Γιατί ο Ζαχαρίας, που συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους συνθέτες της οθωμανικής μουσικής, καθώς και ο Γιώργος Μπατζάνος, που η φήμη της δεξιοτεχνίας του στο ούτι έχει κάνει το γύρο του κόσμου, είναι ακόμα άγνωστοι στην Ελλάδα; Και για πιο λόγο ο Νικολάκης είναι διάσημος στις αραβικές χώρες και οι συνθέσεις του είναι πάντα μέσα στο ρεπερτόριο της αραβικής κλασικής μουσικής, ενώ στην Ελλάδα δεν παίζονται τα έργα του;
Η συμβολή των Ρωμηών στη μουσική της Πόλης είναι τεράστια, είτε ως τραγουδιστών και μουσικών του παλατιού είτε ως ψαλτών στις ορθόδοξες εκκλησίες. Ο κατεξοχήν, όμως χώρος έκφρασης των Ρωμηών μουσικών ήταν οι ταβέρνες, βρίσκονταν κυρίως στην περιοχή του Γαλατά και η μουσική δραστηριότητα σε αυτές επηρέαζε και τη μουσική στο παλάτι. Όργανα που αρχικά παίζονταν μόνο στις ταβέρνες, όπως το βιολί, εισάγονται σταδιακά και στο σαράι. Μουσικοί όπως ο Ρωμηός, Αναστάσιος και ο Αρμένης Stefano καλούνταν περιστασιακά να εξασκήσουν την τέχνη τους μπροστά στον Σουλτάνο. Αργότερα, ο Νικολάκης και οι Γιάννης και Χρήστος Κυριαζίδης καλούνταν τακτικότερα, για τις μουσικοχορευτικές παραστάσεις των Kocekce. Οι μουσικοί αυτοί συγκροτούσαν τις ορχήστρες Kabasaz, και με τον ιδιαίτερο τρόπο πού έπαιζαν τις λύρες με τα μεγάλα δοξάρια "καθώς τα λαούτα κρατούσαν το ρυθμό" -η φράση είναι της Fahire Fersan- δημιουργούσαν για το ακροατήριό τους ένα κλίμα ευφορίας.
Στο βιβλίο αυτό ο Χρίστος Τσιαμούλης και ο Παύλος Ερευνίδης παρουσιάζουν, με ευρωπαϊκή σημειογραφία, ένα μεγάλο μέρος του ρεπερτορίου που δημιούργησαν οι Ρωμηοί συνθέτες από τα μέσα του 17ου αιώνα έως της μέρες μας. Παραθέτουν βιογραφίες και φωτογραφίες των συνθετών, καθώς και επίμετρα με πληροφορίες για τους Έλληνες οργανοποιούς της Πόλης, το μουσικό σύστημα της οθωμανικής μουσικής, τους μουσικούς δρόμους (makam) και τους ρυθμούς (usul) των κομματιών, τη μορφολογία των συνθέσεων κ.ά. Αναδημοσιεύουν επίσης σημείωμα του Ν. Στεφανίδη για τις ορχήστρες που έπαιζαν στα κέντρα της Πόλης.
Ο Χρίστος Τσιαμούλης γεννήθηκε στην Αθήνα το 1961. Σπούδασε κιθάρα με τη Λίζα Ζώη και θεωρητικά στο Εθνικό Ωδείο Αθηνών. Στη συνέχεια πήρε το δίπλωμα της βυζαντινής μουσικής με δάσκαλο τον Λυκούργο Αγγελόπουλο από το Ωδείο Σκαλκώτα. Από το 1980 με αφορμή τη γνωριμία του με το σύλλογο του Σίμωνα Καρρά, στράφηκε στη μελέτη της Ελληνικής παραδοσιακής μουσικής και την εκμάθηση των παραδοσιακών οργάνων όπως το ούτι, το πολιτικό και στεριανό λαούτο, το σάζι, ο ταμπουράς και ο ταμπουράς με δοξάρι, η πολιτική και η κρητική λύρα, ο κεμανές Καππαδοκίας, το νέι, το καβάλι, η φλογέρα κλπ. Με τις "Δυνάμεις του Αιγαίου" το 1985 ξεκίνησε μια δημιουργική πορεία πάνω στην παράδοση αλλά και στις μουσικές τάσεις του σύγχρονου τραγουδιού. Παράλληλα με την έκδοση τριών CD "Δυνάμεις του Αιγαίου" 1985, "Ήχος Β΄" 1985 [ΕΜΙ] και "Ανατολικό παράθυρο" 1989 [ΜΒΙ], το συγκρότημα έκανε συναυλίες στην Ελλάδα, την Ευρώπη, την