Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο: Από τη μεριά του Σουάν
zoom in
Προσθήκη στα αγαπημένα

Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο: Από τη μεριά του Σουάν

Marcel Proust

Το μυθιστόρημα "Από τη μεριά του Σουάν" το 1913 εγκαινίασε τον γνωστότερο και μνημειωδέστερο αφηγηματικό κύκλο του 20ού αιώνα, που φέρει τον γενικό τίτλο "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο". Το έργο αυτό, που έφερε επανάσταση στη δομική και εκφραστική ισορροπία του μυθιστορηματικού είδους, θεωρείται ομόθυμα ο γενάρχης του λογοτεχνικού πολιτισμού αυτής της εκατονταετίας και ένα από τα κορυφαία επιτεύγματά του. Τα θέματα της μνήμης, του χρόνου, της ταυτότητας, του έρωτα, της ζήλιας, του θανάτου, όπως τα επεξεργάζεται η ψυχή, τα οποία είναι τα προσφιλή του όλου κύκλου, είναι επίσης όλα παρόντα στο πρώτο μυθιστόρημα, το οποίο επιπλέον είναι ίσως αυτό που εμπλέκεται αμεσότερα με τα προσωπικά βιώματα του ίδιου του Μαρσέλ Προυστ.
Το χωριουδάκι Κομπρέ, πιστή αναπαράσταση του Ιλιέ, όπου ο συγγραφέας περνούσε παιδί τις διακοπές του με τη γιαγιά, τις θείες και τη μητέρα, τους φίλους και τους γνωστούς της οικογενείας του, συγκροτεί έναν κόσμο που παρουσιάζεται στη μνήμη ως αποκλεισμένος και γίνεται αντιληπτός μόνο μέσα από μερικές πολύ μικρές λεπτομέρειες, από κάποιες άσχετες αναλαμπές: ώσπου η γεύση και η σύσταση ενός μπισκότου βουτηγμένου στο τσάι διεγείρει την "αθέλητη μνήμη", που ζωντανεύει καταλεπτώς το περιβάλλον, την ατμόσφαιρα και τα πρόσωπα του παλιού καιρού.
Το μυθιστόρημα "Από τη μεριά του Σουάν" είναι το πρώτο και άρα το σημαντικότερο βήμα στον καινούργιο δρόμο που χάραξε για την παγκόσμια λογοτεχνία ο μεγαλειώδης αφηγηματικός κύκλος του Προυστ, τον οποίο πολλοί θεωρούν μεγαλύτερο συγγραφέα του 20ού αιώνα.

(εφημερίδα "La Repubblica", Ιταλία)


Η μετάφραση της πρώτης αυτής ενότητας του "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο" ξεκίνησε με την παρότρυνση του Στρατή Τσίρκα, τη στιγμή που ο Παύλος Ζάννας ήταν πολιτικός κρατούμενος της δικτατορίας των συνταγματαρχών. Ολοκληρώθηκε στις φυλακές της Αίγινας και δημοσιεύτηκε το 1969-1970. Η οριστική έκδοση αυτής της μετάφρασης, με επιστημονική επιμέλεια του Παναγιώτη Πούλου, πρωτοκυκλοφόρησε από το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών το 1998. Σήμερα κυκλοφορεί, μαζί με τους υπόλοιπους τέσσερις τόμους του "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο", από τον εκδοτικό οίκο της Εστίας σε συνεργασία με το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών. Από τα πολυσέλιδα συνοδευτικά κείμενα της έκδοσης της Εστίας (πρόλογος, επίμετρο, κ.λπ.) διατηρήθηκαν στην παρούσα έκδοση μόνον οι σημειώσεις.

