Προσωρινά μη διαθέσιμο
Καλέστε μας για πληροφορίες
ISBN:
9789605060084
Κατηγορίες:
Έτος κυκλοφορίας
Εκδότης
Οι λαϊκές εξεγέρσεις δεν ήταν σπάνιο φαινόμενο στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία. Η αυτοκρατορική εξουσία περιοριζόταν από την αντίληψη ότι οι αυτοκράτορες ήταν οι αντιπρόσωποι του Θεού στη Γη και, κατά συνέπεια, ήταν υποχρεωμένοι να κυβερνούν με βάση τους χριστιανικούς νόμους αλλά και τη μακραίωνη ρωμαϊκή πολιτειακή παράδοση, στο πλαίσιο της οποίας ορισμένες θεσμικές αρμοδιότητες ασκούνταν από άλλους φορείς.
Κατά την πρωτοβυζαντινή περίοδο (4ος-7ος αι.) συνήθως το επίκεντρο των κοινωνικών συγκρούσεων ήταν ο Ιππόδρομος της Κωνσταντινούπολης και το λαϊκό αίσθημα το εξέφραζαν οι δήμοι. Τους επόμενους αιώνες, η σταδιακή ενίσχυση του στρατιωτικού χαρακτήρα της βυζαντινής κοινωνίας, υπό το βάρος της απειλής επικίνδυνων εχθρών (κυρίως Αράβων και Βουλγάρων), ουσιαστικά εξουδετέρωσε την επιρροή του λαϊκού παράγοντα στα πολιτικά δρώμενα.
Στη συνέχεια όμως η αποσταθεροποίηση της Αυτοκρατορίας, το δεύτερο μισό του 11ου και τις αρχές του 12ου αιώνα, λόγω των εντεινόμενων τουρκικών εισβολών και της ισχυροποίησης των αριστοκρατών, επανέφερε στο προσκήνιο τα λαϊκά αιτήματα για μεγαλύτερη ασφάλεια και κοινωνική δικαιοσύνη.
Από τον 12ο αιώνα και εξής, η Βυζαντινή Αυτοκρατορία οδηγήθηκε βαθμιαία αποσάθρωση. Η κατάτμηση της, το 1204, σε ένα μωσαϊκό ελληνικών και λατινικών ηγεμονιών έφερε στο προσκήνιο φιλόδοξους αριστοκράτες, που προώθησαν σχέδια ανεξαρτητοποίησης από την κεντρική εξουσία. Παράλληλα, η άλγη των πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών συνθηκών ευνόησε την εκδήλωση επαναστατικών κινημάτων.
Μέσα από τις σελίδες του "Ε"-Ιστορικά αναβιώνουν λαϊκά κινήματα και εξεγέρσεις στο Βυζάντιο από τον 7ο έως τον 14ο αιώνα. Παρουσιάζονται κοινωνικά κινήματα με εθνικές παραμέτρους-, όπως οι εξεγέρσεις του Θωμά του Σ(κ)λάβου, του Πέτρου Δελεάνου και Γεώργιου Βοϊτάχου-, η θρησκευτική φύση και οι κοινωνικές προεκτάσεις των αιρετικών κινημάτων των Παυλικιανών και των Βογομίλων, η πραξικοπηματική και βίαιη ανάρρηση στο θρόνο του Φωκά (602-610) και του Ανδρόνικου Α" Κομνηνού (1183-1185) και ο ρόλος του λαού της Κωνσταντινούπολης στην άνοδο και την πτώση τους, τα στασιαστικά και αυτονομιστικά κινήματα σε Ρόδο και Κρήτη και το ενδιαφέρον κοινωνικό πείραμα της Επανάστασης των Ζηλωτών στη Θεσσαλονίκη, στην Ύστερη Βυζαντινή Αυτοκρατορία.
Περιέχονται τα κείμενα:
- Γιώργος Καρδαράς, "Κοινωνικά κινήματα και εθνικές παραμέτρους: Θωμάς ο Σλάβος, Πέτρος Δελεάνος και Γεώργιος Βοϊτάχος"
- Παντελής Χαραλαμπάκης, "Παυλικιανισμός και Βογομιλισμός: Θρησκευτικές αιρέσεις και λαϊκά κινήματα"
- Γεράσιμος Μέριανος, "Φωκάς και Ανδρόνικος Α΄Κομνηνός. Ο ρόλος του λαού της Κωνσταντινούπολης στην άνοδο και την πτώση τους"
- Φωτεινή Β. Πέρρα, "Στασιαστικά και αυτονομιστικά κινήματα στην Κρήτη και τη Ρόδο κατά την υστεροβυζαντινή περίοδο (12ος - 15ος αιώνες μ.Χ.)
