Η δυτική ψευδαίσθηση της ανθρώπινης φύσης
zoom in
Προσθήκη στα αγαπημένα

Η δυτική ψευδαίσθηση της ανθρώπινης φύσης

Marshall Sahlins

13.06€ -24% 9.93€

Εδώ και πάνω από δυο χιλιάδες χρόνια, ένα φάντασμα βασανίζει τον πολιτισμό που ονομάζουμε δυτικό: `η οπτασία μιας ανθρώπινης φύσης τόσο αχόρταγης κι εριστικής που, αν δεν δαμαστεί με κάποιο τρόπο, θα βυθίσει την κοινωνία στην αναρχία`. Το αντίδοτο στην αναρχία προσφέρεται σε δύο θεωρητικές συσκευασίες: ιεραρχία ή ισότητα, είτε ένα σύστημα κυριαρχίας που συγκρατεί με τη βία τη φυσική ιδιοτέλεια των ανθρώπων, είτε ένα σύστημα εξισορρόπησης που συμφιλιώνει τα ξεχωριστά συμφέροντα μέσα στο κοινό συμφέρον.
Στα μεγάλα ζητήματα, όπως στο κρύο μπάνιο, πρέπει να μπαίνεις και να βγαίνεις το ταχύτερο δυνατό, κι ο Sahlins δε χάνεται σε απεραντολογίες. Ορίζοντας τις συντεταγμένες τούτου του Μεταφυσικού Τριγώνου, από το Θουκυδίδη ως τον Χομπς και από τον Αυγουστίνο ως τους Πατέρες της Αμερικάνικης Επανάστασης, εντοπίζει γρήγορα το θεμέλιό του στην αντιπαράθεση μεταξύ πολιτισμού και φύσης, νόμου και φύσεως - αντίθεση που είναι το διακριτικό σημάδι του δικού μας φολκλόρ (και της κοινωνικής μας επιστήμης, άλλωστε), `σε αντιδιαστολή με τους πολλούς λαούς που, αντί να πιστεύουν πως οι άνθρωποι είναι βασικά κτήνη, θεωρούν ότι τα κτήνη είναι βασικά άνθρωποι`. Ωστόσο, η δυτική εμμονή σε μια παντοδύναμη και πανταχού παρούσα ιδιοτέλεια, λιγότερο ή περισσότερο ορθολογική, αγνοεί το μόνο αληθινά οικουμενικό γνώρισμα της ανθρώπινης κοινωνικότητας: δηλαδή τις συμβολικά κατασκευασμένες συγγενικές σχέσεις. `Γιατί, τι σημαίνει `συμφέρον του εαυτού` όταν τόσο ο εαυτός όσο και το συμφέρον είναι μάλλον διαπροσωπικές σχέσεις παρά ατομικά κατηγορήματα;` Το ερώτημα, ασφαλώς, δεν είναι αν η ανθρώπινη φύση είναι βασικά `καλή` ή `κακή`. Το ζήτημα είναι ο ίδιος ο βιολογισμός: η ιδέα ενός, μια για πάντα δεδομένου, σωματικού προκαθορισμού των πολιτισμικών μορφών.
Ο Sahlins καταλήγει στο συμπέρασμα ότι η δυτική κοινωνία έχει οικοδομηθεί πάνω σε μια διεστραμμένη και λανθασμένη ιδέα για την ανθρώπινη φύση. Αν είναι αλήθεια ότι ποτέ δεν είναι μάταιος ο στοχασμός πάνω στα πνευματικά θεμέλια, φαίνεται ότι, σε εποχές κρίσης και αναταραχής, γίνεται το απαραίτητο θεωρητικό εργαλείο για μια κριτική αντίσταση.


[Απόσπασμα από το κείμενο στο οπισθόφυλλο της έκδοσης]

Νίκος Κούρκουλος (Μεταφραστής)


Marshall Sahlins

Marshall Sahlins (Συγγραφέας)

Ο Marshall Sahlins γεννήθηκε το 1930, σπούδασε στο Πανεπιστήμιο του Michigan και πήρε το διδακτορικό του στο Πανεπιστήμιο Columbia. Αφού δίδαξε στο Michigan κατά το διάστημα 1956-73, είναι από το 1973 καθηγητής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Chicago. Πραγματοποίησε εθνογραφικές έρευνες στην περιοχή του Ειρηνικού (Ν. Γουινέα, Φίτζι, Χαβάη). Εστίασε το ενδιαφέρον του στην ανθρωπολογική θεωρία και, στη συνέχεια, στη θεμελίωση μιας ανθρωπολογικής οπτικής στην ιστορία. Θεωρείται ένας από τους κορυφαίους εκπροσώπους της πολιτισμικής ανθρωπολογίας. Σημαντικότερα έργα του είναι: "Stone age economics" (1974), "The use and abuse of biology" (1976), "Historical metaphors and mythical realities" (1981), "Islands of history" (1985), "How natives think: about captain Cook, for example" (1995).
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα

Τόπος Έκδοσης:
Αθήνα
Τόμος:
1
Δέσιμο:
Χαρτόδετο
Σελίδες:
154
Βάρος:
0.4 κιλά

Αξιολογήσεις

Γράψε μια αξιολόγηση