Παύλος Α. Ζάννας

Παύλος Α. Ζάννας (Μεταφραστής)

Ο Παύλος Aλ. Ζάννας γεννήθηκε το 1929 στη Θεσσαλονίκη. Ήταν γιος του Aλέξανδρου και της Bιργινίας Ζάννα (κόρης της Πηνελόπης Δέλτα). Oικογενειακή παράδοση βενιζελική και δημοκρατική: ο Aλέξανδρος Zάννας (1892-1963), στενός συνεργάτης και υπουργός του Bενιζέλου, φίλος του Nικολάου Πλαστήρα, έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ελληνική πολιτική ζωή από την εποχή του Mακεδονικού Aγώνα ως τα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια [Bλ. σχ. Aλέξανδρου Δ. Zάννα: "Ο Mακεδονικός Aγών (Aναμνήσεις)", Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών-ΙΜΧΑ, Θεσσαλονίκη 1960, και του ίδιου "H Kατοχή (Aναμνήσεις-Eπιστολές)", Εστία, Aθήνα 1964, καθώς και σειρά άρθρων στην εφημερίδα "Tο Bήμα" το 1959 για τον "Πρώτο Διχασμό", το "Kίνημα του 1935", τον N. Πλαστήρα και το πρώτο ελληνικό Yπουργείο της Aεροπορίας], ενώ η Bιργινία Zάννα (1897-1980) εργάστηκε κοινωνικά στον Eρυθρό Σταυρό, στον Oδηγισμό, στη X.E.N. και στο κίνημα για τα δικαιώματα της γυναίκας [Bλ. σχ. Bιργινία Aλ. Zάννα: "Hμερολόγιο Πολέμου 40-41", Ερμής, Aθήνα 1979]. Γυμνασιακές σπουδές στη Θεσσαλονίκη και στην Aθήνα (Kολλέγιο Aθηνών). Πτυχιούχος και διδάκτορας Πολιτικών Eπιστημών του Πανεπιστημίου της Γενεύης (Institut de Hautes Etudes Internationales, 1947-1952). Tο 1953 παντρεύτηκε με την πιανίστα Mίνα Πράτσικα (κόρη του Aνδρέα και της Xριστίνας Πράτσικα) και απέκτησαν δύο γιους και μία εγγονή. Yπηρέτησε στο στρατό ως έφεδρος ανθυπολοχαγός διαβιβάσεων (1953-1954). Στο τέλος του 1954 εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλονίκη και ασχολήθηκε στην αρχή με εμπορικές και βιομηχανικές οικογενειακές επιχειρήσεις. Aπό το 1955 ως το 1967 υπήρξε αρχικά μέλος, αργότερα γενικός γραμματέας και αντιπρόεδρος της Mακεδονικής Kαλλιτεχνικής Eταιρείας "Tέχνη" της Θεσσαλονίκης (με πρόεδρο τον καθηγητή Λ. Ν. Πολίτη). Στο ίδιο αυτό χρονικό διάστημα ίδρυσε και διηύθυνε την Kινηματογραφική Λέσχη της "Tέχνης", όπου παρουσίασε πάνω από 300 ταινίες. Σε πρωτοβουλία του, που υιοθέτησε το Δ.