κ.ά. (Εικονογράφος)

Συλλογικό έργο (Εικονογράφος)

Φωκίων Δημητριάδης (Εικονογράφος)

O Φωκίων Δημητριάδης ή Φώκος, για τους φίλους του (1894-1977), υπήρξε ο γνωστότερος ίσως Έλληνας σκιτσογράφος και γελοιογράφος του 20ού αιώνα, που ασχολήθηκε κυρίως με τη σατιρική πολιτική γελοιογραφία. Γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη και σπούδασε στη Μεγάλη του Γένους Σχολή. Από νεαρής ηλικίας δημοσίευσε σκίτσα του στα έντυπα της Σχολής Γλωσσών και Εμπορίου της Κωνσταντινούπολης, στην οποία επίσης φοίτησε. Το 1915 ήλθε στην Ελλάδα και δούλεψε επί πενταετία στο υποκατάστημα της Εθνικής Τράπεζας στη Θεσσαλονίκη. Από το 1922 αφιερώθηκε ολοκληρωτικά στη σατιρική γελοιογραφία, δουλεύοντας στην εφημερίδες του Δημήτριου Λαμπράκη "Ελεύθερο Βήμα" (μετέπειτα "Το Βήμα") και "Αθηναϊκά Νέα" (μετέπειτα "Τα Νέα"). Μεγάλη του αγάπη υπήρξε και η ΑΕΚ, της οποίας αποτέλεσε ιδρυτικό μέλος. Από το 1945 έως το 1960 ήταν η περίοδος της μεγάλης του ακμής, όταν τα σκίτσα του ασκούσαν μεγάλη επιρροή και λαμβάνονταν σοβαρά υπόψη από τους πολιτικούς. Στο διάστημα αυτό, αλλά και αργότερα, εξέδωσε πολλές γελοιογραφικές σειρές, ανάμεσά τους και τη διασκευή της ομηρικής "Οδύσσειας". Το 1961 τιμήθηκε με το Α΄ Βραβείο του Παγκόσμιου Διαγωνισμού Πολιτικής Γελοιογραφίας στο Λος Άντζελες και το 1969 με το Αριστείο Γραμμάτων και Τεχνών της Ακαδημίας Αθηνών. Ο Φωκίων Δημητριάδης συνέχισε τη χιουμοριστική παράδοση του Θέμου Άννινου. Το σκίτσο του διακρίνεται για την εικονογραφική του πληρότητα, τη σημασία στη λεπτομέρεια και τον υψηλό τόνο της σάτιρας. Οι φιγούρες του δεν είναι στατικές, αλλά έχουν παλμό, ζωντάνια και κίνηση, απεικονίζοντας ταυτόχρονα ψυχικές καταστάσεις. Μοναδική ήταν η ικανότητά του να φιλοτεχνεί γελοιογραφίες πολιτικών ανδρών, υπογραμμίζοντας ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους, το οποίο τους ακολουθούσε ως σημείο αναφοράς. Κάποτε ο Κωνσταντίνος Τσάτσος, ως Υπουργός Προεδρίας τη δεκαετία του ΄50, κατέβασε από το Ηρώδειο μια παράσταση των "Ορνίθων" του Αριστοφάνη, επειδή λόγω της αθυροστομίας της ενόχλησε τους θρησκόληπτους και τον κλήρο. Μετά απ΄ αυτό το περιστατικό, ο Δημητριάδης στις γελοιογραφίες του ζωγράφιζε διαρκώς δίπλα στον Τσάτσο και μια κότα. Κάποια στιγμή, οι δύο άνδρες βρέθηκαν σε μία εκδήλωση, οπότε ο αείμνηστος Ακαδημαϊκός και Πρόεδρος της Δημοκρατίας ρώτησε τον δημοσιογράφο: "Καλά κ. Δημητριάδη, γιατί με ζωγραφίζετε πάντα με μια κότα;" και ο Δημητριάδης του απάντησε: "Ένα μυστήριο πράγμα υπουργέ μου, το ίδιο ακριβώς με ρωτά και η κότα". Υψηλό αίσθημα χιούμορ, από ένα μεγάλο τεχνίτη του σκίτσου, που έφυγε από τη ζωή στις 19 Ιουνίου 1977.