Αμερική και την Αυστραλία μέχρι και το 1991 όπου έληξε η συνεργασία τους. Συνεργάστηκε με πολλούς μουσικούς, τραγουδιστές και συνθέτες της παλαιότερης και της νέας γενιάς: (Μ. Χατζιδάκις, Δ. Σαββόπουλος, Γ. Μαρκόπουλος, Ν. Ξυδάκης, Ν. Μαμαγκάκης, Γ. Χατζηνάσιος, Δ. Μαραγκόπουλος, Ν. Κυπουργός, Μ. Φαραντούρη, Ελ. Αρβανιτάκη, Σ. Γιαννάτου, Λιζ. Καλημέρη, Μ. Λιδάκης, Αλκ. Ιωαννίδης, Ηλ. Λιούγκος, Σ. Παπάζογλου, Κ. Παπαδοπούλου, Κ. Κουλιά, Γ. Χαρούλης, Δ. Μπάσης, και Γ. Νέγκα. Επίσης συνεργάστηκε με πολλούς σημαντικούς εκπροσώπους της παραδοσιακής μουσικής: (Σίμων Καρράς, Χρ. Αηδονίδης, Δ. Σαμίου, Ν. Σαραγούδας, Μαριώ, Ψαραντώνης, Μ. Τζουγανάκης, Γ. Αμαραντίδης, Μ. Καλιοντζίδης), και με όλους τους νεώτερους δεξιοτέχνες της καινούργιας γενιάς. Ακόμη συνέβαλε στην δημιουργία της "Εστουδιαντίνας" όπου τραγούδησε και συμμετείχε στην ορχήστρα από τα πρώτα της βήματα. Μετά το τέλος των "Δυνάμεων του Αιγαίου" συνέχισε προσωπική πορεία που περιλαμβάνει δίσκους, που περιέχουν κυρίως δικές του συνθέσεις καθώς και διασκευές παραδοσιακών τραγουδιών. Στις συνθέσεις του διακρίνεται η επεξεργασία σύγχρονων στοιχείων με μοτίβα της παραδοσιακής και λαϊκής ελληνικής μουσικής και της παράδοσης της Ανατολικής Μεσογείου γενικότερα. Από το 1985 διδάσκει παραδοσιακά όργανα σε ωδεία και μουσικές σχολές: Πνευματικό Κέντρο Περιστερίου, Ίδρυμα Γουλανδρή - Χορν, Ωδείο Σκαλκώτα, Μουσική Σχολή Περισσού , Μουσικό Γυμνάσιο Χαϊδαρίου, Μουσείο Λαϊκών Οργάνων, Δημοτικό Ωδείο Πατρών). Το 2003 ξεκίνησε συνεργασία με το Ωδείο Αθηνών, δημιουργώντας τμήμα ελληνικής μουσικής όπου διδάσκονται όλα τα παραδοσιακά όργανα και οι ελληνικοί χοροί. Στα πλαίσια αυτού του τμήματος διδάσκει θεωρητικά της ελληνικής μουσικής, τραγούδι, ούτι, ιστορία της βυζαντινής και παραδοσιακής μουσικής, καθώς και το θεωρητικό μάθημα "Ήχος και Μακάμ" στα πλαίσια του μεταπτυχιακού τμήματος βυζαντινής. Από το 2004 διδάσκει ταμπουρά στο τμήμα μουσικολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έχει κάνει πολλά σεμινάρια ανά την Ελλάδα με θέμα την ελληνική παραδοσιακή μουσική και την πράξη της τέχνης του αυτοσχεδιασμού πάνω στα μακάμ. Σαν δεξιοτέχνης στο ούτι συμμετείχε στην πρώτη συνάντηση λαουτοειδών το 1990 στο Παλλάς με διοργανωτή τον Λάμπρο Λιάβα, και στη Διεθνή Συνάντηση για τα λαουτοειδή που έγινε το 2005 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών με συνδιοργάνωση του "Εν Χορδαίς". Σαν δεξιοτέχνης του νέι έπαιξε στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού πλάι στον Σουλεϊμάν Εργκουνιέρ στα πλαίσια συνεύρεσης Ελλήνων και Τούρκων και συμμετείχε σε συναυλία Τουρκικής θρησκευτικής μουσικής που έγινε στο Κος Μιουζΐμ στα πλαίσια του Μουσικού Φεστιβάλ Κωνσταντινούπολης το 2003. Εξέδωσε σε συνεργασία με τον Π. Ερευνίδη βιβλίο με συλλογή τραγουδιών και μουσικής με τίτλο "Ρωμιοί συνθέτες της Πόλης, 17ος-18ος αι." (Εκδόσεις Δόμος).
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
