Είμαστε ακόμα εδώ

του Δημήτρη Γιατρέλλη

Ένα επίκαιρο κοινωνικό και πολιτικό θρίλερ που με καθήλωσε. Τρεις αρχικά άγνωστοι άνθρωποι που τελικά συνδέονται, πολιτικές και ιδεολογικές αναζητήσεις, άκρα αριστερά, γραμμή οργάνωσης, ΓΑΔΑ και ανακρίσεις, γιάφκα, κοινωνικές αντιθέσεις, ανθρωποκυνηγητό, ανατροπές, καταπληκτικά σκιαγραφημένοι χαρακτήρες, όλα εδώ! Φρέσκο, ολοζώντανο, καθηλωτικό, το νέο μυθιστόρημα του κυρίου Γιατρέλλη με ξαγρύπνησε!

Ο Νίκος Πολίτης είναι υπεύθυνος πωλήσεων σε μεγάλη εταιρεία και διαζευγμένος. Το στρες και η κούραση του προκαλούν έμφραγμα. Στη διάρκεια της ανάρρωσης αναθεωρεί πολλά πράγματα από την καθημερινότητά του και τη φιλοσοφία ζωής. Ώσπου ξαναβλέπει την Ελένη Καμπά.

Η Ελένη Καμπά, γυναίκα στη μέση ηλικία, εντάσσεται σε μια ομάδα ένοπλης πάλης, θεωρώντας την το τελευταίο καταφύγιο πολιτικής δράσης, μιας και είχε βρεθεί σε ιδεολογικό αδιέξοδο, ούσα στα πενήντα, «το ηλιακό σταυροδρόμι της γυναίκας στις αρχές του 21ου αιώνα». Συλλαμβάνεται από την Αστυνομία γιατί συνδέεται με τη γιάφκα της οργάνωσης. Δεν κρίνεται προφυλακιστέα, όμως, χάρη στον Βασίλη Σγουρό κι έτσι αγωνίζεται να στήσει τη ζωή της από την αρχή.

Ο Βασίλης Σγουρός, μέλος της Αντιτρομοκρατικής, εκπλήσσεται όταν ανακρίνει την Ελένη, γιατί είναι παλιά του γνωστή. Η έγγαμη ζωή του έχει πάρει την κατιούσα και το απωθημένο «Ελένη» των γυμνασιακών του χρόνων τον βάζει σε δίλημμα.

Ο Σωτήρης είναι ο αρχηγός της τρομοκρατικής οργάνωσης Αειφόρος Δράση και έχει μπει στο στόχαστρο της Αντιτρομοκρατικής. Θα καταφέρει η Ελένη Καμπά να τον κάνει να ξεπεράσει τα σεξουαλικά και ιδεολογικά του προβλήματα;

Η ιστορία αφορά κυρίως αυτούς τους τρεις ανθρώπους, τη ζωή των οποίων ο συγγραφέας με μαεστρία συστήνει σιγά σιγά και χωρίς μονοδιάστατη αφήγηση. Πότε γυρνάμε στο παρελθόν, πότε επιστρέφουμε στο τώρα, πότε μαθαίνουμε τι συνέβη τότε, στα επαναστατικά γυμνασιακά χρόνια, αμέσως μετά την πτώση της δικτατορίας, που όλοι τους ανήκαν στην ίδια κομματική νεολαία και ήρθαν αντιμέτωποι με την επιλογή ανάμεσα στην προσωπικη ελευθερία, αξιοπρέπεια και σκέψη και στη γραμμή του κόμματος, στο οποίο οφείλουν υποταγή (αν ο καθένας έκανε ό,τι ήθελε και δεν υπάκουε στο κόμμα θα ήμαστε παιδική χαρά, όπως περίπου λέει το κείμενο). Ένα σοβαρό γεγονός στο παρελθόν που συνδέει τον Βασίλη, την Ελένη και τον Νίκο εξακολουθεί να θεωρείται αγκάθι στις μεταξύ τους σχέσεις. Έτσι ξεκινάει κι ένα από τα πιο πρωτότυπα ερωτικά γαϊτανάκια, το οποίο σε συνδυασμό με τη ρεαλιστική, κινηματογραφική γραφή, δημιουργεί ένα καλοστημένο θρίλερ που με άφησε με κομμένη ανάσα.

Εκτός από την πλοκή που είναι πολύ καλοδουλεμένη, κατάλαβα και πολλά πράγματα γύρω από τη νοοτροπία των κομματικών οργανώσεων (μάλλον συγκεκριμένου προσανατολισμού). Τα λόγια είναι κοφτερά και αληθινά: «Εξάλλου, όταν δέχτηκε να μπει στην ομάδα του, δεν το έκανε μόνο σαν ρέκβιεμ αποχαιρετισμού της πολιτικής δράσης έτσι όπως αυτή εκφραζόταν απ’ τα πολλά σχήματα της Αριστεράς. Έναν αποχαιρετισμό που τον πάλευε μέσα της τον τελευταίο καιρό, όταν άρχισε να πιστεύει πως όλες αυτές οι πολιτικές δεν εξέφραζαν κοινωνικές τάξεις, ούτε καν ομάδες, παρά μόνο τον πολιτικό ναρκισσισμό όσων τις διατύπωναν». (σελ 185). Κάλλιστα θα μπορούσα να διαβάσω φιλιππικούς για την ένταξη σε τέτοιες οργανώσεις και για τα κακά που δημιουργούν κυρίως στην ελεύθερη σκέψη, όμως στο κείμενο δίνεται μια ωραία πρόταση-κατακλείδα γι’ αυτές τις νοοτροπίες: «Το να αλλάζεις όμως απόψεις με την απόκτηση γνώσεων και εμπειριών είναι πολύ πιο υγιές από το να μένεις προσκολλημένος σε δόγματα και καταστάσεις ξεπερασμένες από τη ζωή» (σελ. 391). Έτσι λοιπόν διέκρινα μια αμερόληπτη και αντικειμενική παράθεση γεγονότων μέσα από τις οργανώσεις αυτές, κατάλαβα πόσο εύκολα μπορεί κάποιος εντός προσωπικού αδιεξόδου να κινηθεί λίγο ακόμη πιο αριστερά αλλά πάνω από όλα πόσο εύπλαστος είναι ο ανθρώπινος χαρακτήρας και πόσο χειραγωγήσιμος.

Η αγωνία κορυφώνεται όταν τα πιόνια παίρνουν τις τελικές θέσεις τους και η ιστορία οδεύει προς το τέλος. Καμία αψυχολόγητη αντίδραση, καμία απιθανότητα, διάλογοι στέρεοι και αληθοφανείς, χαρακτήρες τρισδιάστατοι και πολύ καλά σκιαγραφημένοι, μοναδική δεξιότητα στην πλοκή είναι λίγα μόνο από τα θετικά στοιχεία του υπέροχου και διαφορετικού αυτού μυθιστορήματος.

Πάνος Τουρλής