Υπάρχουν βιβλία και βιβλία. Βιβλία λογοτεχνικά, ιστορικά, οικονομικά, ιατρικά, βιβλία παιδικά, για γυναίκες και για άντρες, αστυνομικά. Βιβλία καρδιάς είναι ελάχιστα όμως. Με μεγάλη μου χαρά λοιπόν ανακάλυψα το λεύκωμα «Σπίτια της καρδιάς» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από τις εκδόσεις Στεφανίδη και το συνιστώ ανεπιφύλακτα!Πρόκειται για προσωπική και επίμοχθη εργασία-κατάθεση ψυχής της Αγγελικής Κίτσου-Μαγαράκη, η οποία δεν εφείσθη χρόνου, χρημάτων και προσωπικής κόπωσης προκειμένου να βγάλει αυτό το άρτιο αποτέλεσμα. Το βιβλίο είναι καταπληκτικό από κάθε άποψη: εξώφυλλο, lay out, περιεχόμενο, φωτογραφία, κείμενα, βιβλιογραφία. Ξεφυλλίζοντάς το βλέπεις να σου ανοίγουν τα σπίτια τους οι ψυχές των προγόνων μας, οι ψυχές του μακρινού παρελθόντος. Ξεριζωμένες μνήμες νεκρών, αναμνήσεις ζώντων, τριγμοί στα καφασωτά των ματιών και χαραγματιές από δάκρυα αναπόλησης.
Το βιβλίο έπεσε τυχαία στα χέρια μου και με κέρδισε από την πρώτη ματιά. Ειδικά όταν έμαθα ότι η συγγραφέας του κάνει προσπάθειες να το προβάλλει όπου δει με προσωπική πρωτοβουλία συμμερίστηκα το όραμά της και βρίσκω αυτόν τον φιλόξενο χώρο να το προβάλλω κι εγώ.
Το βιβλίο μάς ταξιδεύει από την Κωνσταντινούπολη ως την Άγκυρα κι από την Προποντίδα ως την Καππαδοκία. Η συγγραφέας φωτογραφίζει σπίτια, αυλές, πόρτες και παράθυρα και σαν άλλη μάνα ντύνει αυτά τα παιδιά της με όμορφα αποσπάσματα από λογοτεχνικά κείμενα, δοκίμια και άρθρα περιοδικών. Οι φωτογραφίες είναι ασπρόμαυρες και έγχρωμες, εξαιρετικής ποιότητας και ολοζώντανες. Συγκινήθηκα, δάκρυσα, απογοητεύτηκα, νοστάλγησα. Σπίτια εγκατελειμμένα, σπίτια ξανά κατοικημένα, σπίτια παραμελημένα και σπίτια περιποιημένα. Ναοί ψυχών, βωμοί ελπίδων, ρόπτρα σε πόρτες ερμητικά σφραγισμένα για τη μνήμη. Κωνσταντινούπολη, Ανατολική Θράκη, Προποντίδα, Βιθυνία, Πόντος, Καππαδοκία, Άγκυρα, Εσκί-Σεχίρ, Ιουτάχεια, Μάκρη, Αττάλεια, Ταρσός, Αϊβαλί και Μοσχονήσι, Αξάρι και Πέργαμος, Μαγνησία, Φιλαδέλφεια, Κουσάντασι, Αλικαρνασσός, Ερυθραία (ναι, Βουρλά και Τσεσμές κ. ά.) και φυσικά Σμύρνη, μας κερνούν τα τραταμέντα της αναπόλησης και της αδικίας, μας γλυκαίνουν με το σερμπέτι της επανόρθωσης και μας φωτίζουν με το φλας της συγγραφέως.
Μια υπέροχη δουλειά-κόσμημα για κάθε απόγονο εκ των περιοχών εκείνων, για κάθε ερασιτέχνη και επαγγελματία φωτογράφο, για κάθε μελετητή που αποζητά οπτική τεκμηρίωση της εργασίας του, για κάθε αναγνώστη με απαιτήσεις. Οι εκδόσεις Στεφανίδη μόλις απέκτησαν ένα όμμορφο λεύκωμα και δε μένει παρά να το ανακαλύψετε και να το κάνετε δικό σας.
Πάνος Τουρλής