Κώστας Μπέζος (Εικονογράφος)

Ο Κώστας Μπέζος (Μπολάτι Κορινθίας,1905 - Αθήνα, 1943) ήταν λαϊκός τραγουδοποιός, τραγουδιστής, κιθαρίστας, μαέστρος αλλά και σκιτσογράφος και αρθρογράφος του Μεσοπολέμου. Υπήρξε ένας από τους γνησιότερους "αριστοκράτες μάγκες". Σύμφωνα με σχεδόν επιβεβαιωμένες πληροφορίες του Παναγιώτη Κουνάδη, ταυτίζεται με τον ρεμπέτη Α. Κωστή, έχοντας χρησιμοποιήσει το όνομα αυτό ως ψευδώνυμο. Ήρθε στην Αθήνα (μετά το Γυμνάσιο, που τελείωσε στην Κόρινθο) και γράφτηκε στη Σχολή Καλών Τεχνών. Όμως παράλληλα έκανε μαθήματα κιθάρας και έτσι τον απορρόφησε η μουσική. Υπήρξε γέννημα-θρέμμα της "Μάντρας του Αττίκ", αλλά δεν εγκατέλειψε και την εικαστική έκφραση, αναδεικνυόμενος ως ο βασικός σκιτσογράφος της εφημερίδας "Πρωΐα" (στην οποία συχνά αρθρογραφούσε). Πρωτοηχογράφησε τραγούδια του το 1930. Επισκεπτόταν συχνά τη Θεσσαλονίκη με το Συγκρότημα του Αττίκ ή με το 8μελές προσωπικό του Συγκρότημα με χαβάγιες (έπαιζαν πάντα με άσπρα και ονομάζονταν γι αυτό "Τα άσπρα πουλιά"). Πραγματοποίησε και περιοδείες, φτάνοντας ως την Αμερική. Στο συγκρότημα αυτό μετείχε και ο ανιψιός του Τίτος Καλλίρης (πατέρας του σημερινού τραγουδιστή Θάνου Καλλίρη), όπως επίσης και ο Κωνσταντίνος-Παλαιολόγος Κοσιάδης (μαζί τους συνεργάστηκε το 1937 και ο έφηβος τότε Τώνης Μαρούδας). Ο Μπέζος έγραψε τους στίχους και τη μουσική του γνωστού τραγουδιού "Εν τάξει" ("Βρε πώς τη δουλεύουνε εντάξει στην Ελλάδα κάθε μηχανή, όλοι οι παλαβοί να είν΄ απέξω και οι γνωστικοί μεσ΄ στο Δαφνί...") καθώς και άλλα δημοφιλή τραγούδια με επικεφαλής τη θρυλική "Παξιμαδοκλέφτρα" ("Ήσουνα ξυπόλητη"), που "κατακεραύνωσε" σε δημοσίευμά της η Σοφία Σπανούδη ("Μουσική Ζωή", 1.10.1931), θεωρώντας την ως "υπόδειγμα ταπεινού, χυδαίου και γαιώδους κομματιού, που χαμοσέρνει την τέχνην των ήχων στα βρωμερώτερα επίπεδα της σαρκικής μουσικής ρυπαρογραφίας". Στα μεγάλα "σουξέ" του (που "επαμφοτερίζουν" από το βαρύ ρεμπέτικο ως τη νοτιοαμερικάνικη χαβάγια), περιλαμβάνονται τα: "Στην υπόγα", "Αδυνάτισα ο καημένος", "Τούτο το καλοκαιράκι", "Ντερτιλίδικο", "Γλυκειά Σταμπούλ", "Κάηκε κι ένα σχολείο", "Χιπ Χοπ", "Τουμπελέκι-τουμπελέκι", "Επτανησιώτικη καντάδα", "Μόνα" (μεγάλη επιτυχία της Κάκιας Μένδρη), "Παραγουάη", "Νοκτούρνο", "Πάμελα Μελωδία", "Ζίρα", "Άσπρα πουλιά", "Τα Άσπρα Πουλιά στα βουνά", "Η Φυλακή είναι Σχολείο", "Στου Λαΐνη την ταβέρνα", "Τρούμπα", "Του Λαΐνη το κρασί", "Λαίντυ Γιακουλέλε", "Ο Μπέζος στην Αμερική", "Δωσ΄ μου την καρδιά μου πίσω", "Ντίπι-ντίπι-ντοπ", "Γλυκειά μου αγάπη γύρνα", "Πες μου", "Αλλό! Αλλό!", "Το Ταγκό του μυστηρίου", "Νύχτες γλυκές", "Βίκι-Βίκι", "Ο καημός του τσομπάνου", "Λιλόγκα", "Μικρούλα Μπίμπη", "Το ταγκό της νύχτας", "Σμαρτ", "Τα ερωτικά μάτια", "Φοξ ξιξι", "Ουρρά Ουρρά", κ.λπ. Μετά το 1935 και ώς την Κατοχή επισκεπτόταν κάθε χρόνο τη Θεσσαλονίκη και εμφανιζόταν στο Κέντρο του Λευκού Πύργου, μετέχοντας σε θιάσους βαριετέ. Το 1941-42 έπαιξε στην κινηματογραφική ταινία "Μάγια η τσιγγάνα" (του Γιάννη Χριστοδούλου). Έχασε τη μάχη με τη ζωή κατά τη διάρκεια της Κατοχής από τις στερήσεις και τάφηκε στο Γ΄ Νεκροταφείο. Τον Φεβρουάριο-Μάρτιο του 1943 πραγματοποιήθηκε Έκθεση Καλλιτεχνικών ενθυμίων του, στην "Αίθουσα Τέχνης" (οδός Φιλελλήνων 8). (Πηγή: www.mygreek.fm)