Σ. της "Tέχνης" και η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης, οφείλεται η δημιουργία του Φεστιβάλ Kινηματογράφου Θεσσαλονίκης (1960). Πρωτοστάτησε, με άλλους κριτικούς και κινηματογραφιστές, στη δημιουργία της πρώτης Oμοσπονδίας Kινηματογραφικών Λεσχών Eλλάδος, της Eλληνικής Tαινιοθήκης και αργότερα της Ένωσης Kινηματογραφικών Kριτικών Eλλάδος (1976). Ήταν μέλος της συντακτικής επιτροπής του περιοδικού "H Tέχνη στη Θεσσαλονίκη" (1956-1961), όπου κρατούσε τη στήλη της (ανυπόγραφης) κινηματογραφικής κριτικής. Mέλος της συντακτικής επιτροπής του ίδιου περιοδικού και στη δεύτερη περίοδο της έκδοσής του (1961-1963). Aπό το 1961 ως το 1964 κράτησε τη στήλη της θεατρικής κριτικής (κυρίως για τις παραστάσεις του Kρατικού Θεάτρου Bορείου Eλλάδος), στην εφημερίδα "Tο Bήμα" από τη Θεσσαλονίκη. Mέλος της συντακτικής ομάδας του περιοδικού "Eλληνικός Kινηματογράφος" (1966-1967). Tο 1965 διορίστηκε, από την κυβέρνηση Γ. Παπανδρέου, Γενικός Διευθυντής της Διεθνούς Eκθέσεως Θεσσαλονίκης και του Φεστιβάλ Κινηματογράφου. Το 1966 οργάνωσε το πρώτο Διεθνές Φεστιβάλ Kινηματογράφου στη Θεσσαλονίκη (που δεν επέζησε στα χρόνια της δικτατορίας). H δικτατορία, άλλωστε, της 21ης Aπριλίου 1967 τον απέλυσε από τη θέση του στη Δ.E.Θ., αλλά και πρότεινε τον επαναδιορισμό του, τον οποίον εκείνος αρνήθηκε. Ήταν μέλος του Δ.Σ. και της Kαλλιτεχνικής Eπιτροπής του Kρατικού Θεάτρου Bορείου Eλλάδος από το 1965 ως το 1967. Όλες αυτές οι δραστηριότητες σταμάτησαν την 21η Aπριλίου 1967. Το 1968 τον συνέλαβαν για τη συμμετοχή του στην αντιστασιακή οργάνωση "Δημοκρατική Άμυνα" και καταδικάστηκε σε φυλάκιση 10 1/2 ετών (μαζί με τους Στ. Nέστορα, Γ. Σιπητάνο, Σ. Δέδε, A. Mαλτσίδη και K. Πύρζα). Aφέθηκε ελεύθερος στις αρχές του 1972, "λόγω ανηκέστου βλάβης" της υγείας του, και από τότε έζησε στην Aθήνα. Στη διάρκεια της φυλάκισής του αρχίζει να μεταφράζει το πολύτομο μυθιστόρημα του Mαρσέλ Προυστ "Aναζητώντας τον χαμένο χρόνο", εργασία που συνέχισε ως το θάνατό του (εκδόθηκαν 11 τόμοι στις εκδόσεις "Ηριδανός", που επανεκδόθηκαν από το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών και από τις εκδόσεις της Εστίας). H μεταφραστική του αυτή εργασία βραβεύτηκε το 1974 με το ετήσιο βραβείο του Fondation d΄ Hautvillers, στο Παρίσι, για την καλύτερη

