Η πολιορκία και η κατάκτηση της Ρόδου το 1522 από τους Τούρκους και η ιταλοκρατούμενη Ρόδος από το 1922 έως το 1945 είναι οι λαμπρές σελίδες της δωδεκανησιακής ιστορίας που μας δίνει η πένα της κυρίας Παπαναστασοπούλου. Αφήγηση που εναλλάσσεται από ενεστώτα διαρκείας σε αόριστο της αφήγησης, δίνοντας ένταση και αγωνία στα δρώμενα που περιγράφονται, πρωταγωνιστές που κοσμούν μια σελίδα Ιστορίας είτε σε επικεφαλίδα είτε σε υποσημείωση, σφαγές, τυραννία, αδικία, βαρβαρότητα και κάτω από όλα αυτά άνθρωποι: καθημερινοί, φτωχοί και πλούσιοι, που αναρωτιούνται για το αύριο και τα μελλούμενα, που δεν παύουν να αγαπούν, να μισούν, να προδίδουν.Συνεκτικός δεσμός στο παρελθόν και στο παρόν η εικόνα της Παναγίας της Φιλερήμου, κατασκευασμένη «από ξύλο και ασήμι», μια υπέροχη θαυματουργός εικόνα, που πέρασε τα πάνδεινα από το πέρασμα των αιώνων και σήμερα φυλάσσεται στο Εθνικό Μουσείο του Cetinje στο Μαυροβούνι. Στο πρώτο μέρος, παράλληλα με τα γεγονότα που διαδραματίζονται, την αγωνία των κατοίκων για τους Τούρκους που τους πολιορκούν, για τη δύσκολη θέση του Μάγιστρου να παραδόσει ή όχι την εξουθενωμένη πόλη, διαβάζουμε για την αγωνία ενός καλόγερου να φυλάξει την αυθεντική εικόνα. Στο δεύτερο μέρος, που ξεδιπλώνεται σε περισσότερες σελίδες και βρίθει από χαρακτήρες, περιπέτειες, ανατροπές και ιστορικά στοιχεία, ένας από τους ήρωες βλέπει την Παναγία στον ύπνο του να τον καθοδηγεί να βρει την εικόνα Της!
Η συγγραφέας έχει κάνει εξαντλητική μελέτη για να γράψει αυτό το μυθιστόρημα και φαίνεται. Χωρίς να κουράζει τον αναγνώστη, δίνει τόσες ιστορίες σε αυτές τις δύο διαφορετικές εποχές που όλο και με κάποια θα ταυτιστεί όποιος το κρατήσει στα χέρια του! Με ξεκάθαρες και περιεκτικές υποσημειώσεις (ευτυχώς στην κάθε σελίδα και όχι στο τέλος του βιβλίου όλες μαζί), με υπέροχο λεξιλόγιο ειδικά στα κεφάλαια της άλωσης της Ρόδου, χάρη στο οποίο αναπαρίσταται πιστότατα η εποχή και ο τόπος, με συγκινητικές και συναισθηματικά φορτισμένες σελίδες για την Εθνική Αντίσταση κατά τη διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου πολέμου, με τον έρωτα να χορεύει τρελό τανγκό με τον εκάστοτε κατακτητή, το μυθιστόρημα της κυρίας Παπαναστασοπούλου με κράτησε ως το τέλος! Ένα συναρπαστικό χρονικό γεμάτο γεγονότα και πλευρές της Ιστορίας που προσωπικά δε γνώριζα και χάρη σε αυτό εμπλουτίστηκαν οι γνώσεις μου για ένα νησιωτικό κράτος που ήρθε τελευταίο στην αγκαλιά της μάνας Ελλάδας, μόλις σχεδόν εβδομήντα χρόνια πριν!
Πάνος Τουρλής