Η στάση της κριτικής απέναντι στον υπερρεαλισμό, στα χρόνια που μεσολάβησαν από τα τέλη της δεκαετίας του 1930 ως σήμερα, δεν υπήρξε -φυσικά- ούτε ενιαία ούτε και αμετάβλητη. Αρχικά οι πρώτες υπερρεαλιστικές εκδηλώσεις προκάλεσαν ισχυρές αντιδράσεις, για να ακολουθήσει ωστόσο, πολύ σύντομα, η συγκατάβαση και ο έπαινος. Πρόκειται για μεταβολή η οποία οφείλεται κυρίως στα `μετριοπαθή` δείγματα γραφής, εκ μέρους ορισμένων νεωτερικών ποιητών, με τα οποία επιχειρήθηκε η πραγμάτωση ενός `ελληνικότατου υπερρεαλισμού`. Με την προβολή της ελληνικής παράδοσης, τη μυθοποίηση του Αιγαίου και την ομολογημένη πίστη στην αρχή της νοηματικής αλληλουχίας, η `βιαιότητα` του υπερρεαλισμού αμβλύνεται και η `ακρότητα` εξισορροπείται με απτά παραδείγματα `θετικότητας` και κατάφασης. Ως τέτοια εκλαμβάνονται από την κριτική της εποχής οι Προσανατολισμοί και οι Σποράδες του Ελύτη (ο οποίος εμφανίζεται ως ο κύριος εκφραστής της τάσης του `μετριοπαθούς` υπερρεαλισμού), η Αμοργός του Ν. Γκάτσου, αλλά και η Ενδοχώρα του Εμπειρίκου. Το εγχείρημα του `εξελληνισμού` λειτούργησε, σύμφωνα με όλες τις ενδείξεις, κατευναστικά· το κρίσιμο ωστόσο ερώτημα είναι εάν απέμεινε κάτι απ` αυτή την επιχείρηση και τα ποιητικά της μορφώματα το οποίο να θυμίζει τον υπερρεαλισμό. (. . .)

[Απόσπασμα από το κείμενο της εισαγωγής της έκδοσης]