- Νίκος Νικολούδης, "Η επανάσταση των Ζηλωτών"
Ο Νικόλαος Γ. Νικολούδης (Αθήνα, 1960) αποφοίτησε από το Κολλέγιο Αθηνών με έπαινο στην Ιστορία και το 1984 από το τμήμα Ιστορίας - Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είναι διδάκτωρ Ιστορίας του King΄s College (Πανεπιστήμιο του Λονδίνου) με ειδίκευση στους τελευταίους αιώνες του Βυζαντίου. Έχει διδάξει στο Αρσάκειο Ψυχικού, σε σεμινάρια της ΧΕΝ, στη σχολή Ξεναγών Αθηνών και στο Διεθνές Κέντρο Μεσογειακών Σπουδών - ΔΙΚΕΜΕΣ. Έχει δώσει διαλέξεις και έχει συμμετάσχει σε πολλά επιστημονικά συνέδρια. Είναι επιμελητής έκδοσης του επίτομου "Λεξικού της βυζαντινής Πελοποννήσου" (Αθήνα 1998) και διευθυντής σύνταξης του μηνιαίου περιοδικού "Ιστορικά Θέματα".
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
Η Φωτεινή Β. Πέρρα (Αθήνα 1978), σπούδαοε ιστορία στο Ιόνιο Πανεπιστήμιο και εκπόνησε τη διδακτορική της διατριβή στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου (Τμήμα Μεσογειακών Σπουδών), ενώ είναι μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο Πανεπιστήμιο του Johannesburg (Τμήμα Ελληνικών και Λατινικών Σπουδών). Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα εστιάζονται στη μελέτη των σχέσεων μεταξύ Βυζαντίου και Βενετίας (11ος-15ος αι.), όπως και μεταξύ Βενετίας και Οθωμανικής αυτοκρατορίας, καθώς της λατινικής κυριαρχίας στον ελλαδικό χώρο (1204-1797). Είναι συνεργάτης του "Εγκυκλοπαιδικού Προσωπογραφικού Λεξικού Βυζαντινής Ιστορίας και Πολιτισμού" (για την ελληνική και την αγγλική έκδοση), του μηνιαίου ιστορικού περιοδικού "Ιστορικά Θέματα" και μέλος της επιστημονικής επιτροπής του περιοδικού "Βυζαντινός Δόμος". Άρθρα και βιβλιοκρισίες της έχουν δημοσιευτεί σε ελληνικά και ξένα περιοδικά, καθώς και κεφάλαια της στην πολύτομη "Ιστορία των Ελλήνων". Έχει διδάξει βυζαντινή και μεσαιωνική Ιστορία στο Arcadia Center for Hellenic, Balkan and Mediterranean Studies and Research (2007), καθώς και στα Πανεπιστήμια Αιγαίου και Πελοποννήσου με ανάθεση (ΠΔ. ΄ 407/80) (2008).
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
Ο Παντελής Χαραλαμπάκης είναι διδάκτωρ Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
Η Βασιλική Λάζου γεννήθηκε το 1973 στη Λαμία. Σπούδασε στο Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών και στο University of Essex στη Μ. Βρετανία, από όπου έλαβε μεταπτυχιακό τίτλο σπουδών με ειδίκευση στην προφορική και τη συγκριτική ιστορία. Εκπόνησε διδακτορική διατριβή το 2010 στο τμήμα Πολιτικής Επιστήμης και Ιστορίας του Παντείου Πανεπιστημίου. Διετέλεσε μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο τμήμα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, όπου εργάστηκε πάνω στην ανάπτυξη καινοτόμων διαδραστικών περιβαλλόντων για τη διάχυση της επιστημονικής γνώσης στο Μουσείο της Πόλης του Βόλου. Στο επίκεντρο των ερευνητικών ενδιαφερόντων της βρίσκονται όψεις του Εμφυλίου Πολέμου στις πόλεις, όπως η απονομή της δικαιοσύνης, το ζήτημα των εσωτερικών προσφύγων και οι δημόσιες τελετές καθώς και η μνήμη της δεκαετίας του 1940, όπως αποτυπώνεται στις προφορικές μαρτυρίες. Έχει λάβει μέρος σε συνέδρια και έχει δημοσιεύσει άρθρα για την περίοδο 1940-1949 σε συλλογικούς τόμους, σε επιστημονικά περιοδικά και στον Τύπο καθώς και Επιμελήτρια των ιστορικών εντύπων των εφημερίδων Ελευθεροτυπία, Ελεύθερος Τύπος, Επενδυτής και της εφημερίδας Ντοκουμέντο . Είναι μέλος της οργανωτικής και επιστημονικής επιτροπής των εκδηλώσεων "Η Αθήνα ελεύθερη. 12 Οκτωβρίου 1944" και επί σειρά ετών μέλος του διοικητικού συμβουλίου της Εταιρείας Διάσωσης Ιστορικών Αρχείων (ΕΔΙΑ).
Ο Αρτέμης Ψαρομηλίγκος είναι δημοσιογράφος.
