Είναι δυνατόν μια σειρά πολιτικών τραγουδιών, όπως είναι τα "Γράμματα από τη Γερμανία" - να είναι επίκαιρα, με την κυριολεκτική σημασία της λέξης, μετά από πενήντα ολόκληρα χρόνια; Ο αναγνώστης των στίχων και, κυρίως, ο ακροατής των τραγουδιών, ας κρίνει. Ο παλιός και ο καινούριος. Και εκείνος που τα υποδέχτηκε πριν από πέντε δεκαετίες και ταυτίστηκε μαζί τους, και αυτός που τα πρωτοακούει. Είναι δυνατόν τα πολιτικά γεγονότα να επαναλαμβάνονται, οι κοινωνικές καταστάσεις να μοιάζουν, να επιμηκύνονται ή να μένουν αναλλοίωτες τόσο πολύ στον χρόνο, ώστε ο ακροατής να βλέπει σε τραγούδια που γράφτηκαν πριν από τόσες δεκαετίες, συνθήκες και συμπεριφορές που είναι σημερινές; Ας διαβάσει και ας ακούσει άλλη μια φορά αυτά τα τραγούδια ο παλιός και ο σημερινός ακροατής, και ας απαντήσει μόνος του σε αυτά τα ερωτήματα. Ας βρει τις αντιστοιχίες, τις ομοιότητες, τις αναλογίες και ας συγκρίνει τα αισθήματα και την ιδεολογία του με όσα λένε τα τραγούδια, από τη μια, και με όσα συμβαίνουν γύρω του, από την άλλη. Υπάρχουν μέσα σε αυτή τη σειρά τραγουδιών, καταστάσεις που σίγουρα σε τίποτα δεν άλλαξαν. Μήπως και σήμερα δεν "βγαίνει η ζωή μας στο σφυρί σε Αμερική και Ευρώπη"; Υπάρχουν τραγούδια που σκιτσάρουν τύπους του ελληνικού ακροδεξιού παρακράτους, που καταπίεζαν στη δεκαετία του ‘60 τους Έλληνες εργάτες στη Γερμανία. Θα βρείτε τέτοιους τύπους και σήμερα να στρογγυλοκάθονται στα πίσω πίσω έδρανα της ελληνικής Βουλής. Επίσης υπάρχουν τραγούδια που προειδοποιούν από τα βάθη μισού αιώνα για τον εκκολαπτόμενο νεοναζισμό στη Γερμανία και άλλα που ειρωνεύονται τις αντιφάσεις αλλά και τις επεκτατικές τάσεις του ΝΑΤΟ σε βάρος της τότε Σοβιετικής Ένωσης. Και εδώ οι αναγωγές με το σήμερα είναι εύκολες. Κάποια τραγούδια, στη συνέχεια, παρακολουθούν τους μετανάστες στην καθημερινότητα τους, στη δουλειά και στη σχόλη. Τέλος, κάποια άλλα αναφέρονται στην έμφυτη τάση της εργατικής τάξης να βρίσκει τους συμμάχους της και να εντοπίζει τους εχθρούς της. Και, προς ενόχλησιν κάποιων, να δίνει τα χέρια και να συσπειρώνεται μαχητικά πάνω από εθνικές και θρησκευτικές διαφορές. Μακάρι πάντως να φτάσει σύντομα η εποχή που το περιεχόμενο τραγουδιών, όπως τα "Γράμματα από τη Γερμανία", να γίνει ανεπίκαιρο. Φώντας Λάδης