Το σημάδι

του Μένιου Σακελλαρόπουλου

b204498Είσαι νέος, οικονομικά άνετος, σπουδάζεις μακριά από την Αθήνα και μάλιστα γιατρός, έχεις κορίτσι, διασκεδάζεις στα πάρτυ, είσαι επιμελής μαθητής. Κι έρχεται εκείνη η στιγμή, εκείνο το δευτερόλεπτο που σου αλλάζει για πάντα τη ζωή. Μια μαχαιριά, ένας θάνατος και η χαρά μαυροντύνεται. Ο Στέφανος μαχαιρώνει τον φίλο του θανάσιμα και τραυματίζει την κοπέλα του όταν τους βλέπει να φιλιούνται. Η φυλακή μόλις άνοιξε, το νερό στο καζάνι της κόλασης άρχισε να βράζει.

Συγκινητικό μυθιστόρημα, γραμμένο με κινηματογραφικούς ρυθμούς, γεμάτο δυνατές σκηνές. Μπήκα πολλές φορές στη θέση του Στέφανου, στη θέση της μάνας, στη θέση της Ελβίρας με το σημαδεμένο πρόσωπο. Η αφήγηση είναι στρωτή, γρήγορη, με γέμισε αγωνία για το τι θα συμβεί παρακάτω. Η μελέτη του συγγραφέα για τις καταστάσεις και τη χωροθεσία μέσα στις φυλακές Αυλώνα, Διαβατών και Κασσαβέτειας απέδωσε ικανοποιητικά. Γύρω από τους πρωταγωνιστές κινούνται άνθρωποι λαμπεροί και άνθρωποι σκοτεινοί, η χαρά συμπορεύεται με το δάκρυ και η αγωνία με την απελπισία. Πόσα χρόνια θα εγκλειστεί ο Στέφανος; Πόσο επικίνδυνες θα είναι οι συνθήκες κράτησης; Πόσο δύσκολη θα είναι η επιβίωσή του; Πόσο πολύ θα τον αλλάξει η φυλακή; Θα καταφέρει η μητέρα του να τον στηρίξει πρακτικά και οικονομικά; Γιατί εξαφανίστηκε η Ελβίρα και τι απέγινε μετά από κείνη τη νύχτα;

Οι λέξεις που εκτοξεύονται στον αναγνώστη από κει που δεν τις περιμένει είναι πολύ αυστηρές. Οι συνθήκες κράτησης απάνθρωπες, εις το όνομα του σωφρονισμού. Αυτοί που στηρίζουν τον Στέφανο στο κελί του είναι ξένοι και όχι Έλληνες. Πόσο καπάτσος και πολυμήχανος πρέπει να είσαι για να αντικρίζεις ζωντανός και την επόμενη μέρα. Αυτά είναι λίγα από τα συναισθήματα που βίωσα διαβάζοντας το νέο βιβλίο του κυρίου Σακελλαρόπουλου. Άραγε για ποιο σημάδι γράφει ο συγγραφέας; Για το ορατό σημάδι του σώματος που σε απομονώνει από τον γύρω σου κόσμο, ειδικά αν τους θυμίζει τη νύχτα της προδοσίας; Ή για το αφανές σημάδι της ψυχής, μια αιμάσσουσα πληγή που θεριεύει αν δεν τη φροντίσεις σωστά και έγκαιρα, που αιματορροεί έτσι και ακουμπήσεις πάνω της τη λάθος γάζα για επούλωση;

Η αφηγηματικότητα, οι περιγραφές καταστάσεων και περιστατικών, οι αλλαγές σκηνών ήταν πολύ καλογραμμένες. Δεν αγάπησα καθόλου τον πατέρα του Στέφανου, ούτε τον συμπάθησα. Γιατί κατέβηκε στην Πάτρα στο πρώτο επισκεπτήριο αφού δε θέλει να ξαναδεί τον γιο του; Γιατί αντέδρασε τόσο άσχημα με την είδηση της σύλληψης και της καταδίκης για φόνο; Πώς είναι δυνατόν ένας πατέρας, έστω και με το δικό του παρελθόν, σε αυτήν την κρίσιμη ώρα, να στρέφεται σε εφήμερες ερωτικές απολαύσεις μακριά από την οικογένειά του; Επίσης, φοβάμαι ότι οι καταστάσεις στις φυλακές δεν είναι τόσο ρόδινες και αισιόδοξες όσο περιγράφονται, ακόμη κι αν πρόκεται για φυλακές ανηλίκων ή αγροτικές. Δε θα ήθελα βέβαια «Το σημάδι» να αντιγράψει το «Εξπρές του μεσονυχτίου», όμως δεν πείστηκα για τις συνθήκες διαβίωσης. Επίσης, όσο όμορφες στιγμές έζησα εν συνόλω, τόσο στέκομαι στις σκιαγραφήσεις των χαρακτήρων, τους οποίους τολμώ να πω ότι ο συγγραφέας χειρίστηκε χωρίς συνέπεια. Αλλιώς τους ξεκίνησε, αλλιώς τους κατέληξε (ξαφνιάστηκα με τη μεταστροφή του Φώτη, που δε σας λέω ποιος είναι, άνευ λόγου και αιτίας).

Το μυθιστόρημα παρ’ όλ’ αυτά είναι ένας ύμνος στην ελπίδα και την αισιοδοξία, δείχνει τον δύσκολο δρόμο από το έγκλημα ως την επανόρθωση και τονίζει πόσο σκληρός και συγκροτημένος πρέπει να είναι κάποιος ώστε να μην εξοκείλει από τα γενικά χαρακτηριστικά του εαυτού του και να παραμείνει καλός άνθρωπος ως το τέλος, όσα εμπόδια κι αν συναντήσει. Ένα βιβλίο για τη δύναμη της θέλησης, με ρέοντα λόγο και ολοζώντανες σκηνές σε χώρους κλειστούς, σκοτεινούς, δύσκολους όπως είναι οι φυλακές.

Πάνος Τουρλής