Νίκος Καστανάκης (Εικονογράφος)

Γεώργιος Γκέιβελης (Εικονογράφος)

Ο Γεώργιος Γκέιβελης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1895. Ξεκίνησε τη δημοσιογραφική του σταδιοδρομία στο "Χρόνο", ως συντάκτης και σκιτσογράφος. Μετά το 1912 αφοσιώθηκε στη σατιρική γελοιογραφία, σε συνεργασία με όλα τα σατιρικά έντυπα της Πόλης. Το 1918 εξέδωσε τον πολύχρωμο, σατιρικό "Γάτο", που η έκδοσή του συνεχίστηκε μετά το 1935 στην Αθήνα. Μια γελοιογραφία του στην "Καθημερινή", με αφορμή την πρώτη ελληνική νίκη στο αλβανικό μέτωπο, αναδημοσιεύτηκε στον συμμαχικό Τύπο. Ήταν ο πρώτος Έλληνας γελοιογράφος που χρησιμοποίησε χρώμα στις γελοιογραφίες.

Παύλος Μ. Παυλίδης (Εικονογράφος)

Ο Παύλος Παυλίδης του Μιχαήλ (1909-1980) ήταν ζωγράφος, σκιτσογράφος και δημοσιογράφος. Γεννήθηκε στον Πειραιά τον Ιούνιο του 1909. Σπούδασε νομικά στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και ταυτόχρονα ζωγραφική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών. Από νεαρή ηλικία είχε αρχίσει να σκιτσάρει πολιτικά πρόσωπα και γεγονότα. Έτσι σε ηλικία 22 ετών έγινε συνεργάτης της εφημερίδας "Πατρίς" του Σίμου, που είχε μεταφέρει την έδρα της από τη Ρουμανία στην Αθήνα (1931). Υπήρξε επίσης συνεργάτης των περισσοτέρων αθηναϊκών εφημερίδων, όπως οι "Ακρόπολις", "Καιροί", "Εθνική", "Μάχη", "Ασύρματος", "Εμπρός", "Εθνικός Κήρυξ", "Ριζοσπάστης", "Ελευθερία", "Κοινωνία", "Νέος Κόσμος", "Βραδυνή", "Ταχυδρόμος", αλλά και πολλών περιοδικών, όπως: "Εβδομάς", "Σαββατοκύριακο", "Θεατής", "Σήμερα", "Σάτιρα", "Θησαυρός", "Ρομάντζο", κ.ά. Συμμετείχε σε περισσότερες από δέκα μεγάλες καλλιτεχνικές εκθέσεις και σε τρεις πανελλήνιες του Ζαππείου. Αργότερα ασχολήθηκε και με την παιδική γελοιογραφία καθώς και με διαφημιστικές μακέτες, για πολλές από τις οποίες βραβεύθηκε. Υπήρξε μέλος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών (ΕΣΗΕΑ), του Καλλιτεχνικού και Επαγγελματικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και της Εταιρίας Ελλήνων Ευθυμογράφων. Έργα του κοσμούν πολλές ιδιωτικές συλλογές, καθώς επίσης στο Δήμο Αθηναίων, στο Δήμο Πειραιώς, στο Μουσείο Παγκόσμιας Χιουμοριστικής Τέχνης στο Οντάριο του Καναδά και στη Μόσχα. Είχε λάβει Α΄ Βραβείο καλλιτεχνικής αφίσας του ΕΟΤ και Α΄ Βραβείο του Ταχυδρομικού Ταμιευτηρίου (1970). Το 1977 έλαβε τιμητική σύνταξη από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Δημήτρης Λαζογιώργος - Ελληνικός (Συγγραφέας)

Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα

Δημήτρης Λαζογιώργος - Ελληνικός (Επιμέλεια)