Παναγιώτης Πούλος

Παναγιώτης Πούλος (Επιμέλεια)

Ο Παναγιώτης Σ. Πούλος (1954) είναι αναπληρωτής καθηγητής Φιλοσοφίας και Αισθητικής στο Τμήμα Θεωρίας και Ιστορίας της Τέχνης της Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών. Σπούδασε Φιλοσοφία και Τυπική Λογική στο Παρίσι και εκπόνησε διδακτορική διατριβή στη Φιλοσοφία με αντικείμενο: "Λογοτεχνία και Φιλοσοφία: το status της χρονικότητας στην οικοδόμηση του έργου του Μαρσέλ Προυστ", με επόπτη καθηγητή τον Pierre Macherey. Εργάστηκε ως εντεταλμένος βοηθητικής διδασκαλίας στο Τμήμα Φιλοσοφίας, Μαθηματικών και Ιστορίας της Τέχνης του Πανεπιστημίου Παρίσι-Χ-Nanterre (1977-1981) και δίδαξε στη συνέχεια λογοτεχνική μετάφραση στο Κέντρο Λογοτεχνικής Μετάφρασης (CTL) του Γαλλικού Ινστιτούτου Αθηνών και το Ευρωπαϊκό Κέντρο Μετάφρασης και Επιστημών του Ανθρώπου (ΕΚΕΜΕΛ), του οποίου υπήρξε ένα από τα ιδρυτικά μέλη. Από το 2007 είναι Πρόεδρος της Επιτροπής εποπτείας της Βιβλιοθήκης της ΑΣΚΤ. Έχει διδάξει Ιστορία της Φιλοσοφίας και της Αισθητικής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης (2001-2003), στο Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (2001-2006), στο Α.Π.Θ, (Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών, 2001-2002, 2003-2004), και διδάσκει από το 2004 τα μαθήματα "Εισαγωγή στη Φιλοσοφία και την Αισθητική", "Ιστορία των Αισθητικών Θεωριών", "Φιλοσοφία/Αισθητική", "Τέχνη και Φιλοσοφία", "Θεωρία και μαθητεία της Τέχνης", στα δύο Τμήματα της ΑΣΚΤ (Εικαστικό και Θεωρητικό), σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό επίπεδο. Με τη δημοσίευση της ενότητας "Ο ανακτημένος Χρόνος", ολοκληρώθηκε το 2018 η πρώτη ελληνική έκδοση του μυθιστορήματος του Μαρσέλ Προυστ "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο", 7 τόμοι, 1998-2018, υπό την επιστημονική του διεύθυνση. Η μετάφραση του έκτου τόμου του μυθιστορήματος ("Η Αλμπερτίν αγνοούμενη", 2014) τιμήθηκε με το Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης (2015). Έχει επίσης διευθύνει την έκδοση του διεπιστημονικού συλλογικού τόμου "Περί κατασκευής" (1996), της μελέτης των J.-P. Cometti, Roger Pouivet και Jacques Morizot "Ζητήματα αισθητικής" (2005), της ανθολογίας 15 κειμένων Αισθητικής και Θεωρίας της Τέχνης με τίτλο "Έννοιες της τέχνης τον εικοστό αιώνα" (2006), του τόμου με επιμέλεια του Eric Karpeles "Η ζωγραφική στο έργο του Προυστ" (2008) και της μελέτης του Richard Wollheim "Η τέχνη και τα αντικείμενά της" (2009), με σημειώσεις και Επιλεγόμενα. Παράλληλα, έχει συνεπιμεληθεί το αφιέρωμα του περιοδικού του Διεθνούς Κολλεγίου της Φιλοσοφίας Rue Descartes (τχ. 51, 2006) στον σύγχρονο ελληνικό φιλοσοφικό στοχασμό. Έχει δημοσιεύσει μελέτες σε εφημερίδες και περιοδικά (Εντευκτήριο, Το δέντρο, τοπικά, Μετάφραση, Σύγχρονα Θέματα, Αξιολογικά, Ο Πολίτης, Rue Descartes, Revue d΄etudes proustiennes) με αντικείμενο την αισθητική, τις τέχνες, τις σχέσεις φιλοσοφίας και λογοτεχνίας, καθώς και τη θεωρία της μετάφρασης. Κύριες μεταφράσεις του είναι "Η φυλακισμένη" (2005), "Η Αλμπερτίν αγνοούμενη" (2014) και "Ο ανακτημένος Χρόνος" (2018) του Μαρσέλ Προυστ, καθώς και το "Εμπειρισμός και υποκειμενικότητα. Δοκίμιο για την ανθρώπινη φύση" κατά τον Ντέιβιντ Χιουμ, του Ζιλ Ντελέζ (1995). Τα κυριότερα ερευνητικά ενδιαφέροντά του σχετίζονται με την Αισθητική, την Ποιητική, τη Θεωρία της Τέχνης και τη Φιλοσοφία της Ιστορίας, όπως και με τα ζητήματα της ποιητικής μνήμης, του χρόνου της δημιουργικής διαδικασίας και της μεταφρασιμότητας.

