποιός, τις φιλοδοξίες της όταν άρχισε να ασχολείται επαγγελματικά με το δικό της θέατρο για παιδιά και χιλιάδες άλλες καταστάσεις και αισθήματα. Χωρίς χρονολογική σειρά αλλά και χωρίς να υπάρχει αταξία. Σκόρπιες μνήμες για να μην ξεχαστούν στη λήθη του χρόνου, με όμορφη, άμεση, στρωτή γραφή. Όλη η σημαντική Αθήνα των μέσων του 20ού αιώνα παρελαύνει από το βιβλίο: Άλκη Ζέη, Καπράλος, Αμαλία και Αλέξανδρος Φλέμιγκ, Ροζέ Μιλλιέξ, Δημήτρης Μαρωνίτης, Διονύσης Φωτόπουλος, Τίτος Πατρίκιος, Παύλος Ζάννας, ηθοποιοί και σκηνοθέτες Έλληνες και ξένοι, ο Σταμάτης Φασουλής...Κάπου κάπου παρατίθενται και αποσπάσματα από κείμενα του Κωστή Σκαλιόρα, τα ποιήματά του, οι δικές του σκέψεις και απόψεις, που ζωνταντεύουν και την άλλη πλευρά, όχι μόνο της αφηγήτριας.

Μια κατάθεση ψυχής από μια ηθοποιό που αγάπησα για τη διακριτική της παρουσία και σκηνοθέτιδα που λάτρεψα για τις ιδέες της και την αγάπη για το παιδικό θέατρο. Λάθη, αβλεψίες, έρωτες, γκάφες, πίκρες, χαρά, εγωισμοί, μυστικά, όλα εδώ, κατατεθειμένα με αγάπη για τη μεγάλη αγάπη της Ξένιας Καλογεροπούλου, τον Κωστή Σκαλιόρα. Στο βιβλίο περιλαμβάνονται και λίγες φωτογραφίες, αυστηρά επιλεγμένες, που φωτίζουν τα περισσότερα αποσπάσματα του έργου. Τιμήθηκε με το Βραβείο Κοινού στα Public Awards 2016 στην κατηγορία Non Fiction (δοκίμιο, μελέτη, βιογραφία, μαρτυρία).

Πάνος Τουρλής