1715: Το τελευταίο φιλί στ΄ Ανάπλι

της Κατερίνας Παπαδριανού

Άλλο ένα καταπληκτικό δείγμα γραφής από την Κατερίνα Παπαδριανού, μετά το καλογραμμένο και αξιόλογο «Η Πανώρια Χατζηκώστα-Αϊβαλιώτη και ο Βενιαμίν Λέσβιος», η οποία, μην έχοντας εδώ να περιγράψει βιογραφία ιστορικών προσώπων και έτσι να περιοριστεί στην έκφραση και στην πλοκή, πραγματικά απογειώνεται! Το βιβλίο είναι ένα καλογραμμένο ιστορικό μυθιστόρημα που δίνει με ζωντάνια, αμεσότητα και ρεαλισμό την περίοδο της Ενετοκρατίας στο αγαπημένο μου Ναύπλιο (Νάπολι ντι Ρομάνια) κι ειδικά εκείνη που οι Ενετοί ανακατέλαβαν την πόλη από τους Οθωμανούς (1686-1715). Η συγγραφέας επικεντρώθηκε στα τελευταία μάλιστα χρόνια για να μπορέσει να περιγράψει καλύτερα τα έντονα αισθήματα των Ελλήνων, που προτιμούσαν να είναι υπό τους Οθωμανούς γιατί αυτοί σεβόντουσαν την πολιτιστική τους κληρονομιά ενώ οι Ενετοί ρήμαξαν τον τόπο είτε οι ίδιοι είτε επιτρέποντας σε άλλους ξένους να πάρουν ό,τι θέλουν!

Χωρίς να έχουμε υπερβολικά πολλές ιστορικές λεπτομέρειες που θα κουράσουν και δε θα έχουν και νόημα ύπαρξης, στο μυθιστόρημα εκτυλίσσεται η ιστορία της φτωχής Ρωμιάς Κατινιώς και του βενετού Αντριάνο, η αγωνία τους για το κοινό μέλλον τους, τα σχέδιά τους να παντρευτούν ενάντια στην ηθική και τη θρησκεία που τους χωρίζει. Η δράση εκτυλίσσεται κυρίως στο Χαϊδάρι (σημερινό Δρέπανο) Αργολίδας, όπου μένουν οι πρωταγωνιστές, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι το Ναύπλιο τους αφήνει ανεπηρέαστους! Πάνε να ψωνίσουν και να κάνουν τις δουλειές τους, οι παράλληλες ιστορίες εκτυλισσονται στην πρωτεύουσα του Μωρέως και γενικά υπάρχει ένας λεπτοδουλεμένος καμβάς από τον οποίο δεν έχει ξεφύγει σαϊτιά! Πειρατικές ιστορίες, ήθη και έθιμα της εποχής, η καθημερινότητα των φτωχών και των πλουσίων, η τοιχογραφία της ναυπλιώτικης κοινωνίας, σημαντικά ιστορικά πρόσωπα της εποχής, δήωση και αρπαγή αρχαίων ελληνικών μνημείων (οι αδαείς χωρικοί δεν ήξεραν τι να τα κάνουν και τα έσπαγαν ή τα χάριζαν στους ξένους που έκαναν τούμπες για τους θησαυρούς που έρχονταν στα χέρια τους και δε θα ξεχάσω τις συγκλονιστικές σκηνές που εκτυλίχτηκαν μεταξύ ντόπιων και ξένων για τους τάφους της Ασίνης, αυτόν τον εκπρόσωπο του Λουδοβίκου ΙΔ΄, τον Πολ Λούκας, ήθελα να τον σφάξω, τίποτα δεν άφησε άπαρτο), εξαιρετική περιγραφή του προδότη Σάλα που έριξε το Ναύπλιο ξανά στα χέρια των Οθωμανών κλπ.

Η συγγραφέας ήταν πραγματικά μια αποκάλυψη για μένα. Χωρίς να ανήκει σε μεγάλους εκδοτικούς οίκους, χωρίς να έχει ακουστεί το όνομά της ευρέως, έχει γράψει δύο καταπληκτικά μυθιστορήματα, με άφταστη τέχνη, ωμό ρεαλισμό, έμπειρη εξισορρόπηση της Ιστορίας και της φαντασίας, οπότε πραγματικά ανυπομονώ να γράψει κι άλλα κείμενα, γιατί ασχολείται με ιστορίες σχεδόν ξεχασμένες, με καταπληκτική γραφή!

Έτσι και το 1715, χωρίς ερωτικές σκηνές και σχοινοτενείς όρκους αγάπης (γκώσαμε από τέτοια σε άλλα βιβλία, φτάνει!), χωρίς διδακτισμό και μονομερή αντίληψη των καταστάσεων, αποτελεί ένα από τα καλύτερα ελληνικά ιστορικά μυθιστορήματα που έχουν περάσει από τα χέρια μου!

Πάνος Τουρλής