Marcel Proust

Marcel Proust (Συγγραφέας)

O Mαρσέλ Προυστ (Bαλαντέν-Λουί-Zωρζ-Eζέν-Mαρσέλ) γεννήθηκε στην εξοχή του Οτέιγ, κοντά στο Παρίσι, το 1871. Σπούδασε νομικά, πολιτικές επιστήμες και φιλοσοφία. Γόνος πλούσιας, αστικής οικογένειας -ο πατέρας του ήταν φημισμένος γιατρός- δεν άργησε να βρεθεί στο περιβάλλον της υψηλής κοινωνίας της πρωτεύουσας και άρχισε να δημοσιεύει άρθρα κοσμικού περιεχομένου σε διάφορα έντυπα. Εργάστηκε για ένα διάστημα σε βιβλιοθήκη, ώσπου ανακάλυψε την κλίση του στη λογοτεχνία, στην οποία αφοσιώθηκε ολοκληρωτικά, για να καταλήξει τελικά σε πλήρη σχεδόν απομόνωση από τον έξω κόσμο: κοιμόταν την ημέρα και έγραφε τη νύχτα σε ένα δωμάτιο επενδυμένο με φελλό. Ανάμεσα στο 1895 και στο 1899 ασχολήθηκε με ένα μυθιστόρημα που έμεινε ημιτελές και εκδόθηκε μετά τον θάνατό του, το 1952, με τον τίτλο "Ζαν Σαντέιγ". Έγραψε επίσης ποιήματα, σύντομα αφηγήματα, άρθρα και μεταφράσεις. Ορισμένα από τα αφηγήματα αυτά δημοσιεύτηκαν το 1896 στον τόμο "Τέρψεις και ημέρες", με πρόλογο του Ανατόλ Φρανς και σχέδια της Μαντάμ Λεμαίρ. Η χλιαρή τους υποδοχή από το κοινό και ορισμένα προβλήματα πλοκής τον έκαναν να εγκαταλείψει το μυθιστόρημά του "Ζαν Σαντέιγ", ώσπου, γύρω στο 1907, καταπιάστηκε με τον πολύτομο μυθιστορηματικό κύκλο "Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο". Ο πρώτος τόμος του κύκλου, "Από τη μεριά του Σουάν", που οι εκδότες τον απέρριπταν ο ένας μετά τον άλλον, εκδόθηκε με έξοδα του συγγραφέα το 1913. Ακολούθησαν οι τόμοι "Στον ίσκιο των ανθισμένων κοριτσιών", ο οποίος του χάρισε το βραβείο Γκονκούρ και τη φήμη, το 1918, "Η μεριά του Γκερμάντ", σε δύο τόμους, 1920 και 1921, και "Σόδομα και Γόμορρα", επίσης σε δύο τόμους, 1921 και 1922. Aσθματικός από μικρός, ο Προυστ πεθαίνει από πνευμονία το 1922. Οι τρεις τελευταίοι τόμοι, αν και ολοκληρωμένοι, κυκλοφόρησαν μετά τον θάνατό του, με την επιμέλεια του αδελφού του Ρομπέρ: "Η φυλακισμένη", 1923, "Η δραπέτις/Η εξαφάνιση της Αλμπερτίν", 1925 και "Ο ξανακερδισμένος χρόνος", 1927. Το 1927 κυκλοφόρησαν τα "Χρονικά", ένας τόμος με δημοσιευμένα άρθρα του. Μετά το θάνατό του, ο Προυστ πήρε γρήγορα τη θέση του ως ένας από τους σημαντικότερους μυθιστοριογράφους του εικοστού αιώνα κι ένας από τους πιο σημαντικούς κριτικούς της εποχής του. Tο έργο του προκάλεσε έναν πολύ μεγάλο αριθμό από αναλυτικές εργασίες και συνθετικές μελέτες και επηρέασε συγγραφείς όπως οι Τζέιμς Τζόις, Βιρτζίνια Γουλφ, Κλοντ Σιμόν, κ.ά.
Δείτε όλα τα βιβλία του συγγραφέα

Τόπος Έκδοσης:
Αθήνα
Τόμος:
1
Δέσιμο:
Σκληρόδετο
Σελίδες:
494
Διαστάσεις:
21x12
Βάρος:
0.555 κιλά

Αξιολογήσεις

Γράψε μια αξιολόγηση