Το κανονάκι είναι ένα όργανο του οποίου ο ρόλος στη διαμόρφωση της ελληνικής λαϊκής μουσικής παραμένει αδιερεύνητος. Παρά την αδιαμφισβήτητη θέση του στο ελληνικό οργανολόγιο, η παρουσία του υπήρξε για δεκαετίες υποβαθμισμένη, ενώ η φιλολογία γύρω από το ρεπερτόριο και τους μουσικούς του δεν είναι πάντα επαρκώς τεκμηριωμένη. Το συγκεκριμένο βιβλίο επιχειρεί να σκιαγραφήσει τη θέση του οργάνου στην νεότερη ελληνική μουσική μέσω της συμμετοχής του στη δισκογραφία των 78 στροφών, η οποία αποτελεί το αρχαιότερο ηχογραφημένο και γι΄ αυτό πολυτιμότατο τεκμήριο.
Η συστηματική ακρόαση των κομματιών, μέσα από τις ψηφιακές τους επανεκδόσεις, δίνει τη δυνατότητα μελέτης του μουσικού υλικού σε βάθος, αναδεικνύοντας πολλές διαφορετικές πτυχές του. Είναι προφανές ότι, αποτυπωμένο ως μουσικό κείμενο, το υλικό αυτό προσφέρεται για τη διδασκαλία του οργάνου. Παράλληλα, η τροπική και ρυθμική ανάλυση αποτελούν βασικά εργαλεία για την προσπέλαση του συγκεκριμένου ρεπερτορίου, αλλά και του κεφαλαίου της ελληνικής μουσικής που αυτό αντιπροσωπεύει.
Ειδικότερα σε ό,τι αφορά στη μεταγραφή των κομματιών, ο συγγραφέας δεν αρκείται στη χρήση αυτούσιας της τουρκικής σημειογραφίας, η οποία αποτελεί τον πλέον διαδεδομένο κώδικα γραφής όλων των ανάλογων μουσικών ιδιωμάτων, αλλά επιχειρεί την αποσαφήνιση της λειτουργίας των εν πολλοίς αόριστων συμβόλων της. Έτσι, προκειμένου να ελαχιστοποιηθεί η απόσταση που χωρίζει τη θεωρητική υπόσταση των αλλοιώσεων από την πρακτική τους εφαρμογή, προσαρτήθηκαν σε αυτές αριθμοί, οι οποίοι μεταφράζονται σε αντίστοιχα μαντάλια στο κανονάκι. Με αυτόν τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα στους αρχάριους του οργάνου να κατανοήσουν τις περίπλοκες κινήσεις των φθόγγων, που ερμηνεύονται ως «έλξεις» και αποτελούν βασικό συστατικό της μελωδικής συμπεριφοράς.
Τέλος, η συγκεκριμένη έκδοση συνοδεύεται από τα πλήρη στοιχεία των επανεκδόσεων που χρησιμοποιήθηκαν για την ακρόαση και τη μεταγραφή των κομματιών, καθώς και από τις ετικέτες των πρωτότυπων δίσκων γραμμοφώνου, όπου αυτό κατέστη δυνατό.
Απόστολος Τσαρδάκας (Συγγραφέας)
Ο Απόστολος Τσαρδάκας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1969. Δέχτηκε τα πρώτα μουσικά ερεθίσματα από την οικογένειά του, η οποία διατηρεί μακρόχρονη σχέση με την τέχνη της μουσικής. Σε ηλικία 12 ετών ξεκίνησε την ενασχόλησή του με την κιθάρα, μελετώντας κυρίως την έντεχνη ελληνική μουσική και το ρεμπέτικο τραγούδι. Λίγο αργότερα συμμετείχε στην Ορχήστρα Νέων του Ι.Ν. Παναγούδας, με την οποία συνεργάστηκε για 8 χρόνια δίνοντας παραστάσεις σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό.
Τελειώνοντας το σχολείο ξεκίνησε την επαγγελματική του πορεία δουλεύοντας σε διάφορες μουσικές σκηνές της Θεσσαλονίκης, δίπλα σε καταξιωμένους Έλληνες καλλιτέχνες. Παράλληλα φοίτησε στη Σχολή Βυζαντινής Μουσικής της Ι.Μ. Θεσσαλονίκης, ολοκληρώνοντας τις σπουδές του δίπλα στον μεγάλο δάσκαλο και ιεροψάλτη του Οικ. Πατριαρχείου Ε. Γεωργιάδη.
Στις αρχές της δεκαετίας του ΄90 έστρεψε την μουσική του αναζήτηση στα όργανα και τις μουσικές της Μεσογείου. Μελέτησε αρχικά το ούτι, στη συνέχεια όμως αφοσιώθηκε στο κανονάκι με το οποίο καταξιώθηκε τελικά στο χώρο της παραδοσιακής μουσικής.
Από το 1993 ως το 2004 συμμετείχε στο μουσικό σχήμα Εν Χορδαίς, με το οποίο ηχογράφησε 5 δίσκους και έδωσε παραστάσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Παράλληλα εργάστηκε στην Ορχήστρα της ΕΤ3, στην Ορχήστρα παραδοσιακής μουσικής του Δήμου Θεσσαλονίκης και στην Ορχήστρα του Μουσείου Αρχαίων, Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Οργάνων. Έχει συνεργαστεί με διακεκριμένους καλλιτέχνες της παραδοσιακής και της έντεχνης ελληνικής μουσικής.
Έχει διδάξει ούτι και κανονάκι στο Μουσικό Σχολείο Θεσσαλονίκης για 6 συνεχή έτη, ενώ τα τελευταία 8 χρόνια διδάσκει στο Τμήμα Λαϊκής & Παραδοσιακής Μουσικής του ΤΕΙ Ηπείρου.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα
